وضعیت قرمز صنعت کنسرو
در دی ماه سال 1400 طبق مصوبه جلسه ستاد تنظیم بازار مقرر شد دو کالا یعنی کنسرو ماهی تن و کنسرو رب گوجهفرنگی مشمول قیمتگذاری پیشینی شوند؛ حال آنکه به دلایل متعدد این دو کالا نباید مشمول قیمتگذاری پیشینی باشند.
نایب رئیس هیاتمدیره سندیکای کنسرو ایران با بیان مطلب فوق و با بیان اینکه بدنه کارشناسی وزارت جهاد کشاورزی و بدنه کارشناسی سازمان حمایت بر این باور هستند که این دو کالا نباید مشمول قیمتگذاری پیشینی شوند اظهار کرد: طی مکاتبات و جلسات متعدد خواهش کردیم که این دو کالا از شمول قیمتگذاری پیشینی خارج شوند، اما اگر به هر دلیلی کشور ما در شرایطی است که دولتمردان فعلا صلاح را بر این دانستهاند که این دو کالا مشمول قیمتگذاری پیشینی باشند، مطالبه دیگر این بوده که اجازه دهند تا قیمت واقعی روی این دو کالا درج شود. مسعود بختیاری با اعلام اینکه صنعت کنسرو از دی ماه سال 1400 با چالش قیمت گذاری دستوری مواجه شد، افزود: ما پیشتر نیز با این مسائل مواجه بودیم.
لزوم حذف مالیات ارزش افزوده تن ماهی
این تولیدکننده ادامه داد: در شرایط کنونی بیش از 50 درصد کارخانههای تولید تن ماهی و رب گوجه فرنگی تعطیل هستند. بسیاری از تولیدکنندگان و برندهای صاحب نام و صاحب اعتبار در بخش کنسرو ماهی و رب گوجه فرنگی تعطیل شدهاند و این در حالی است که خطوط تولید کنسروهای غیرگوشتی در کشور فعال هستند. این فعال اقتصادی خواستار حذف مالیات ارزش افزوده از تولید تن ماهی از سوی دولت شد و افزود: دولت واردات 11 قلم از کالاهای اساسی را مشمول معافیت مالیات ارزش افزوده کرده و از 9 درصد به یک درصد کاهش داده است. بختیاری اضافه کرد: در صورتی که دولت قصد حمایت از مصرف کنندگان به ویژه اقشار فرودست جامعه را دارد، میتواند مالیات ارزش افزوده این محصول را حذف کند. لذا برای حذف نشدن تن ماهی از سفره قشر ضعیف جامعه، شایسته است این مالیات برای کنسرو ماهی تن نیز حذف شود.
تعلل در ابلاغ قیمت نهایی رب گوجه
این فعال صنفی ادامه داد: در جلسه ستاد تنظیم بازار که در تاریخ 29 تیرماه سال جاری برگزار شد، مقرر شده که سندیکای صنایع کنسرو ایران، سازمان حمایت و وزارت جهاد کشاورزی درباره یک قیمت مشخص برای رب گوجه فرنگی به توافق برسند. این صورتجلسه به امضا رسیده و قرار بوده که این صورتجلسه مبنایی برای تصمیمگیری ستاد تنظیم بازار کشور باشد، اما با گذشت بیش از 20 روز از این جلسه و با وجود پیگیریهای متعدد از جانب سندیکا، هنوز هیچ اقدام مشخصی برای ابلاغ قیمت نهایی این کالا صورت نگرفته و دلیل این فرصتسوزیها نامعلوم است.
وی با تاکید بر اینکه بخش تولید نیازمند تصمیمگیری سریع است، بیان کرد: بقای تولید به استمرار تولید وابسته است و نمیتوانیم تولید را به مدت چند ماه معطل نگه داریم تا مسوولان بخواهند درباره قیمت محصولی مانند کنسرو ماهی تن یا کنسرو رب گوجه فرنگی تصمیمگیری کنند. بختیاری با طرح این پرسش که آیا درشأن ستاد تنظیم بازار این است که به جزئیترین امور اقتصادی به ویژه قیمتگذاری درباره چنین کالاهایی ورود کند، اضافه کرد: طبیعتا وقتی ما شاهد باشیم که چنین موضوع سادهای تا این حد پیچیده و لاینحل و بغرنج میشود، دیگر چگونه میتوانیم انتظار داشته باشیم دولت در صنایع بزرگ دیگر مثل مسکن و خودرو به درستی عمل و مدیریت کند و این موارد موجبات نگرانی ما را فراهم کرده است.
فرآیند ناکارآمد قیمتگذاری کالا
عضو هیاتمدیره سندیکای صنایع کنسرو ایران نیز در این نشست ضمن اعلام مخالفت با قیمتگذاری دستوری گفت: با توجه به تعدد زیاد تولیدکنندگان کنسرو رب گوجه فرنگی و تن ماهی، در این بازار رقابت کامل برقرار است و از طرفی به لحاظ اینکه سهم مصرف این کالاها در خانوارها اندک است و تعیین قیمت این دو کالا سالها بدون مشکل راه خود را طی کرده است، بنابراین هیچ دلیل و منطقی برای قیمتگذاری دستوری این دو کالا وجود ندارد و این تصمیم دولت غیرکارشناسی است.
محمد مختاریانی ادامه داد: در 8 دی سال گذشته، بخشنامهای صادر شد مبنی بر اینکه کالاهای کنسرو رب گوجه فرنگی و تن ماهی باید مشمول قیمتگذاری پیشینی شوند و تاکید شده که این فرآیند فقط باید در ستاد تنظیم بازار صورت بگیرد. وی با انتقاد از فرآیند ناکارآمد و غیرمنطقی قیمتگذاری کالا ادامه داد: طی سه چهار ماه اخیر ما مشغول پیگیری این موضوع با ارائه مستندات به وزارت جهاد کشاورزی بودهایم و وزیر جهاد کشاورزی به این نتیجه رسیده که قیمت 45 هزارتومان برای رب گوجه فرنگی کاملا برای مصرف کننده منصفانه است، اما نه وزیر جهاد کشاورزی و نه وزیر صمت از این اختیار برخوردار نیستند که در این باره تصمیم بگیرند و این موضوع باید در ستاد تنظیم بازار کشور به تایید معاون اول رئیسجمهور برسد. این فعال بخش خصوصی اضافه کرد: سوال ما این است که اگر چند وزیر و معاون اول رئیسجمهور باید با صرف وقت بسیار، چند جلسه درباره تعیین قیمت رب گوجه برگزار کنند تا درنهایت درباره آن تصمیمگیری کنند، آیا فرصت رسیدگی به موضوعات و مباحث مهمتر را از دست نمیدهند؟
افزایش قیمت کالاها اجتنابناپذیر است
وی با تاکید بر اینکه تولیدکنندهها به دنبال گران کردن تولیدات خود نیستند، اما افزایش قیمت کالاها به دلیل رشد هزینههای تولید اجتنابناپذیر است، تصریح کرد: در بخش تولید کنسرو رب گوجه فرنگی ما در سال جاری با افزایش دستمزدها، قیمت مواد اولیه، قیمت ارز نیمایی و... مواجه بودهایم و ناچاریم قیمت این کالا را افزایش دهیم تا واحدهای تولیدی بتوانند به تولید خود ادامه دهند. چرا که در حال حاضر برخی از واحدهای تولیدکننده این دو کالا تعطیل شدهاند و این کاهش تولید، موجب کمبود و گرانی این کالاها طی ماههای آتی خواهد شد.
مختاریانی تشریح کرد: شاید ابتدا تصور شود که عملکرد دولت با جلوگیری از افزایش قیمتها قابل قبول و مثبت است، اما در میانمدت وقتی تولیدکننده به این نتیجه برسد که باید از عرصه تولید کنارهگیری کند و سرمایهگذاری جدید انجام ندهد، کشور از همین نقطه ضربه میخورد. چون اگر تولیدکننده در کشور فعالیت نکند و سرمایهگذاری در بخش تولید انجام نشود، ضرر آن متوجه مصرفکننده میشود و آثار زیانبار کمبود رب گوجه یا تن ماهی در بازار به مردم تحمیل خواهد شد. به گفته وی، در وضعیت کنونی اگر تولیدکنندگان به جای تولید اقدام به دلالی کنند سود بیشتری عاید آنها خواهد شد. این در حالی است که دولت قیمت حاملهای انرژی را برای تولیدکنندگان چند برابر افزایش داده است و با افزایش هزینههای تولید، تولید با نرخ سال گذشته برای تولیدکنندگان ممکن نیست.
دوران ناگوار تولید و تجارت
مختاریانی با انتقاد از اینکه در شرایط کنونی دوران ناگوار تولید و تجارت را پشت سر میگذاریم و چند سال بعد آثار سیاستهای کنونی دولت را در جامعه و اقتصاد خواهیم دید، گفت: متاسفانه دولت به دنبال این است که با فشار، حرف خود را به کرسی بنشاند و این رویکرد، به زیان بخش تولید است. به گفته این فعال صنفی، تمام ارکان وزارتخانههای ذیربط در طول چهار ماه به این نتیجه رسیدهاند که تولید در زیان است، اما در رابطه با رفع این مساله از سوی دولت تصمیمگیری نمیشود. وی خاطرنشان کرد: ما مخالف نظارت و کنترل و انجام امور کارشناسی از جانب دولت نیستیم، اما امروز بسیاری از واحدهای تولیدی تعطیل شدهاند و این در حالی است که مسوولان تصور میکنند حرف تولیدکنندگان در صنایع مختلف نادرست است.
تبعات قیمتگذاری دستوری
همچنین دبیر سندیکای صنایع کنسرو ایران در این نشست گفت: صنایع کنسرو ایران حداقل 150 قلم کالای کنسروی اعم از کنسروهای گوشتی و غیرگوشتی شامل انواع کمپوتها، خورشها، کنسروها و مرباها در کشور تولید میکنند. سیدمحمد میررضوی با طرح این پرسش که آیا در قیمتگذاری این 150 قلم کالا برای مصرفکنندگان اشکالی ایجاد شده است و آیا در کنسروهایی که در بازار به فروش میرسد، گرانفروشی شده یا تقلبی صورت گرفته است، افزود: مشخص نیست به چه دلیل کنسرو رب گوجه فرنگی و تن ماهی باید مشمول قیمت گذاری پیشینی شوند و با قیمت سال قبل به فروش برسند. وی با بیان اینکه اکنون تولیدکنندگان رب گوجه فرنگی و تن ماهی به دلیل اینکه این دو کالا مشمول قیمت گذاری پیشینی شده اند، با چالش های جدی مواجهند و دست از تولید کشیده اند، یادآور شد: با توجه به افزایش قیمتها و تورم در سال جاری، هیچ عقل سلیمی نمیپذیرد که این کالاها با قیمت سال قبل عرضه شوند. میررضوی خاطرنشان کرد: قیمت گوجهفرنگی نسبت به سال قبل حداقل سه برابر شده و تبعات رویکرد دولت در قیمتگذاری دستوری رب گوجه فرنگی، گریبانگیر بخش کشاورزی هم میشود. درواقع در شرایطی که دولت باید به کشاورزان کمک کند، اما با تعطیلی و توقف فعالیت واحدهای تولیدی رب گوجه، عملا کشاورزان نیز در فروش محصولات خود دچار مشکل شدهاند.