هویت تاریخی موزه‌ها نقطه اتصال با جامعه است
تعدادی از مدیران فرهنگی در موزه سینما مطرح کردند: موزه‌ها شناسنانه یک تمدن هستند وهویت تاریخی موزه‌ها نقطه اتصال با جامعه است.
نشست صمیمانه تعدادی از مدیران موزه‌های علمی - فرهنگی تهران به مناسبت هفته جهانی موزه و میراث فرهنگی به میزبانی موزه سینمای ایران برگزار شد.
در ابتدای این نشست مدیرعامل موزه سینما با بیان اینکه مفهوم موزه به عنوان یک اتفاق فرهنگی باید در کشور تقویت شود، گفت: در بازدید از یکی از موزه‌های کشور روسیه متوجه شدم این موزه در سال، چهار میلیون بیننده دارد و وقتی شهری 143 میلیونی در یکی از موزه‌هایش چهار میلیون بازدیدکننده داشته باشد اتفاق خوبی است و نشان دهنده این است که مردم نسبت به گذشته، حال و آینده نگاه متفاوت پیدا کرده‌اند.
وی با بیان اینکه موزه‌ها در کنترل و مدیریت بحران هویت کارکرد ویژه و اختصاصی دارند، افزود: اینکه موزه‌های مختلف باهم آشنا باشند، از احوال هم باخبر باشند و دائم درحال ارجاع دادن در موزه‌ها به یکدیگر باشند یکی از ضروریات است که باید به آن توجه جدی داشته باشیم. درواقع می‌توان هدف واحدی را دنبال کنیم مبنی بر اینکه اگر مخاطبی از موزه سینما بازدید می‌کند تبلیغاتی برای رفتن او به موزه‌های دیگر هم وجود داشته باشد.
در ادامه محیط طباطبایی رئیس شورای بین المللی موزه‌ها با بیان اینکه موزه سینما یک موزه هنری، موضوعی و کارشناسی است، گفت: همانطور که می‌دانیم ایران یکی از قدیم کشورهایی است که صاحب سینما است یعنی بعد از اختراع سینما با فاصله بسیار کمی سینما وارد ایران شد این نشان می‌دهد که سینمای ما هم پای کشور فرانسه و در منطقه نیز منحصر به فرد است.
وی ادامه داد: دیدن تاریخ سینما در موزه‌ها یک ویژگی خاص محسوب می‌شود زیرا سینما معماری، موسیقی و... را در خود جا داده است به همین دلیل موزه سینما یکی از موزه‌هایی است که برای مخاطبان جذاب است. همانطور که اعلام شد شعار امسال موزه‌ها پایداری است؛ پایداری یعنی چگونه می‌توان فرهنگ موسیقی را حفظ و به روز کنیم، چگونه باید معماری‌مان را حفظ کنیم و توجه داشته باشیم چه چیزی تحویل کودکانمان که آینده ما هستند می‌دهیم و در نهایت سینمای آینده چه کاربردی برای کودکانمان می‌تواند داشته باشد.
طباطبایی بیان داشت: درست است که اسم موزه‌هایمان متفاوت است اما مخاطب اصلی همه موزه‌ها کودکان هستند و ما موظف هستیم میراث کشورمان را حفظ کنیم و تحویل آیندگان که کودکان امروز ما هستند، بدهیم.
وی با اشاره به اینکه در دوران کرونا صدمات زیادی دیدیم و مشاهیری را از دست دادیم، خاطرنشان کرد: متاسفانه یکی از مهمترین کسانی که بر اثر بیماری کرونا از دست دادیم زنده یاد «علی مرادخانی» مدیر و بنیانگذار موزه موسیقی بود و تاسف بیشتر اینکه وی درحالی به دلیل بیماری کرونا دنیا را وداع گفت که تلاش بسیاری برای اجرای طرح واکسیناسیون رایگان کرونا برای هنرمندان و خانواده‌های آنها انجام داده بود.
توجه جدی به تکنولوژی در موزه‌ها
در ادامه این نشست بیژن مقدم مدیر مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران نیز گفت: یکی از مشکلات فعلی رابطه موزه و تکنولوژی است که در مقایسه با نمونه‌های خارجی کمی عقب هستیم. باید توجه داشته باشیم بخشی از جذابیتی که در موزه‌های خارجی وجود دارد استفاده از تکنولوژی است تا بوسیله آن مفاهیم خود را بیان کنند. وی ادامه داد: موزه‌های جدید و درحال تاسیس باید به تکنولوژی توجه جدی داشته باشند تا موزه را با تکنولوژی‌های جدید برای کودکان تاسیس کنند تا جذابیت بیشتری برای آنها داشته باشد.
مقدم یادآور شد: همانطور که می‌دانید رشد کودکان امروز متفاوت است تا آنجا که کودک 9 ساله ما امروز به اندازه یک نوجوان 15 ساله می‌فهمد درواقع کودک امروز دیگر کودک 20 سال قبل نیست. وقتی می‌خواهیم کودک را به موزه‌ها ببریم باید در آن اشیائی وجود داشته باشد که در گروه علایقش باشد و جذابیت موزه به اندازه‌ای باشد که کودک را در آن محل نگه دارد.
وی ادامه داد: یکی از قابلیت‌های ما در موزه‌ها امکان اشتراک‌ذاری است که بهتر است از این امکان استفاده کنیم. به عنوان مثال، همکاران ما در مجموعه آزادی در نوروز برای معرفی خود یک میز در نیاوران از ما خواستند که اتفاق بسیار خوبی بود زیرا شاید مخاطب نیاوران ندانند مجموعه دیگری تحت عنوان آزادی وجود دارد که بدین شکل مطلع می‌شوند و از آنجا هم بازدید می‌کنند. بنابراین خوب است این فرصت‌ها را دراختیار یکدیگر قرار دهیم و از آن استفاده کنیم.
هویت تاریخی موزه‌ها؛ نقطه اتصال با جامعه
در ادامه عباس هدایتی معاون مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران نیز گفت: یکی از مهمترین نقطه‌های اتصال با جامعه، هویت تاریخی موزه‌ها با گذشته است و ما با تولید محتوا و چگونگی ارائه گذشته می توانیم به شعار امسال موزه‌ه که پایداری و حال خوب است، کمک کنیم.
وی ادامه داد: هر کدام از موزه‌ها مخاطب خاص خود را دارند و برگزاری نشست‌های مشترک موجب می‌شود تا مخاطب‌های خاصمان باهم تلاقی پیدا کنند و مشترک‌تر شوند و تولید محتوای بهتری برای حال خوب جامعه و پایداری داشته باشیم.
هیچ دستگاهی جاذبه موزه را برای مراجعه مخاطبین ندارد
علیرضا قلی‌نژاد عضو هیات اجرایی شورای بین المللی موزه‌ها نیز گفت: واقعیت این است که هیچ نهادی مانند موزه نمی‌تواند جمعی از جمیع اطلاعاتی که انسان برای شناخت خود به آن نیاز دارد را به او بدهد. موزه‌ها به ما از گذشته، خانواده، تاریخ، حکومت‌ها، تجارت‌ها و... می‌گویند. همه باید بدانیم که هر موضوعی تاریخی دارد وتاریخ آن را می‌توانیم در موزه‌ها ببینیم.
وی ادامه داد: موزه‌ها برای گفتن پایداری زیست را برای امروز و آینده باید جلوه‌های پایداری خود را عرضه کنند یعنی وقتی درباره پایداری انرژی‌های پاک و یا درباره کم کردن مصرف گرما صحبت می‌کنیم اولین کاری که موزه انجام می‌دهد این است که خود و فعالیتش درباره موضوع مورد نظر را به درستی معرفی کند.
قلی نژاد همچنین بیان داشت: هیچ دستگاهی جاذبه موزه را برای مراجعه مخاطبین ندارد. به عنوان مثال، وقتی به موزه سینما می‌آییم با توجه به اینکه یکی از مولفه‌های این مجموعه فرهنگی - تاریخی، سینما است خاطره، موجودیت و هویتمان را برایمان تداعی می‌کند. نکته مهم دیگر این است که موزه‌ها باید متوجه تغییرات اقلیمی نیز باشند زیرا جلوه‌های متفاوتی دارد که باید هم در خودشان و هم در مردم آموزش داده شود و نکته مهم دیگر این است که موزه‌ها باید متوجه اقتصاد نیز باشند.
موزه‌ها؛ شناسنانه یک تمدن
لطیف روحانی مدیر موزه موسیقی نیز بیان داشت: موزه‌ها شناسنامه یک تمدن و همچنین ترکیب فرهنگ، اخلاق زندگی اجتماعی هستند و تعدد موزه‌ها در کشور نشان دهنده غنای فرهنگی وتمدن تاریخی است که مردم با آن زندگی کرده‌اند اما متاسفانه موزه‌ها مغفول واقع شده‌اند و آنطور که باید و شاید به آنها توجه نشده است به همین دلیل موزه داری در سبد خانواده‌ها نیست و اگر هم وجود داشته باشد برای پژوهش و تاریخ نیست و بیشتر جنبه سرگرمی دارد.
داشتن راهنمای کودک در موزه‌ها ضروری است
سپهرداد جم معاون موزه هنر کودک نیز گفت: نکته‌ای که ما در موزه مان همیشه به آن توجه داریم این است که وقتی به یک کودک می‌گوییم ایران، به چه چیزی فکر می‌کند و تفاوت تعریف کودکی که در سیستان زندگی می‌کند با کودکی که در شمیران زندگی می‌کند در چه چیزی است.
وی ادامه داد: یکی از اهداف موزه این است که ما برای پژوهشگران و کسانی که در حوزه کودک فعال هستند بتوانیم فرصت ایجاد کنیم. ما در موزه هنر کودک آثار تاریخی نداریم و آثارمان شامل فعالیت‌ها و هنرنمایی کودکان است که برای ما بسیار ارزشمند است و آنها را حفظ کرده‌ایم.
جم خاطرنشان کرد: در موزه هنر کودک همواره به موضوعاتی مبنی بر اینکه تفاوت نگاه کودکی که در تهران زندگی می‌کند در مقایسه با کودکی که در زنجان زندگی می‌کند چیست و درباره یک موضوع مشخص چه تفاوت رنگی را می‌بیند، توجه جدی می‌شود. نکته مهم این است که کودک را در موزه چگونه باید ببینیم و سوال این است که آیا کودکی که وارد موزه می‌شود تابلویی که هم قد آدم‌های بزرگسال است را می‌بیند. باید حواسمان باشد که برای کودکان راهنمای کودک داشته باشیم که به زبان کودک موزه را برای آنها توضیح بدهد. تعامل لازم بین موزه‌ها
شریف بازرگانی مدیر موزه مردم شناسی اِوز در استان فارس با بیان اینکه باید بین موزه‌ها تعامل وجود داشته باشد، گفت: خوب است تا موزه دارها اشیاء موزه خود را در موزه‌های دیگر به نمایش بگذارند البته به نمایش گذاشتن اشیاء در موزه شهرهای دیگر ارزش بیشتری دارد زیرا شاید برخی از علاقمندان شهرستان‌ها امکان رفتن به موزه شهرهای دیگر را نداشته باشند و این امر برایشان جذاب باشد.
وی ادامه داد: در موزه اِوز مخاطبین اصلی ما کودکان هستند و یک درس تحت عنوان موزه و علوم اجتماعی دارند که کودکان به واسطه این درس از موزه ما زیاد بازدید می کنند و ما بعد از بازدیدشان از موزه به آنها می‌گوییم خاطره‌شان را برای ما بنویسند و یا از اشیایی که در موزه دیدند نقاشی کنند و برای ما بفرستند و ما آنها را در موزه مان در مشخصی نگهداری می‌کنیم که خوشبختانه از این موضوع بسیار استقبال هم شده است.
حضور در موزه ها موجب سطح ارتقاء فرهنگ کشور می‌شود
در انتهای این نشست مجید اسماعیلی گفت: چرخه کامل موزه‌ها شامل جذابیت، مشارکت و اقتصاد است و هرچقدر مشارکت بیشتر باشد اقتصاد مقدمه‌ای می‌شود تا بتوانیم از تکنولوژی‌های جدید استفاده کنیم.
وی ادامه داد: در موزه‌های ایران سالن ایمرسیومدیا وجود ندارد (سالن غوطه وری) سالنی که بسیاری از موزه‌های دنیا از آن استفاده می‌کنند و درواقع جذابیت ویژه دنیای جدید است. من معتقدم جوان امروز به عنوان سرمایه کشور برای استفاده از موزه‌ها باید تکنولوژی‌های جدید مواجه بیشتری داشته باشد.
مدیرعامل موزه سینما بیان داشت: استفاده از موزه‌ها یک فعالیت فرهنگی برای خانواده‌ها محسوب می‌شود و از این مسئله هم خانواده‌ها و موزه‌ها سود می‌برند و صرف نظر از اینکه موضوع موزه‌ها چیست باید توجه داشته باشیم که ذات حضور در مراکز فرهنگی مانند موزه باعث سطح ارتقاء فرهنگ کشور می‌شود.
وی ادامه داد: باید نظام ارجاع موزه‌ها به گونه‌ای باشد که اگر کسی به عنوان مثال از موزه نیاوران بازدید کرد تشویق شود تا از سایر موزه‌های شهر نیز بازدید کند و این مشوق‌ها باید در داخل ساختار اداری موزه‌ها تعریف شود زیرا هرچه حضور، استقبال، مشارکت و بازدید مردم بیشتر می‌شود، درنتیجه درآمد و اقتصاد موزه‌ها تامین شده و امکان نوسازی، بهسازی و افزایش جذابیت موزه بیشتر فراهم می‌شود و شروع این چرخه بی‌تردید از کارآمدی و جذابیت موزه‌ها است.
باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری سینما و تئاتر