ویرانه امروز؛ نقطه آغاز اسلام در یزد
شکل‌گیری تمدن در روستای «فهرج» یزد را به 5000 سال قبل نسبت می‌دهند. منطقه‌ای با مجموعه‌ای با نام محلی «شهدای فهرج» که برخی روایات تاریخی و اسناد موجود مانند «مسالک‌الممالک» و «جامع مفیدی» آن را نقطه آغاز و زایش اسلام در یزد می‌دانند. بر این اساس در حمله لشکر اسلام به یزد ودر تعقیب یزدگرد سوم - آخرین حاکم ساسانی -، با شبیخون مردم زردتشتی و یهودی‌نشین سه روستای فهرج، خویدک و فرافر؛ فرماندهان...
این مجموعه موقوفه منحصربفرد باقی مانده از آغاز تاریخ اسلام در یزد که در فهرست آثار ملی نیز به ثبت رسیده، در حاشیه روستای فهرج قرار دارد، اما به گفته دهیار فهرج با وجود پیگیری‌های متعدد، آن منطقه هنوز بخشی از روستا محسوب نمی‌شود و به همین دلیل سهمی از اعتبارات دهیاری نیز نمی‌توان صرف آن کرد.
