وی او دی‌ها سنگر مقابله با تهاجم فرهنگی یا اسب تروا؟/ بی‌توجهی برخی پلتفرم‌ها به تذکرات مکرر ساترا

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ این روزها کشمکش میان مدیریت ساترا و شبکه نمایش خانگی بازهم نام «وی‌اُدی»(VOD) ها را بر سر زبان‌ها انداخته است. به نظر این دعوا دعوایی بنیادین است. ساترا به درستی دریافته است که برخی از این پلتفرم‌ها در حال جابه جایی مرزهای ساختار و محتوای رسانه‌ای در کشور هستند و اگر زودتر فکری به حال آن‌ها نشود کار به جایی می‌رسد که عملا دیگر امکان اصلاح نخواهد بود. به تازگی نامه‌ای از سعید مقیسه مدیرعامل ساترا خطاب به رئیس سازمان صدا و سیما منتشر شده که در آن مدیر عامل ساترا با اشاره به تخلفات برخی پلتفرم‌ها خواستار محدودیت‌ها و لغو مجوز فعالیت شرکت‌های متخلف شده است. اما ماجرای این اعمال محدودیت‌ها چیست؟ اعتراض گسترده مردم نسبت به قبح زدایی در برخی پلتفرم‌ها عدم نظارت بر محتوای برخی آثار پخش شده در پلتفرم‌ها کار را به جایی رسانده که بسیاری از خانواده‌ها نسبت به آثار عرضه شده نگرانی دارند و نمی‌توانند این محصولات را در کنار اعضاء خانواده ببینند. شاهد بر این مدعا کمپین‌های متعددی است که در سامانه فارس من خبرگزاری فارس شکل گرفته است. ده‌ها کمپین که هر کدام به زبانی، ولی همه مبتنی بر یک ایده مشترک یعنی «نظارت بیشتر بر محتوای سریال‌های منتشر شده در این پلتفرم‌ها» را دنبال کرده‌اند. کمپین‌هایی با مشارکت بیش از صد هزار نفر و در قالب پویش‌های مختلف همگی درخواست نظارت بیشتر بر محتوای پلتفرم‌های نمایش خانگی را داشته‌اند. دست رد پلتفرم‌های نمایش خانگی به اعتماد خانوده‌های ایرانی اوایل سال 1393 بود که پلتفرم‌های نمایش خانگی روی کار آمدند و بستری جدید را برای ارائه محتوای سرگرم کننده، آموزنده و مفرح آماده کرده و در اختیار مخاطبانشان قرار دادند. قبل از شروع فعالیت به اصطلاح وی او دی‌ها آثار مختلفی برای پخش در شبکه نمایش خانگی تولید و به صورت دی وی دی‌هایی برای عرضه در بازار آماده می‌شد، اما به دلیل سختی دسترسی به این محصولات تولید شده مخاطب آنچنانی را جذب نکرد. اما بعدها با شروع فعالیت‌های وی او دی‌ها دسترسی به محتوای تولید شده در شبکه نمایش خانگی رفته رفته بیشتر و بیشتر شد تا جایی که در اوج تعطیلی فرهنگ و هنر این پلتفرم‌ها تبدیل به گزینه جایگزین برای سینما های تعطیل و کرونا زده شده بودند. در این مسیر افزایش تولیدات اختصاصی هرکدام از این پلتفرم‌ها باعث افزایش مخاطب آن‌ها شد و آن‌ها در این مسیر توانستند با استفاده از دست بازتری که در تولید محتوا دارند و البته با تکیه بر توانایی مالی‌ای که توسط اشتراک‌های فروخته شده و البته جذب اسپانسر برای هر برنامه ایجاد شده بود گوی سبقت را از تلویزیون بربایند. سرعت فراگیری استفاده از VODها اتفاقی است که اعتماد خانواده‌ها برای استفاده بی‌محدودیت فرزندانشان از محصولات آن‌ها را به امری عادی و غیر قابل انکار تبدیل می‌کند. این مسئله خود به تنهایی مجموعه‌های پخش آنلاین را بر لبه تیغ تربیت قرار می‌دهد، به صورتی که هم می‌توانند با عملکردی درست و دقیق ملزمات رشد و تعالی تربیتی نسل‌های بعد را فراهم آورند و هم می‌توانند با بی‌مبالاتی و کم دقتی بر محتوایی که تولید می‌کنند پاسخی منفی بر اعتماد خانواده‌های ایرانی داده و مسیر تربیتی فرزندانشان را منحرف کنند. شاید بارها و بارها از این پلتفرم‌های پخش آنلاین به عنوان سنگری مقابل تهاجمات فرهنگی شبکه‌های ماهواره‌ای یاد شده باشد؛ این گزاره درستی خواهد بود اگر محتوای تولید شده در این مراکز، محتوایی مناسب با فرهنگ ایرانی اسلامی بوده و مانند اسب تروا از اعتماد مخاطب سوء‌استفاده نکرده و سخن شبکه‌های ماهواره‌ای را از زبان خود بیان نکرده باشد. نظارت قانونی، اصلی‌ترین اقدام در مواجهه با وی او دی‌ها بنابراین نظارت هوشمندانه روی VODها نه‌تنها اجتناب ناپذیر است بلکه به مقدار لزوم وجودشان اهمیت دارد. آثار این پلتفرم‌ها عموما سریال‌هایی کم‌مایه و پرگو، با مثلث‌های عشقی و داستان‌های خانوادگی پر زرق و برق، شناخته می‌شوند. داستان‌هایی که الگو گرفته از سریال‌های مبتذل ترکی هستند و قصه عشق‌های پنهان و آدم‌های چند چهره را بیان می‌کنند. البته ناگفته نماند که این پلتفرم‌ها علاوه بر سریال‌سازهای سری‌دوز قانون شکنی را نیز به ماجرا اضافه کرده‌اند. آنها به راحتی از نظارت سرپیچی کرده و به شکلی انحصارگر، هر آنچه می‌خواهند را انجام می‌دهند و به هیچ کسی هم پاسخگو نیستند. محتوای قبح شکنانه که از طرف بسیاری از مردم (کاربران فارس من) نظارت بر آن پیگیری شده، از مواردی است که بارها و بارها توسط ساترا به VODها تذکر داده شده و البته هر بار و در هر کدام از محصولات تولیدی دوباره تکرار شده است. از منظری دیگر تحلیل محتوای آثار این پلتفرم‌ها در گونه‌های مختلف (از سریال گرفته تا رئالیتی شو) کاملا ردهای «هنر تجاری» را حاضر می‌کند و پرده از «ذائقه‌سازی سرمایه‌داری» برمی‌دارد. این موضوع «عوام‌گرایی» را در نتیجه بازتولید مکانیکی فرآیند تامین سرمایه بیشتر، پیش می‌آورد؛ از این منظر «عوام‌گرایی» خود نوعی صنعت فرهنگی است که با سرمایه‌داری آمیخته و اساساً حیات و زندگی سرمایه‌داری به این عوام‌گرایی گره خورده است. قبل از تحریم تذکر داده شده بود شنیده‌های خبرنگار ما حاکی از آن است که تذکر ساترا برای توقف پخش محتوایی بدون مجوز به پلتفرم‌های پخش آنلاین به دفعات تکرار شده و توجهی از سوی آن‌ها به این تذکرات معطوف نشده است. اگرچه مطلوب آن است که فعالیت‌های پلتفرم‌ها در صورت تمکین قانون و با نظارت موثر ادامه داشته باشد اما به نظر می‌رسد برخی از این پلتفرم‌ها قائل به هیچگونه نظارتی نیستند و صرفا به منافع اقتصادی خود توجه دارند. فارغ از تمامی این نکات عدم توجه این پلتفرم‌ها به اخطار ساترا مبنی بر فاقد مجوز بودن محتوای منتشر شده و انتشار مجدد قسمت‌های بعدی آن محصول، اتفاقی است که باید پیش از این با آن مقابله و از تکرار آن جلوگیری می‌شد. انتهای پیام /