«پاییز پاک» دود شد

کارنامه 13 پاییز گذشته در تهران، بهترین و بدترین سال پایتخت به لحاظ کیفیت و میزان آلودگی هوا را معرفی می‌کند. بررسی های «دنیای‌اقتصاد» درباره وضعیت کیفیت و میزان آلودگی هوای شهر تهران از پاییز 1390 تا پاییز 1402 نشان می‌دهد، پاییز سال 1397 بهترین سال و پاییز سال گذشته (1401) بدترین سال از نظر آلودگی هوا برای تهران و شهروندانش بوده است.

در پاییز سال 97، تهران در مجموع 7 روز هوای پاک داشته است که این میزان بیشترین تعداد هوای پاک در 13 سال گذشته بوده است. همچنین تعداد روزهای قرمز یا ناسالم برای همه گروه ها (شاخص آلودگی بالاتر از 150) در پاییز 97 صفر و تعداد روزهای نارنجی (هوای غیرقابل قبول) 15 روز بوده که این هم از سایر روزهای غیر‌قابل قبول در بازه زمانی مورد بررسی کمتر بوده است. پاییز 1401 اما بدترین پاییز پایتخت و پایتخت نشین ها به لحاظ کیفیت هوای شهر بود. در پاییز سال گذشته نه‌تنها تهران حتی یک روز هم هوای پاک نداشت که 8 روز هم در وضعیت قرمز و ناسالم برای همه شهروندان بود و شاخص آلودگی هوا از 150 فراتر رفت. تهران در پاییز سال گذشته حتی یک روز هوای بسیار ناسالم (بنفش با شاخص آلودگی 200 تا 300) نیز در کارنامه خود ثبت کرد. برخلاف برخی تصورها، اگرچه پاییز امسال هم جزو یکی از آلوده ترین پاییز های پایتخت محسوب می‌شود اما شدت آلودگی پاییز امسال نسبت به بازه زمانی مشابه سال قبل کمتر بوده است. پاییز امسال تهران یک روز هوای پاک داشت، 51 روز هوای تهران در وضعیت زرد (سالم و قابل قبول) و 33 روز در وضعیت نارنجی (غیرقابل قبول) قرار داشت. تعداد روزهای قرمز پاییز امسال (ناسالم برای همه) 5 روز بود.

چرا 97 سال بهتری بود؟

سال 97، در واقع سالی بود که شهرداری تهران جسارت لازم را برای مقابله با نوعی از آلودگی هوا که تا قبل از آن هیچ وقت مقامات شهر برای مهارش اقدام نکرده بودند، به خرج داد. یک سیاست مهم شهرداری در آن زمان مهار آلودگی ناشی از خودروهایی بود که از سوخت دیزلی استفاده می‌کنند (کامیون ها، اتوبوس های شرکت واحد و...). در این سال برای اولین بار در تهران طرح ترافیک ویژه خودروهای دیزلی اجرا شد. در آن زمان، محسن پورسید آقایی، معاون وقت ترافیک شهرداری تهران اعلام کرد: 54‌درصد از آلاینده های ناشی از ذرات معلق، از اگزوز خودروهای دیزلی خارج می‌شود. در آن زمان برای 85‌درصد اتوبوس های شرکت واحد، گواهینامه معاینه فنی صادر شد. در ورودی های تهران نیز دوربین هایی برای رصد و ثبت مشخصات خودروهای دیزلی فاقد معاینه فنی نصب شد و خودروهای دیزلی دودزا در سطح شهر متوقف شدند. این در حالی است که هم اکنون در تهران، حجم آلاینده های ناشی از ذرات معلق که از اگزوز اتوبوس های شرکت واحد خارج می‌شود، معادل نصف آلایندگی خودروهای شخصی پایتخت است. گفته می‌شود کامیون های دیزلی نیز به اندازه همه خودروهای شخصی تهران آلایندگی برای هوا دارند. این در حالی است که هم تعداد کامیون ها و هم اتوبوس های شرکت واحد در تهران به مراتب کمتر از تعداد خودروهای شخصی است که در سطح پایتخت تردد می‌کنند.