پژوهش فرصتی برای ثروت‌سازی از دل ایده‌ها است
پژوهش فرصتی برای تبدیل ایده‌های نوآورانه و فناورانه به ثروت است، این در حالی است که اکثر این ایده‌ها در قالب پایان‌نامه در اتاق اساتید دانشگاه‌ها خاک می‌خورند!
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از شبکه خبری تهران‌نیوز؛ توسعه همه‌جانبه پایدار بدون تردید بدون پژوهش امکان تحقق را ندارد و پژوهش نیروی محرک حوزه‌های فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، فناوری و حتی ورزشی است.
پژوهش در سال‌های گذشته بیشتر در مراکز آموزش عالی و دانشگاه‌ها نمود داشته و در سطح جامعه اثرات چندانی از خود بر جای نگذاشته است. از سویی بودجه حوزه پژوهش آنچنانی ناچیز است که نهادها و سازمان‌های مرتبط با پژوهش اهدافی که برای توسعه و پیشرفت جامعه در نظر گرفته‌اند اغلب یا به آن نمی‌رسند یا این پژوهش‌ها نیمه‌کاره رها می‌شوند و پژوهشگران ترجیح می‌دهند در سایر حوزه‌ها شانس خود را بیازمایند. قرن بیستم بود که بشر به نقش پژوهش و فناوری در پیشرفت و توسعه کشورها پی برد و به این ترتیب کشورهای صنعتی و در حال توسعه به ریل پژوهش و فناوری پیوستند و در راستای شتاب‌دهی به توسعه به موضوع تحقیق بیشتر متمرکز شدند. در ایران نیز پژوهش قدمتی بیش از دو دهه‌ای دارد، به طوری که در سال 1379 وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در راستای ارتقای فرهنگ پژوهش چهارمین هفته آذر ماه را به عنوان هفته پژوهش نامگذاری کرد. رمز توسعه و رشد هر جامعه‌ای به پژوهش آن بازمی‌گردد و اگر نگاهی به کشورهای توسعه‌یافته بیندازیم به وضوح درخواهیم یافت که «فناوری و نوآوری» در آن کشور حرف اول را می‌زند و دیگر با نگاه سنتی نمی‌توان کشور را به پیشرفت و توسعه رساند، بلکه با نگاه دانش‌بنیانی و فناوری یک کشور ره صد ساله را در 10 سال خواهد پیمود. اکنون برنامه‌ریزی‌های کلان هر کشور به پژوهش و تحقیق بستگی دارد و ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست و اکنون ایران در ریل تولید فناوری و علم با تکیه بر خلاقیت و نوآوری قرار دارد و شاید تا پنج سال گذشته می‌توانستیم بگوییم که فرهنگ پژوهش هنوز در کشور درونی نشده، اما طی سال‌های اخیر با رشد و خودنمایی شرکت‌های دانش‌بنیان و استارت‌آپ‌ها (تحت نظر پارک علم و فناوری) در کشور و مراکز آموزش عالی این فرهنگ در حال شکوفا شدن است. اکنون بسیاری از پژوهش‌های ما به سمت مسئله‌محوری در حال حرکت است (البته هنوز جای کار دارد)، اما مشکلی که در این زمینه وجود دارد اینکه نیازسنجی صحیح برای شناسایی مسائل جامعه صورت نمی‌گیرد و از سویی نیازمند الگوی مدیریت علمی و پژوهشی مناسب و فراگیر در کشور هستیم تا پژوهش به سمت پیشرفت پیش برود. وجود پژوهشگر کم‌تعداد در کشور 82 میلیونی ایران نمی‌تواند خبر خوبی باشد، در حالی که آموزش و پرورش و آموزش عالی در این زمینه رسالت سنگینی بر عهده دارد تا دانش‌آموزان و دانشجویان علاقه‌مند به پژوهش را شناسایی و درصدد تقویت او برآیند. با این مقدمه به سراغ غلامعباس اکبری، رئیس سابق پردیس ابوریحان و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران و اصغر میرقاسمی، مدیر اداره آموزش و پرورش شهرستان پاکدشت رفتیم تا به مناسبت هفته پژوهش (19 تا 25 آذر ماه) به واکاوی فعالیت پژوهشی در کشور پرداخته و نقش آموزش و پرورش را در ترویج فرهنگ پژوهش مورد بررسی قرار دهیم. چرا راه‌اندازی 50 هزار شرکت دانش‌بنیان محقق نشد؟ عضو هیئت علمی دانشگاه تهران با بیان اینکه بر اساس برنامه چهارم و پنجم توسعه مقرر بود 50 هزار شرکت دانش‌بنیان داشته باشیم، گفت: اکنون عدد 7 هزار و 800 شرکت ثبت شده دانش‌بنیان داریم، بنابراین تا عدد واقعی فاصله بسیار زیادی وجود دارد. اکبری تصریح کرد: در صورتیکه روزی در غرب آسیا به عدد 50 هزار شرکت دانش‌بنیان برسیم، در حقیقت 50 هزار محصول جدید در کشور تولید کرده‌ایم و این یعنی یک جهش بسیار بزرگ. معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری که مسئولیت و تأیید شرکت‌های دانش‌بنیان را بر عهده دارد تلاش زیادی از طریق صندوق‌های نوآوری و شکوفایی انجام می‌دهد. وی عنوان کرد: با وجود همه تلاش‌های صورت گرفته اما فعالیت 7 هزار و 800 شرکت دانش‌بنیان در کشور کم است، تا یک شرکت دانش‌بنیان محصول خود را به ثبت برساند و اثبات کند که این محصول فناورانه و نوآورانه است پیخ و خم بسیاری را طی می‌کند و زمانبر است. عضو هیئت علمی دانشگاه تهران تبیین کرد: بسیاری از افرادی که شرکت تأسیس می‌کنند دنبال این نیستند که شرکت‌شان را تبدیل به دانش‌بنیان کنند، چراکه باید زمان زیادی را برای ثبت شرکت دانش‌بنیان صرف کنند و طبیعی است که معاونت علم و فناوری به هر تقاضایی برای اعطای مجوز شرکت دانش‌بنیان پاسخ نمی‌دهد، بنابراین یا باید فیلتر ثبت شرکت دانش‌بنیان کمتر شود یا تسریع کنند. اکبری متذکر شد: با تسریع در ثبت شرکت دانش‌بنیان محققانی که ایده‌ای دارند تشویق به تشکیل شرکت دانش‌بنیان خواهند شد و بر اساس قوانین و آیین‌نامه‌ها تسهیلات لازم در اختیار او قرار می‌گیرد تا شرکت خود را توسعه دهد. تا یک شرکت دانش‌بنیان محصول خود را به ثبت برساند و اثبات کند که این محصول فناورانه و نوآورانه است پیخ و خم بسیاری را طی می‌کند و زمانبر است. وی تشریح کرد: اگر می‌خواهیم در حوزه پژوهش و فناوری توسعه پیدا کنیم و حمایت‌های کلان دولتی پشت آن باشد خواهیم توانست با محصولات علمی، دانش‌بنیان و بومی کشور را به جهش خوبی برسانیم، اما اکنون متأسفانه دولت قادر به حمایت کافی از محصولات علمی و دانش‌بنیانی محققان نیست و این تهدیدی برای شرکت‌های دانش‌بنیان به شمار می‌رود. عضو هیئت علمی دانشگاه تهران اضافه کرد: البته این موضوع فرصتی برای شرکت‌های دانش‌بنیان است و در چنین تنگناهایی شرکت‌های دانش‌بنیان و جوانان محقق که انرژی مصرف می‌کنند خواهند توانست به دستاوردهای بسیار خوبی دست یابند و مسیری که اکنون کشور با دانشگاه‌ها، دانشجویان، مراکز تحقیقاتی در حوزه پژوهش طی می‌کند مناسب است. رئیس سابق پردیس ابوریحان افزود: یعنی محققان، دانشجویان و استادان با ایده‌های نوآورانه و فناورانه محصولی تولید می‌کنند که به همراه تکنولوژی به سمت تجاری‌سازی حرکت کرده و وارد بازار می‌شود و موجب ایجاد کسب و کار و شغل می‌شود و به این ترتیب کشور را از محصولات مشابه خارجی بی‌نیاز می‌کند. اکبری بیان کرد: ضمن اینکه برخی محصولات تولید شده در شرکت‌های دانش‌بنیان بکر بوده و برای نخستین‌بار در دنیا تولید می‌شود، بنابراین باید حمایت دوجانبه شوند، نخست تسهیلگری برای روان‌سازی ثبت ایده‌ها و فناوری‌هایی که به‌عنوان محصول دانش‌بنیان از آنان یاد می‌شود، دوم ارائه تسهیلات مالی به شرکت‌های شتاب‌دهنده تا این شرکت‌ها وارد بازار شوند و محصولشان را تجاری‌سازی کنند. وی در ادامه با بیان اینکه هزاران هزار پژوهش در کشور وجود دارد، توضیح داد: این پژوهش‌ها در لابلای مقالات، رساله‌ها و پایان‌نامه‌های دانشجویی (در قفسه اتاق استادان) خاک می‌خورند، در حالی که می‌توان از دل این مقالات و پایان‌نامه‌ها محصولات دانش‌بنیان تولید کرد. لزوم حمایت مسئولان از محققان و ایده‌پردازان فناور عضو هیئت علمی دانشگاه تهران تأکید کرد: مسئولان باید حمایت‌های لازم را از محققان و شرکت‌های دانش‌بنیان انجام دهد، اخیراً شاهد شرکت‌های شتاب‌دهنده بودم که برخی سازمان‌ها، بنیادها و ارگان‌ها با مشاهده این شرکت‌ها تشویق به تأسیس شتاب‌دهنده شده‌اند تا با شرکت‌های دانش‌بنیان وارد گفتمان علمی شوند. اکبری خاطرنشان کرد: نکته اینجاست که شرکت‌های شتاب‌دهنده به جای تسهیلگری در فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان در راستای هدایت تحقیق به سمت محصول و سپس تجاری‌سازی و فروش برای اشباع بازار، دنبال آن هستند که چگونه می‌توان از ایده‌های نوآورانه بهره گرفت و سود بیشتری کسب کرد. رئیس سابق پردیس ابوریحان تصریح کرد: شرکت‌های شتاب‌دهنده باید محصول محققان یا فناوران را حمایت کند تا با تولید محصول نیاز جامعه برطرف شود، در حالی که شتاب‌دهنده‌ها به فکر کسب سود از قِبَل شرکت‌های دانش‌بنیان و محققان هستند! عضو هیئت علمی دانشگاه تهران افزود: علاوه بر معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری که مسئول اصلی حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان هستند، سایر سازمان‌ها و ارگان‌ها نیز موظف به حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان هستند. اکبری گفت: شرکت‌های دانش‌بنیانی که قادر به رشد هستند تا به عرصه گفتمان تکنولوژیک، نوآوری، فناوری و خلق ثروت از ایده‌ها وارد شوند هنوز مورد حمایت واقعی قرار نگرفته‌اند و در هفته پژوهش اگر حمایت واقعی از پژوهشگران، نوآوران و خلاقان فناوری صورت بگیرد می‌تواند راهگشای آینده کشور باشد. بزرگداشت روز ملی پژوهش در مدارس شهرستان پاکدشت مدیر اداره آموزش و پرورش شهرستان پاکدشت نیز با تأکید بر ترویج فرهنگ پژوهش در مدارس و آموزشگاه‌های این شهرستان، گفت: در اعتقاد و باور قلبی ما به موضوع پژوهش تردیدی وجود ندارد و از انجام هر کاری که منتهی به ترویج پژوهش شود دریغ نمی‌کنیم، این را به مدیران مدارس نیز ابلاغ کرده‌ایم که دانش‌آموز مستعد در حوزه پژوهش را شناسایی کنند. میرقاسمی اضافه کرد: در حوزه‌های آموزشی، پرورشی، ورزشی، علمی، فناوری و... پژوهش را مدنظر قرار می‌دهیم، چرا که آموزش در کنار پژوهش مکمل یکدیگر خواهد بود و در این راستا از مقاطع ابتدایی تا متوسطه روی دانش‌آموزان با بسته‌های حمایتی پژوهش کار می‌کنیم. وی تبیین کرد: حتی دانش‌آموزانی که در مقاطع پایین تحصیل می‌کنند با موضوعات تربیتی و آموزشی (حتی اگر فناورانه نباشد) آموزش‌های لازم را دریافت می‌کنند تا در کنار آموزش از سنین پایین با پژوهش نیز آشنا شوند و به این ترتیب نتایج آن ماندگارتر و مثمرثمرتر خواهد بود. مدیر اداره آموزش و پرورش شهرستان پاکدشت تصریح کرد: قطعاً در سال‌های آینده دانش‌آموزان فعلی که علاقه‌مند به پژوهش هستند به پیشرفت کشور در این حوزه کمک خواهند کرد. میرقاسمی در پاسخ به سوالی درباره برنامه‌های مدارس شهرستان پاکدشت در هفته پژوهش، عنوان کرد: در هفته پژوهش (25 آذرماه روز ملی پژوهش) برنامه‌ای را در 360 آموزشگاه و مدارس شهرستان پاکدشت (همه مقاطع از ابتدایی تا متوسطه) تدارک دیدیم و با همکاری پژوهش‌سرای پاکدشت درصدد ارتقای فعالیت علمی و پژوهشی در مدارس هستیم. وی افزود: در راستای تغییر نگرش پژوهشی مدیران مدارس، معلمان و دانش‌آموزان پژوهش‌سرای خوارزمی را با امکانات ویژه افتتاح کردیم و از دو نیروی جوان پژوهشگر در خوارزمی استفاده می‌کنیم، بنابراین در روز ملی پژوهش (25 آذرماه) مدارس شهرستان پاکدشت برنامه ویژه‌ای خواهند داشت و پژوهشگران نوجوان و جوان که در حوزه‌های آموزشی، مقاله‌نویسی، علمی و فناوری فعال هستند مورد تقدیر قرار خواهند گرفت. انتهای پیام /*