وقت درو کردن محصول سیاست‌های سینمایی: سطح پایین فیلم‌ها در جشنواره فیلم فجر

ارزیابی‌های «تابناک» حکایت از آن دارد که متوسط سطح کیفی فیلم‌های سینمایی متقاضی حضور در سی و هفتمین جشنواره فجر حتی از دوره سی و ششم نیز پایین‌تر است و تماشاگران حرفه‌ای سانس‌های کسل‌کننده بیشتری نسبت به چند دوره اخیر پشت سر می‌گذارند؛ شرایطی که متأثر از نحوه سیاست گذاری سینمای ایران در دوره مدیریت پیشین سازمان سینمایی است و در واقع آنچه در این دوره از جشنواره به نمایش درخواهد آمد، کیفیت راهبری سینمای ایران در یک سال و اندی اخیر را به خوبی به تصویر می‌کشد.

به گزارش «تابناک»؛ کمتر از یک ماه تا سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر مانده و همزمان با واپسین روزهای گزینش فیلم‌های بخش اصلی (سودای سیمرغ) توسط هیأت انتخاب، تصویر واضح‌تری از آنچه قرار است در این دوره از جشنواره تماشا کنیم، مشخص می‌شود. اکران‌های خصوصی فیلم‌ها برای گروهی از اهالی رسانه و منتقدان و همچنین برخی اظهارنظرهای خصوصی چهره‌هایی که راش‌ها، نسخه‌های ابتدایی یا نسخه نهایی شماری از آثار را تماشا کرده‌اند، تصویر چندان روشنی را از این دوره از جشنواره به نمایش نمی‌گذارد.

بر اساس ارزیابی‌های «تابناک» از فیلم‌های متقاضی، برآیند کیفی تولیدات سینمای ایران در طول یک سال و اندی اخیر که قرار است برگزیده آنها در جشنواره به نمایش درآید، چندان مطلوب نیست. با وجود آنکه در دوره‌های پیشین، بخش «نگاه نو» شگفتی‌ساز بود و در برخی دوره‌ها بهترین فیلم از این بخش رخ می‌نمود، شواهد حکایت از آن دارد که در این دوره، خبری از رونمایی از یک شاهکار از کارگردان‌های فیلم‌اولی نیست و بعید است پدیده‌ای نظیر سعید روستایی یا محمدحسین مهدویان از دل جشنواره فجر پیش روی کشف شود.

شواهد حکایت از آن دارد، هرچند برخی از آثار راه یافته به سی و هفتمین جشنواره فجر از کیفیت بالایی برخوردار است، در مجموع متوسط سطح کیفی تولید در سینمای ایران پایین آمده است. از سوی دیگر، سوژه‌های جسورانه و ملتهب نه در دستور کار کارگردان‌های جوان قرار داشته و نه از سوی فیلمسازان پرسابقه مورد استقبال قرار گرفته و در واقع احتمالا سانس‌های کسالت آور بیشتری در این دوره از جشنواره را شاهد خواهیم بود؛ سانس‌هایی که در میانشان معدود فیلم‌های قابل اعتنا به نمایش در‌می آیند، ولی تعدادشان آنچنان محدود است که اسباب شادی تماشاگران حرفه‌ای را به سبب عبور از نمایش فیلم‌های ملال آور فراهم خواهد آورد!

اظهارات ابراهیم داروغه‌زاده، دبیر سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر درباره اینکه ممکن است تعداد فیلم‌های بخش اصلی کمتر از 22 فیلم باشد، می‌تواند حاوی همین گزاره باشد که حتی 22 فیلم دارای کف کیفی مورد نیاز برای حضور در جشنواره وجود ندارد! این وضعیت چنین متبادر می‌سازد که جشنواره فجر امسال به صورت پیش‌فرض کم‌حاشیه خواهد بود، مگر آنکه برخی درصدد ایجاد هزینه برای مدیر تازه سینمای ایران باشند.

تهی بودن ویترین جشنواره سی و هفتم، داوری را به مراتب راحت‌تر خواهد کرد اما باید نگران اکران سال 1398 بود که با این روند، بیش از پیش متکی بر کمدی‌ها خواهد شد و به جز چند فیلم محدود نظیر «متری شش و نیم» و «ماجرای نیمروز: رد خون» بعید است سهم بزرگی از گیشه نصیب فیلم‌هایی شود که برگرفته از سیاست گذاری غلط سینمای ایران در یک سال و اندی اخیر، خنثی هستند.

جشنواره فیلم فجر فرصتی برای درک عمق مخالفت منتقدان محمدمهدی حیدریان رئیس پیشین سینمای ایران با سیاست‌های اوست؛ سیاست‌هایی که ظاهرا هنوز از سوی منصوبینش در سازمان سینمایی پیگیری می‌شود. دوره‌ای که توسط مسئولین بالادستی در تودیع و معارفه رئیس پیشین سازمان سینمایی با حمد و ثنا همراه بود، محصولش در جشنواره فجر برداشت می‌شود و مشخص خواهد شد تا چه میزان شایسته این بزرگداشت بوده است. به تعبیر ساده‌تر این دوره از جشنواره فرصت تحلیل بلایی است که مدیران از طریق گزینش با صدور پروانه ساخت برای یک طیف خاص از فیلم‌ها بر سر سینمای ایران آورده‌اند.