همه بازیگرانی که ایفاگر نقش میرزا کوچک خان بودند
شخصیت کاریزماتیک میرزا کوچک خان جنگلی در طول تاریخ آنقدر جذاب و سینمایی بوده تا در این سال ها فیلم و سریال های فراوانی با به تصویر کشیدن بخشی از زندگی پرفراز و نشیب میرزا ساخته شود. امروز یازدهم آذرماه و سالروز درگذشت این بزرگ مرد است.
به گزارش خبرنگار فرهنگی شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ میرزا یونس استاد سرایی معروف به «میرزا کوچک خان جنگلی» چریک و از مبارزان دوران مشروطه بود که در این واقعه به انقلابیون خطه شمال می پیوندد و در فتح قزوین شرکت می کند؛ اما روس ها او را تبعید می کنند و بعد از آزادی، میرزا مجددا به رشت برمی گررد تا با یاران جدید خود، شمال کشور را از لوث وجود اجنبی های روسی پاک کند.
میرزا مجددا با یارگیری، نهضت و قیام جنگل را سر و سامان می دهد تا این بار علاوه بر مبارزه با روس ها، به جنگ انگلیسی ها برود و یک جمهوری در کل کشور تشکیل دهد؛ اما با دو دستگی ها و نفاقی که بین یاران جنگل بوجود می آید و از طرفی قدرت گرفتن رضاخان با عنوان سردار سپه که حالا می خواهد برای گسترش جغرافیای تحت نفوذ خود با دولت های مستقلی همچون نهضت جنگل مبارزه کرده و آنها را از بین برد؛ لذا جنگ و درگیری رضاخان با یاران جنگل باعث می شود که به تدریج برخی از آنها تسلیم شده، برخی کشته و تعدادی از آنها به مناطق مختلف شمال کشور پناه برند.
درنهایت در پایان آبان ماه سال 1300 قوای دولتی رضاخان به قیام جنگل چیره می شوند و نیروهای جنگل مجبور به عقب نشینی در جنگل های آلیان می شوند؛ میرزا بعد از ده روز پنهان شدن با تنها یار وفادارش هوشنگ، قصد رفتن به سمت خلخال دارند تا با حمایت حاکم آنجا پناه گیرند ولی در بین راه گرفتار برف و بوران می شوند و در روز جمعه یازدهم آذرماه درحالی که میرزا هوشنگ را به کول گرفته بود، از پای در می آید و از سرما یخ می زنند.
شخصیت کاریزماتیک میرزا در طول تاریخ آنقدر جذاب و سینمایی بوده تا در این سال ها فیلم و سریال های مختلفی با به تصویر کشیدن بخشی از زندگی پرفراز و نشیب میرزا ساخته شود. به بهانه سالروز درگذشت این شخصیت تاریخی کشور، در این گزارش به بازیگرانی اشاره داریم که در فیلم و سریال های مختلفی ایفاگر نقش میرزا بوده اند.
ولی الله مومنی
سال 1362 امیر قویدل دو فیلم سینمایی «میرزا کوچک خان» و «سردار جنگل» را کارگردانی و نویسندگی می کند که در هر دو فیلم، ولی الله مومنی ایفاگر نقش میرزا می شود؛ هر دو فیلم به تهیه کنندگی هادی مشکوه و بر اساس کتاب سردار جنگل اثر ابراهیم فخرایی تولید می شوند.
مومنی پیش از بازی در نقش میرزا، به صورت حرفه ای کار تئاتر و دوبلوری می کرد و با بازی در این نقش، کار بازیگری را جدی تر دنبال می کند و پس از آن در فیلم هایی همچون «عروس حلبچه، افعی، ضربه آخر و بشارت منجی» نقش آفرینی می کند. مومنی در کنار سینما، در سریال های متعدد تاریخی نظیر «سربداران، پهلوانان نمی میرند، ولایت عشق، سال های مشروطه، تبریز در مه، مختارنامه، جلال الدین و معمای شاه» نقش های مختلفی را از خود به یادگار گذاشته است.
علیرضا مجلل
سریال «کوچک جنگلی» در سال 1366 از شبکه اول سیما به روی آنتن می رود؛ سریالی که قرار بود ناصر تقوایی آن را بر اساس کتاب مردی از جنگل نوشته احمد احرار جلوی دوربین ببرد که گویا طولانی شدن پروسه پیش تولید این کار باعث می شد تا مدیران تلویزیون، بهروز افخمی را به عنوان کارگردان این مجموعه جایگزین تقوایی کنند. افخمی نیز با کنار گذاشتن فیلمنامه تقوایی، نسخه جدیدی بر اساس کتاب سردار جنگل نوشته ابراهیم فخرایی می نویسد و همان را جلوی دوربین نعمت حقیقی می برد.
در این سریال علیرضا مجلل در نقش میرزا ظاهر می شود؛ گویا ناصر تقوایی قول این نقش را به داریوش ارجمند می دهد که با آمدن افخمی، این نقش به مجلل می رسد و در زمان پخش بهرام زند به جای او صحبت کرده است.
علیرضا مجلل که در رشت به دنیا آمده و حالا سال هاست که در سوئد زندگی می کند، در اوایل انقلاب در مقطعی از زمان ریاست تئاتر شهر رابرعهده داشته و پیش از ایفای نقش میرزا در سریال «کوچک جنگلی» در سریال هایی همچون «سربداران، افسانه سلطان و شبان» و چندین فیلم و تله تئاتر بازی کرده بود.
مجید گیاهچی
سریال الف ویژه «در چشم باد» به کارگردانی مسعود جعفری جوزانی وقایع تاریخی اجتماعی سال های 1300 تا 1360 را به تصویر کشده است و در سال 88 برای نخستین بار از شبکه اول سیما به روی آنتن می رود. قصه این سریال از زمانی آغاز می شود که میرزا کوچک خان در گیلان اعلام جمهوری می کند و قصه متمرکز بر خانواده ای که پدر از یاران نزدیک میرزاست آغاز و اتفاقات زیادی را مرور می کند.
در این سریال مجید گیاهچی ایفاگر نقش میرزا بوده است؛ شاد برخلاف سایر بازیگرانی که نقش میرزا کوچک خان جنگلی را ایفا کرده اند، گیاهچی به دلایل شباهت زیاد چهره اش به میرزا، قرعه این کار به نامش می افتد و جوزانی قبول می کند که با اندکی گریم این نابازیگر را جلوی دوربین بفرستد؛ گیاهچی در دهه 80 مدیر امور تئاتر سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران بوده و این سریال به نحوی اولین کار جدی تصویری او به شمار می رود؛ هرچند بعدها در سریال تاریخی «خاتون» که از شبکه نمایش خانگی پخش شد، مجددا در همچین کاراکتری نفش «دیلمی» را بازی می کند.
محمد صادقی
محمدرضا ورزی در سال 88 سریال «عمارت فرنگی» را از شبکه دوم سیما به آنتن پخش رساند؛ سریالی که خط اصلی داستان آن اتفاقات دوران سلطنت رضاشاه را از سال 1296 تا 1320 روایت میکرد. داستان با امضای قرارداد 1919 آغاز میشود که وثوقالدوله آن را به سرانجام میرساند، اما سید حسن مدرس به شدت با آن مخالفت میکند و این مخالفت باعث به وجود آمدن موجی از اعتراضهایی میشود که وثوقالدوله را وادار به لغو قرارداد میکند.
در بخشی از این سریال به قیام جنگل و مبارزات میرزا کوچک خان نیز اشاره دارد که محمد صادقی در این پروژه میرزای عمارت فرنگی می شود. محمد صادقی لیسانس تا دکترای خود را در رشته های مختلفی از علوم ارتباطات و در آمریکا می خواند و دوره های بازیگری را نیز در همان کشور و در مدارسی مانند «سن فورد مایزنر» و «لی استراس برگا» می گذراند و در سال 70 به ایران برمی گردد.
صادقی تا به حال درفیلم ها و سریال های مختلفی ایفای نقش کرده که از جمله نقش های او که بیشتر در ذهن و خاطر تماشاگران مانده، می توان به نقش پلیس نیروی انتظامی در سریال «خواب و بیدار»، نقش حضرت ابراهیم در فیلم سینمایی «ابراهیم خلیل الله»، نقش امیرکبیر در سریال «سال های مشروطه»، نقش عبدالله بن مطیع در سریال «مختارنامه»، نقش مامون عباسی در سریال «ولایت عشق» و بسیاری فیلم و سریال دیگر نام برد.
بهروز شعیبی
مجموعه تلویزیونی «گیله وا» به کارگردانی اردلان عاشوری و تهیه کنندگی امیر بنان در آبان ماه سال 98 و از شبکه سوم سیما پخش شد؛ سریالی با بازی حمیدرضا پگاه، ستاره اسکندری، امیرحسین صدیق، مهدی زمین پرداز، مهران رجبی و علی عطایی که بهروز شعیبی در این مینی سریال ایفاگر نقش میرزا کوچک خان جنگلی می شود.
شعیبی که در کنار بازیگری، کارگردانی را نیز همزمان تجربه می کند، فیلم و سریال های زیادی را بازی و کارگردانی کرده که از مهترین آنها می شود به بازی او در آژانس شیشه ای، طلا و مس، مهمان داریم، تنهایی لیلا، سیانور، گیله وا و هناس اشاره کرد. شعیبی در مقام کارگردان نیز دراین سال ها آثار مهمی ساخته که می توان به نام هایی همچون دهلیز، پرده نشین، سیانور، دارکوب، روز بلوا و بدون قرار قبلی اشاره کرد.
بیشتر بخوانید؛