"پل خلیج‌فارس"؛ از تعلل سازمان برنامه و بودجه تا پیگیری مشاور رئیس‌جمهور / پروژه‌ای که 50 ساله شد
در حالی 30 ماه از مصوبه هیئت وزیران برای تعیین تکلیف پل خلیج‌فارس قشم توسط سازمان برنامه و بودجه می‌گذرد که هنوز وضعیت این طرح ملی مشخص نیست.
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، اردیبهشت ماه سال 1398 هیئت وزیران سازمان برنامه و بودجه کشور را مکلف کرد تا نسبت به تعیین تکلیف طرح پل ارتباطی خلیج فارس قشم با رعایت قوانین و مقررات مربوط به شرح زیر اقدام کند؛
1- صورت وضعیت مالی ترکیبی طرح‌های تملک دارایی‌های سرمایه‌ای سازمان منطقه آزاد قشم، مربوط به سال مالی منتهی به 29 اسفند 96 مشتمل بر عملیات متمم تا تاریخ 31 تیر 1397 به شرح صورتجلسه پیوست که تأیید شده به مهر دفتر هیئت دولت است، تعیین می‌شود.
2- مؤسسه حسابرسی هوشیار ممیز (عضو جامعه حسابداران رسمی ایران) به عنوان حسابرس مستقل طرح‌های تملک دارایی‌های سرمایه‌ای سازمان منطقه آزاد تجاری - صنعتی قشم، برای سال مالی منتهی به 29 اسفند 1397 انتخاب و حق‌الزحمه حسابرس مستقل و بازرس قانونی مبلغی است که در قرارداد بین مؤسسه مذکور و سازمان یادشده با رعایت تعرفه‌های مصوب مطابق قانون تعیین می‌شود و قالب قرارداد استاندارد جامعه حسابرسان رسمی ایران ملاک عمل است.
3- سازمان برنامه و بودجه کشور مکلف است نسبت به تعیین تکلیف طرح (پروژه) پل ارتباطی خلیج فارس با رعایت قوانین و مقررات مربوط اقدام کند.
در حالی 30 ماه از این مصوبه می‌گذرد که هنوز خبری از تعیین تکلیف پل خلیج‌فارس نیست. حدود نیم قرن از مطرح شدن ساخت پل خلیج‌فارس می‌گذرد و طی 50 سال اخیر این پروژه حدود 15 درصد پیشرفت فیزیکی دارد. فروردین سال 1354، استاندار وقت استان هرمزگان گفته بود: «قشم به‌عنوان بزرگترین جزیره خلیج فارس است، به صورت بندر آزاد در می‌آید و با نصب یک پل، ارتباط زمینی با آن برقرار می‌شود.
به واسطه جنگ تحمیلی برنامه‌ریزی‌ها برای ساخت پل مذکور محقق نشد تا اینکه سال 88 طرح‌های مطالعاتی این پروژه در هیئت وزیران مطرح شد. اما با پیشنهاد رئیس‌جمهور وقت درباره ساخت تونل زیردریای به جای احداث پل، طرح پل خلیج‌فارس به تعویق افتاد.
این پروژه سرانجام در سال 89 به عنوان یکی از طرح های موسوم به "مهر ماندگار" کلنگ زنی شد و پس از طی شدن مراحل اولیه پروژه و 10 تا 15 درصد پیشرفت فیزیکی، به دلیل برخی مشکلات، متوقف شد. تیر سال 96 مدیرعامل اسبق سازمان منطقه آزاد قشم از تعیین تکلیف پروژه ملی پل خلیج‌فارس (هفته چهارم تیر 96) خبر داده و با بیان اینکه بانک سپه در این طرح به تعهدات خود عمل نکرد،گفته بود: پیشرفت فیزیکی پل خلیج‌فارس هم‌اکنون 17.5 درصد است.
حمیدرضا مومنی با بیان اینکه باید اتفاقات را به صورت درست برای افکار عمومی منتقل کنیم و نباید حرف غیرکاشناسی بزنیم، افزود: دو ماه قبل (اردیبهشت 96) در حضور جهانگیری معاون اول رییس‌جمهوری و شورایعالی مناطق آزاد جلسه‌ای برگزار و مقرر شد کمیته‌ای برای پیگیری وضعیت پل خلیج‌فارس تشکیل شود. بر اساس تصمیمات اتخاذ شده کمیته مذکور با حضور سازمان برنامه و بودجه، وزارت راه، وزارت دارایی، منطقه آزاد قشم، محیط زیست و دبیرخانه شورایعالی مناطق آزاد تشکیل و مقرر شده هر چه در این کمیته مصوب شود مصوبه دولت بوده و لازم الاجراست. سه شنبه هفته آینده کمیته مذکور درباره پل خلیج فارس تصمیم گیری کرده و تکلیف آنرا مشخص می کند. تاکنون در این پروژه 220 میلیارد تومان هزینه شده و پیشرفت فیزیکی پل 17.5 درصد است و برای اجرای این پروژه یک میلیارد دلار منابع مالی مورد نیاز است.
وی با بیان این که به دلیل عدم پایبندی بانک سپه به تعهداتش پل خلیج فارس ساخته نشد در پاسخ به پرسش تسنیم مبنی بر این که مدیرعامل وقت منطقه آزاد بهمن 93 از تصویب فاینانس 450 میلیون یوروی پل خلیج‌فارس خبر داده بود" آیا این فاینانس تامین شد یا خیر اظهار کرد: اجازه بدهید جلسه مذکور برگزار شود، وضعیت پل خلیج فارس طی سال های اخیر همواره یکی از پرسش ها بوده است.
مومنی حدود 10 ماه بعد (اردیبهشت 97) با تکرار هزینه صرف شده برای ساخت این پل گفته بود: «قرارگاه خاتم الأنبیاء و یک شرکت چینی برای ساخت این پروژه اعلام آمادگی کرده‌اند.
وی با بیان اینکه چینی‌ها برای مطالعه بیشتر بازنگری در طرح احداث پل، شش ماه فرصت خواسته‌اند اما ما با فرصت چهار ماهه موافقت کردیم، تاکید کرد: «بنابراین تاچهار ماه دیگر (اوایل مهرماه 97) وضعیت پروژه پل خلیج فارس تعیین تکلیف می‌شود. وعده ای که البته تحقق آن مانند ایده اولیه پل به فراموشی سپرده شد.
مومنی تا زمانیکه در قشم بود نتوانست پل خلیج‌فارس را تعیین تکلیف کند، وی طی حدود 7 ماهی که به‌عنوان دبیر شورای عالی مناطق آزاد جایگزین مرتضی بانک شد هم کاری در این زمینه انجام نداد.
*انتقاد نماینده مجلس از ضعف مدیریتی
شهریور ماه امسال محمد آشوری نماینده مردم بندرعباس، قشم، ابوموسی، حاجی‌آباد و بندرخمیر در مجلس گفته بود: متاسفانه یکی از مشکلات ما به ضعف و بحران تصمیم‌گیری در مورد ادامه اجرای این پروژه مربوط می‌شود که منجر به نیمه تمام ماندن آن شده است.
وی با بیان اینکه پل خلیج فارس به عنوان یک مگاپروژه از دولت نهم شروع شد، افزود: این پروژه در دولت یازده و دوازده با کمی پیشرفت همراه بود که مشکلاتی از جمله محدودیت منابع مالی و نداشتن باور به انجام این پروژه منجر به ناتمام ماندن آن شد.
وی با تاکید بر اینکه بحث تحریم‌ها هم در ناتمام ماندن این پروژه ملی تاثیرگذار بود، افزود: مجمع نمایندگان استان هرمزگان در دیدار با وزیر جدید راه و شهرسازی مسائل مربوط به این پروژه مهم مطرح شد و رستم قاسمی قول داد که این پروژه را برای چرخه مناسب با هدف رفاه مردم، امنیت تردد با جدیت پیگیری کند.
محمد اسلامی وزیر سابق راه و شهرسازی مردادماه سال 98 در حاشیه بهره برداری از شناور مسافری ساخت داخل گفته بود: ساخت پل خلیج فارس به دلایل گوناگونی متوقف شده است؛ این پروژه ملاحظات زیست محیطی برای سازمان حفاظت محیط زیست داشته است. استانداری هرمزگان و منطقه آزاد اقداماتی را در راستای تامین منابع و مطالعات مهندسی را به طور همزمان برای این پل اجرایی کرده اند.
وی تاکید کرد: با سرمایه گذار پل خلیج فارس مذاکراتی صورت گرفته تا بتوانیم تا شاهد از سرگیری ساخت آن باشیم.
وزیر سابق راه و شهرسازی با بیان اینکه پل خلیج فارس نماد پیشرفته مهندسی برای اتصال جزیره قشم به بندرعباس است، گفت: این پل به رونق اقتصادی منطقه کمک خواهد کرد، ضمن اینکه دسترسی آسان به منطقه آراد قشم فراهم شده و در بخش ترانزیت نیز می توان از آن به خوبی استفاده کرد.
وزیر راه: ساخت پل خلیج فارس از سر گرفته می شودبه گزارش تسنیم، حدود دو ماه از انتصاب سعدی محمد به‌عنوان دبیر شورای عالی مناطق آزاد می‌گذرد و وی طی این مدت سفرهای متعددی را به مناطق آزاد کشور انجام داده است. محمد نیمه آبان‌ماه طی سفری به قشم جلسه‌ای با مدیرعامل سابق منطقه آزاد قشم با محوریت بررسی وضعیت پل خلیج‌فارس برگزار کرد.
وی در این جلسه با بیان اینکه خوشبختانه اراده جدی برای اجرای سریع پل خلیج‌فارس وجود دارد این کار را زمینه‌ساز رشد و شکوفایی جزیره قشم عنوان کرده و گفته بود:با ساخت این پل ترانزیت از منطقه آزاد قشم توجیه اقتصادی بیشتری خواهد داشت، چراکه باعث ایجاد یک مسیر مطمئن، سریع و ایمن جهت ترانزیت کالا در کریدور شمال - جنوب کشور خواهد شد.
وی ساخت پل خلیح‌فارس را زمینه‌ساز تحول اقتصاد و گردشگری جزیره قشم اعلام کرد و گفت: جذب سرمایه‌گذاری داخلی، خارجی، ایجاد اشتغال و درآمد پایدار از پیامدهای مثبت ساخت پل خلیج‌فارس خواهد بود.
ساخت پل خلیج‌فارس قطعه ای از پازلی بزرگتر به نام "طرح شبکه جامع ارتباطی خلیج فارس" است که در قالب طرح های زیربنایی و مواصلاتی جزیره قشم و نیز به منظور توسعه اقتصادی، امنیتی و اجتماعی آن و عمران و آبادانی منطقه با هدف جذب سرمایه گذاری تعریف شده است.
در طرح مذکور ساخت پلی 4 خطه از نوع کابلی روی دریا بین بنادر "لافت" و "پل" پیش بینی شده که امکان عبور وسایل نقلیه موتوری و خودرویی، قطار، تاسیسات زیر بنایی و انتقال انرژی و همچنین امکان عبور شناور از زیر پل را فراهم می‌کند. همچنین برای این پروژه یک خط ریلی با عرض 5.18 متر و ارتفاع 15 تا 23 متر از مد دریا، طراحی شده که طول پل خلیج‌فارس با احتساب پایه های چنگ زده بر خشکی ساحل در دو سوی کرانه دریا 2200 تا 2600متر خواهد بود.