همه مستندهایی که در پانزدهمین جشنواره سینماحقیقت نمایش داده می‌شود

پانزدهمین جشنواره مستند ایران «سینماحقیقت» عرصه نمایش 179 فیلم مستند است؛ آثاری که شماری از آنها ارزش دیدن دارند و می‌توان گفت با وجود فشارهای اقتصادی، همچنان مستندهای ارزشمندی در طول یک سال اخیر ساخته شده که البته پرشمار نیستند.

به گزارش «تابناک»؛ پانزدهمین جشنواره بین المللی فیلم مستند ایران «سینماحقیقت» به عنوان مهم‌ترین جشنواره مستند خاورمیانه به دبیری محمد حمیدی مقدم از امروز هجده آذرماه شروع شده و تا 25 آذر به میزبانی پردیس سینمایی چارسو تداوم خواهد داشت؛ جشنواره‌ای که اگرچه به واسطه محدودیت‌های کرونا و همچنین اکران آنلاین فیلم‌ها که بی‌میلی گروهی از مستندسازان مطرح برای حضور در این رویداد منجر شد، افت کیفی داشته اما همچنان رویداد مهمی محسوب می‌شود.

این افت کیفی با بحران منابع در حوزه تولید نیز بی‌ارتباط نیست، به گونه‌ای که در این دوره تنها 551 مستند متقاضی حضور در جشنواره سینماحقیقت بودند، در حالی که در دوره پیشین 871 مستند متقاضی حضور در این جشنواره بودند. بی‌شک اگر شرایط اقتصادی و محدودیت منابع در حوزه تولید مستند و همچنین افزایش ریسک و عدم بازگشت مالی مستندها تداوم یابد، شمار متقاضیان حضور در شانزدهمین دوره جشنواره سینماحقیقت از این تعداد نیز کمتر خواهد شد. با همه اینها در این دوره نیز مستندهایی وجود دارد که ارزش یک بار دیدن را دارند.

مسابقه ملی

فهرست فیلم های بلند راه یافته به بخش مسابقه ملی بدین شرح است: آن مرد با اتوبوس آمد (نیما مهدیان) احتضار (حجت طاهری) استخوان‌های شکسته (علیرضا معماریانی) از رنج عاشقی (علی اکبر نوروزپور) ایستوود (علیرضا رسولی‌نژاد) برف‌گیر (کیارش اشراقی، مرتضی قاضیان) برقه (اصغر برقه، حسین محمدیان) پهلوانان نمی‌میرند (شراره عطاری) جابه جایی یا نابه جایی (پریسا گرگین) چهره‌پرداز (جعفر نجفی) دبستان پارسی (حسن نقاشی) ریتم کند (محسن علیدادی) سمفونی حمید (جعفر صادقی) ساموئل خاچیکیان؛ یک گفت و گو (امید نجوان) سرباز شماره صفر (محمد سلیمی‌راد) شرق وحشی (مجتبی اسماعیل‌زاده) کنترپوان (محمدرضا فرزین‌نیا) گزارش یک کوچ (عبدالخالق طاهری) مشق امشب (اشکان نجاتی، مهران نعمت‌الهی) ننه مخمل (امیرحسین خلیل‌زاده) هیچکس منتظرت نیست (محسن اسلام‌زاده اسکستانی) هنگامه ارکستر مجلسی سارها به رهبری قباد شیوا (سیدوحید حسینی همدان) یکی از رویاهای من (محسن هادی)

27 مستند نیمه بلند بخش مسابقه ملی بدین شرح هستند:

احمد (اعظم مرادی) آخرین پسر گلجان (سیدرضا حسینی) آقای صیاد را ول کنید! (مریم ملک مختار) آن شب (مینا قاسمی زواره) آورتین (حسن وزیرزاده) ای کاش داد می‌زدم (فاطمه پریدار) بچه های زمین خاکی (میکائیل دیانی) برایمان بمان (سمیه کریمی) پرواز بیبازگشت (مسعود دهنوی) تکیه دولت (علیرضا قاسمخان) خروج ممنوع (علی همراز) راکال (احمد ابراهیمی) روسیاه (کوروش اسماعیلی) روزهای ناتمام (مهدی قربانپور) ریاضت تا سیاست (امین عباسی) زردهای سرخ (محمدمهدی خالقی) زندگی در آرشیو (برهان احمدی) قلعه برقرار (فرشاد فدائیان) کلاغ‌ها در باران (پژمان فرهادی) گود (آیدین حلالزاده - سپیده سالاروند) گیسلو (محمدصادق اسماعیلی) ماجرای سال آخر (مهدی جبین شناس) ناقوس دریا (محسن شیرزایی) ناگهان ذهنم ایستاد (مهدی باقری) نان بی‌جان (رضا پردل) وقتی دارکوبها میروند (محمد احسانی)

30 مستند کوتاه بخش مسابقه ملی بدین شرح است: این فیلم‌ها عبارتند از: آشیانه خالی (فریبا عرب) نان با طعم خاک (هیمن آلانی) گالش منزل (علی شهاب الدین) خاک (طالب رماوندی) امیراسماعیل تقی جواد (اردلان عاشوری) کاریز، قصه آب (هادی آفریده) بالا بمان (امیر طرفیانی) آب، باد، خاک، نان (مهدی زمانپور کیاسری) سایه باد (فرهاد درودگر) من زنده برگشتم (مجتبی حیدری) امیر (داود میرزابیگی) بی بی جان (نرگس جودکی - ایمان پاکنهاد) موذی (حمید مهاجرانی) لبخند بزن رزمنده (میثم بابایی) شازده حمام (احمد صراف یزد) یخچال های سنتی ایران (مهدی احمدی) مات (نسیم سهیلی) شیرینی فروش (حدیث مهرانپور) ایران سه پاره (مهدی الیاسی گهرویی) مادر بی‌سیم (زهرا نیازی) خین پوست (عباد ادیب پور) پایان زمین (مجتبی شهدادی) خلیفه قاسم (مهرداد خاکی) پاییزان (سجاد ایمانی) هم‌قدم (محسن سخاء) بوی مادر، بوی دریا (رضا محمدپور نوروزبلاغی) امان‌نامه (حامد سعادت) برگ (حمید جعفری) خوره (شهرام میراب‌اقدم) خون‌ریزی (محمد خوشدل‌فر)

مسابقه بین الملل

پانزده فیلم خارجی به بخش فیلم‌های بلند مسابقه بین‌الملل این آثار حضور دارند: «آخرین بازمانده هیل بیلی»(The last Hillbilly) تولید مشترک فرانسه و قطر «بزرگ کردن یک دانش آموز تیرانداز»(Raising a school shooter) از دانمارک «مایا»((MAYAاز بریتانیا «کار اینترنتی: حکایتی هشدار دهنده»(The Gig is Up) از کانادا «بچه های اعجوبه»(Les Enfants terribles) تولید مشترک فرانسه، ترکیه، آلمان «همه چیز خوب نخواهد بود»(Everything Will Not Be Fine) تولید مشترک رومانی و اکراین «بیشتر تلاش کن!»(Try Harder) از آمریکا «مامور نفوذی»(The Mole agent) تولید مشترک شیلی، آمریکا، آلمان، هلند و اسپانیا «شهروند اشه»(Citizen Ashe) محصول مشترک آمریکا و بریتانیا «رودخانه»(River) از استرالیا «آنچه از ما مرد می سازد»(WHAT MAKES US BOYS) از بلژیک «کودوکوشی»(KODOKUSHI) از ترکیه مستندهای «ایستوود» به کارگردانی علیرضا رسولی نژاد «چهره پرداز» به کارگردانی جعفر نجفی «استخوان‌های شکسته» به کارگردانی علیرضا معماریانی در بخش فیلم‌های نیمه بلند مسابقه بین‌الملل سینماحقیقت این آثار حضور دارند: «چرخ»(The Wheel) از مغولستان «آلتیمینا» (ULTIMINA) از ایتالیا «سارا جان» (Oh Dear Sara) محصول مشترک اسپانیا، صربستان و نروژ «یک تصویر، دو برداشت» (One image,Two acts) از کانادا «تغییر در حالت هوشیاری» (Altered States of Consciousness) از لهستان «چشم‌انداز صفر» (Landscape zero) از کرواسی «آواهایی از دوران سپری شده» (Rhythms of Lost Time) از تاجیکستان «گیسلو» به کارگردانی محمدصادق اسماعیلی «بچه‌های زمین خاکی» ساخته میکائیل دیانی در بخش فیلم‌های کوتاه مسابقه بین‌الملل این آثار حضور دارند: «شگفت انگیز» (The Fantastic) از فنلاند «ارواح و صخره ها: یک افسانه آزوری» (Spirits and Rocks: an Azorean Myth,Switzerland) از سوئیس «استورجتنیا» (STORGETNYA) از فرانسه «ما همه یک دل داریم» (We Have One Heart) از لهستان «بازی» (The game) از سوئیس «دیگرهیچ کجا وطنم نیست» (I Don't Feel At Home Anywhere Anymore) از بلژیک «سفر حفره» (The hole's journey) از هلند «در جریان کلمات» (In Flow of Words) از هلند «تخیل پدرم» (Imagining My Father) از دانمارک «یک سال در تبعید» (A Year in Exile) از ترکیه «بی‌بی جان» به کارگردانی مشترک نرگس جودکی و ایمان پاکنهاد «آب، باد، خاک، نان» به کارگردانی مهدی زمانپورکیاسری

مسابقه شهید آوینی

28 فیلم در بخش مسابقه شهید آوینی پانزدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران «سینماحقیقت» نمایش داده خواهند شد. این آثار عبارتند از: از رنج عاشقی (علی اکبر نوروزپور) اکس نیهیل، یک تراژدی اقتصادی (محمدرضا نیرومند) امان نامه (حامد سعادت) آخر رفاقت.. (داود جلیلی) آن مرد (مهدی حجت پناه) باغ خاطرات تلخ (مهدی نقویان) پرده دوم (علیرضا باغشنی) پس از 22 سال (محمدعلی یزدان پرست) پهلوان (مهرداد شعبانی نیا) تفنگ برادرم (کامران جاهدی) تولدت مبارک بامیلا (محمد صالحی) چند قدم آن طرف تر (محمد صالحی) در امتداد خاکریز (سیدرضا حسینی) در جستجوی یک سرباز (میثم غلامی) راکال (احمد ابراهیمی) روزهای ناتمام (مهدی قربانپور) ریاضت تا سیاست (امین عباسی) زندگی در آرشیو (برهان احمدی) ژنرال (مهرداد یوسفی) ساشا (ساسان فلاحفر) سرباز شماره صفر (محمد سلیمیراد) شاهمراد (سیدصفی‌الله حسینی) صداها فریاد میکشند (شهرام علیزاده) عملیات المپیک (حسین الهام) کسی او را ندید (علی خیرخواه - امیر باحجب خیاطی پور) کهنه سرباز (جابر مطهریزاده) محرم (مرتضی مقدس) مرگ ماسایوشی (حسین صفرزاده) معمای رضا (سیدرضا حسینی)

نمایش‌های ویژه مستندهای برتر جهان

7 فیلم مستند از 6 کشور که در جشنواره های معتبر جهانی حضور داشته‌اند، در بخش نمایش‌های ویژه پانزدهمین جشنواره سینماحقیقت روی پرده می‌روند. این مستندها در فستیوال‌هایی چون هات داکس، ایدفا، ساندنس، ویزیون دو رئل، لوکارنو و... موفق به دریافت جایزه شده‌اند. 7 فیلم مستند حاضر در بخش نمایش‌های ویژه عبارتند از:

گورباچف، بهشت (Gorbachev,Heaven) از لتونی و جمهوری چک نمسیس، الهه انتقام (Nemesis) از سوئیس از دریای خروشان (From the Wild Sea) از دانمارک صبایا (Sabaya) از سوئد رییس جمهور (President) از دانمارک هیچ چیز بدون خورشید (Nothing but the sun) از سوئیس و پاراگوئه آستروف - جزیره گمشده (OSTROV - LOST ISLAND) از سوئیس

هشت نمایش ویژه

هشت فیلم در بخش «نمایش ویژه» پانزدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران «سینماحقیقت» روی پرده می‌روند. این فیلم‌ها بدین ترتیب هستند:

«آن مرد دیگر در را باز نکرد»(سید هادی موسوی) «بریکولاژ»(محمود توسلیان) «بی رنگی»(بهادر خردمندکیا) «خانه بهار»(ناهید رضایی) «خانه‌های رها شده»(محمدرضا عباسیان) «روزگار گل آقایی»(محمدحسن یادگاری) «زمزمه‌های گمشده در دوردست»(منصور فروزش) «می‌برد تا به کجا»(پیروز کلانتری)

4 مسنند پرتره از 5 کشور

در بخش غیر رقابتی بین‌المللی «مستند پرتره»، 4 فیلم مستند پرتره از 5 کشور به نمایش درمی‌آیند. اسامی فیلم‌های مستند پرتره جشنواره سینماحقیقت به این شرح است: «پیش از خاموش شدن نور» (علی الصافی / مراکش) «جانگو و جانگو - سرژیو کوربوچی» (لوکا رئا / ایتالیا) «مائو» (یونو برگمن، بنیامین برگمن / آمریکا - اتریش) «به ماه» (تادها او سالیوان / ایرلند)

مروری بر آثار مستند سینمای پرتغال

جشنواره‌های مستند آمستردام، ایدفا، هات داکس، یاماگاتا، مارسی، مادرید، جیهلاوا، شفیلد، ویزیون دو رئل، لایپزیگ، دانمارک، سینمادورئل، تسالوونیکی و میلینیوم از جمله جشنواره‌هایی هستند که برترین آثار آن‌ها در دوره‌های گذشته جشنواره سینماحقیقت روی پرده رفته است.

در نخستین دوره جشنواره سینماحقیقت، بخش «آینه یک جشنواره» به نمایش برترین فیلم‌های جشنواره‌های مستند آمستردام، ایدفا (هلند) و هات داکس (کانادا) اختصاص یافت. همچنین در بخشی تحت عنوان مرور یک کشور منتخبی از فیلم‌های کشور سوریه برای علاقمندان نمایش داده شد.

در دومین دوره جشنواره، برترین مستندهای جشنواره یاماگاتا (ژاپن) در قالب بخش جنبی «آینه یک جشنواره» روی پرده رفت و آثار کشور لهستان مرور شد. نمایش مستندهای برتر جشنواره مستند مارسی (فرانسه) بخش جنبی سومین دوره جشنواره سینماحقیقت بود. همچنین در این دوره منتخبی از آثار مستند کشور روسیه روی پرده رفت.

«آینه یک جشنواره» چهارمین دوره سینماحقیقت برترین آثار جشنواره مادرید (اسپانیا) را نمایش داد و علاوه بر این منتخبی از آثار مستند کشور بوسنی و هرزگوین در اختیار علاقمندان قرار داده شد. پنجمین دوره جشنواره سینماحقیقت بخشی جنبی تحت عنوان «آینه یک جشنواره» یا «مرور یک کشور» نداشت و در ششمین دوره سینماحقیقت، آثار برتر جشنواره مستند جیهلاوا (جمهوری چک) به نمایش درآمد و آثار مستند کشور آمریکای لاتین مرور شد.

در هفتمین دوره از جشنواره سینماحقیقت بخش «آینه یک جشنواره» به نمایش آثار برتر جشنواره مستند شفیلد (انگلستان) اختصاص یافت و آثار مستند کشور هندوستان در بخش مرور یک کشور روی پرده رفت. آثار جشنواره ویزیون دو رئل (سوئیس) در بخش جنبی «آینه یک جشنواره» هشتمین دوره سینماحقیقت نمایش داده شد و در این دوره منتخب فیلم‌های مستند کشور ژاپن به مخاطبان ایرانی معرفی شد.

در نهمین دوره سینماحقیقت بهترین مستندهای جشنواره فیلم‌های لایپزیگ (آلمان) روی پرده رفتند و برترین مستندهای کشور آمریکا در بخش جنبی «مرور یک کشور» معرفی شدند. دوره دهم از جشنواره سینماحقیقت به نمایش برترین فیلم‌های جشنواره مستند دانمارک و مرور آثار کشور ایتالیا اختصاص یافت. بخش جنبی «آینه یک جشنواره» در یازدهمین جشنواره سینماحقیقت به نمایش برترین فیلم‌های جشنواره سینما دورئل (فرانسه) اختصاص یافت و در بخش مرور یک کشور مستندهای کشور دانمارک روی پرده رفت.

در دوازدهمین دوره سینماحقیقت، آثار برتر جشنواره مستند تسالوونیکی (یونان) نمایش داده شد و آثار مستند کشورهای آلمانی زبان شامل آلمان، اتریش و سوئیس در بخش «مرور یک کشور» روی پرده رفتند. منتخبی از آثار برگزیده جشنواره مستند میلینیوم (بلژیک) در سیزدهمین دوره جشنواره سینماحقیقت نمایش داده شدند و بخش «مرور یک کشور» در این سال به معرفی مستندهای کشورهای حوزه بالکان و بالتیک اختصاص یافت.

در چهاردهمین جشنواره سینماحقیقت آثار کشور شیلی معرفی شدند اما در این سال بخش جنبی ای تحت عنوان «آینه یک جشنواره» وجود نداشت و آثار برگزیده 13 دوره پیشین جشنواره سینماحقیقت برای علاقمندان به نمایش درآمدند.

و اما در پانزدهمین جشنواره سینماحقیقت چهار مستند «خاستگاه» به کارگردانی پدرو فیلیپ مارکز، «رودخانه پرپیچ و خم» ساخته ماریو ولوسو، «زمین» به کارگردانی هیروتسو سوزوکی - روزانا تورس و «انسان جاودان» ساخته خاویر بالیدو والدیویا در بخش «آینه یک جشنواره» که به نمایش برترین آثار جشنواره لیسبون (پرتغال) اختصاص دارد، نمایش داده خواهند شد.

فیلم‌های بخش «کرونا»

فیلم‌های بخش غیررقابتی «کرونا» در پانزدهمین جشنواره سینماحقیقت بدین ترتیب هستند:

این فیلم‌ها به شرح زیر است: «از پشت شیشه‌ها»(امیر اخوان) «پرده»(ایمان بهروزی) «جان پناه» (فرزاد جعفری) «در قرنطینه» (حجت‌الله عدالت پناه) «ریشه‌ها» (محمد حسنی) «طاعون قرن» (محمد عبدی‌زاده) «کرونا و من؛ نه روایت تصویری» (کار گروهی) «گلشهر» (حسین نژاد موسی) «فقط پنج گرم» (احسان رأفتی داریان) «نظیفه» (محمد صفا)