«پیام» سفر گروسی به ایران چیست؟

مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در حالی بناست به ایران سفر کند که پیشتر سخنگوی سازمان انرژی اتمی درباره سفر گروسی به کشورمان گفته بود لازمه این سفر این است که برای دو طرف مفید باشد.

به گزارش خبرنگار مهر، اوایل بهمن ماه بود که رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی در مصاحبه‌ای اعلام کرد که در ماه فوریه برای گفت‌وگو در خصوص گفت‌وگوهای سیاسی‌ای که بسیار ضروری است، به ایران سفر خواهد کرد.

همچنین او در نشستی در اندیشکده چتم‌هاوس تصریح کرد: بدون وجود کانال برجام و کانال دوجانبه با ایران اوضاع بدتر خواهد شد.

گروسی گفت: در مقطع کنونی، کانال برجام و کانال دوجانبه با ایران در بهترین وضعیت نیست. امیدوارم بتوانم این گفت‌وگوی گریزناپذیر را احیا، بازتنظیم و تقویت کنم. بدون این کار، اوضاع بدتر خواهد شد.

ادعای رویترز درباره فردو

اما هنوز زمان زیادی از خبر سفر گروسی به ایران در آینده‌ای نزدیک نگذشته بود که "رویترز" (12 بهمن) ادعا کرد که به یک گزارش "محرمانه" آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به کشورهای عضو دست یافته است که آژانس در این گزارش به نحوه تغییر اتصال میان دو آبشار سانتریفیوژهای آی آر -6 اشاره‌ای نکرده و تنها بیان کرده که "این سانتریفیوژها به گونه‌ای به هم متصل شده بودند که تفاوت اساسی با نحوه عملکرد اعلام شده توسط ایران داشت."

در این گزارش ادعا شده است: آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در بیانیه‌ای که خلاصه‌ای از این گزارش محرمانه ارائه می‌دهد اعلام کرد که "رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از اقدام ایران در تغییر اساسی در نحوه اطلاع رسانی عملکرد تأسیسات فردو در رابطه با تولید اورانیوم با غنای بالا نگران است.

رویترز ادعا کرد: این تغییرات با تعهدات ایران بر اساس توافق پادمانی مغایرت دارد و توانایی آژانس برای تعدیل رویکرد پادمانی برای تأسیسات فردو و انجام اقدامات پادمانی در این تأسیسات را تضعیف می‌کند.

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در سال‌های گذشته برخی از ادعاهای مطرح شده از سوی رژیم صهیونیستی درباره برنامه هسته‌ای ایران را مورد توجه قرار داده و تکرار کرده اما تهران این ادعاها را ساختگی دانسته و آنها را رد کرده است.

پاسخ تهران به ادعای آژانس

محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در مراسم افتتاح پنجاه و سومین نمایشگاه دستاوردهای حوزه صنعت هسته‌ای و رونمایی از آخرین دستاوردهای سازمان انرژی اتمی ایران که روز پنجشنبه 14 بهمن در پاسخ به ادعای رویترز تصریح کرد: تهران به سوالات مطرح شده از سوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پاسخ دقیق داده اما آژانس مبنای گزارش‌هایش را اطلاعات دریافتی از دشمنان ایران قرار می‌دهد.

وی با بیان اینکه این نمایشگاه در چارچوب جهاد تبیین در میان اتهام زنی‌های روزافزون غرب علیه کشورمان برگزار شد تا نشان داده شود که دستاوردهای صنعت هسته‌ای کشورمان با اتهامات مبنی بر عدم مسالمت آمیز بودن صنعت هسته‌ای، کاملاً متفاوت است، اظهار کرد: امروز در شرایطی هستیم که برای همه موارد موجود در این نمایشگاه هیچ گونه دسترسی به خارج نداشتیم.

به گفته وی، پروژه‌های تحقیقاتی که در مشارکت آژانس و فراتر از تحریم‌ها بوده، همکاری با خارج بوده است اما در بقیه موارد کاملاً براساس اسناد راهبردی پیش رفتیم.

این بار ادعا از سوی رسانه مستقر در آمریکا

اما در روزهای اخیر شاهد مطرح شدن ادعایی دیگر از سوی رسانه مستقر در ایالات متحده آمریکا بودیم. انتشار خبرسازی‌هایی که بنظر می‌رسد با هدف خاصی انجام شده بود که به اذعان بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی، اگر هربار سازمان انرژی اتمی بهانه‌ای را برای انتشار ادعاها در رسانه‌ها می‌آورد اما این بار برای انتشار ادعای غنی سازی 84 درصد توسط رسانه‌ای که در آمریکا مستقر است، نمی‌تواند بهانه‌ای بیاورد.

خبرگزاری بلومبرگ روز یکشنبه 30 بهمن به نقل از دو دیپلمات بلند پایه مدعی شد بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ایران هفته گذشته اورانیوم 84 درصد غنی‌شده را شناسایی کرده‌اند.

این شبکه آمریکایی به نقل از دو دیپلمات ارشد ادعا کرد بازرسان آژانس در ایران هفته گذشته اورانیوم غنی شده‌ای را شناسایی کردند که زیر حد نصاب لازم برای یک سلاح هسته‌ای است.

این رسانه مدعی است که بالاترین میزان یافت شده توسط بازرسان آژانس در ایران است و این غلظت (84 درصد) فقط 6 درصد کمتر از حد لازم برای یک سلاح است.

جو سازی رسانه‌ای از سوی بلومبرگ در حالی است که ایران در زمان انجام غنی سازی به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گزارش می‌کند همانطور که مدتی قبل در مورد غنی سازی 60 درصدی اورانیوم در فردو به آژانس اطلاع رسانی کرده بود.

دیده شدن ذرات اتمی 84 درصد از لحاظ فنی طبیعی است

بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی در گفتگویی که با خبرگزاری مهر انجام داد، در واکنش به ادعای مطرح شده اظهار کرد: دیده شدن ذرات اتمی 84 درصد در یک فرایند غنی سازی امری طبیعی است. یعنی ممکن است ما 5 درصد تولید کنیم و ذرات 11 درصد را ببینیم و یا 20 درصد تولید کنیم اما ذره 37 درصد ببینیم، در گذشته هم این موارد بوده است. وقتی ذره می‌گوئیم یعنی ذره اتمی که زیر میکروسکوپ هم دیده نمی‌شود. طبیعتاً چنین ذره‌ای در فعل و انفعالاتی که غنی سازی می‌شود، امری عادی است. یعنی وقتی که خوراکی تزریق می‌کنید اگر زیاد باشد بیشتر غنی می‌شود. محصول نهایی مهم است که 60 درصد است. چیزی که برای آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مهم است موضوع موادی است که در انتها جمع شود نه اینکه ذره‌ای که دیده می‌شود.

وی گفت: این موضوع که اصلاً مهم نیست و بحثی فنی عادی است که در رسانه‌ها (بلومبرگ) درج پیدا کرده است. ما در گذشته در مواردی آژانس را مقصر می‌دانستیم که می‌گفت ما گزارش تهیه می‌کنیم در اختیار همه کشورهای عضو قرار می‌دهم، لذا ممکن است کشوری آن را به رسانه‌ها بدهد، بنابراین امکان کنترل ندارد. اگر در دفعه‌های قبل می‌توانست بهانه‌های این چنین بیاورد که البته از نظر ما مورد قبول هم نبود این دفعه دیگر نمی‌تواند چنین بهانه‌هایی را بیاورد، چرا که اصلاً به ما گزارشی نکرده است و فقط نامه‌ای را نوشته‌اند و ما هم پاسخ نامه داده‌ایم.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی افزود: بنابراین اگر قرار باشد مطلبی منتشر شود هم باید موضع آنها و هم پاسخ ما منتشر شود؛ اما وقتی به این شکل مطالب به بیرون می‌آید مفهومش این است که فضاسازی‌هایی با هدف خاصی انجام می‌شود و این موضوع اخیر هم نیست و در طول چند ماه گذشته ما مطالبی را داشتیم و به آژانس نیز تذکر داده‌ایم که شما مؤسسه بین‌المللی هستید و اعتبارتان این است که حرفه‌ای کار کنید و بی طرفی عمل کنید.

کمالوندی یادآور شد: گروسی تا الان 3 بار به ایران سفر کرده است. اما در این سطح وقتی می‌آیند باید توافقاتی صورت گیرد که به نفع دو طرف باشد. در این زمینه صحبت‌هایی انجام شده و ظرف دو سه روز آینده بازهم صحبت خواهیم کرد. لازمه سفر مفید بودن برای دو طرف است.

محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی نیز روز چهارشنبه 3 اسفند در حاشیه جلسه هیئت وزیران در جمع خبرنگاران در واکنش به ادعای بلومبرگ مبنی بر غنی سازی 84 درصد، با بیان اینکه فشارهای سیاسی و جوزدگی‌ها را بر نمی‌تابیم، اظهار داشت: در چارچوب پادمان روابط‌مان را با آژانس برقرار کرده‌ایم.

وی افزود: مسئولین آژانس در تهران حضور دارند و در حال بازدید و بررسی هستند.

رئیس سازمان انرژی اتمی عنوان کرد: با تعامل و هماهنگی انجام شده همواره تلاش می‌کنیم تا از ایجاد ابهام جدیدی در فرایند همکاری‌های آژانس جلوگیری شود.

ادعای وال‌استریت ژورنال درباره احتمال سفر گروسی به تهران

لارنس نورمن، خبرنگار روزنامه آمریکایی وال‌استریت ژورنال در صفحه توییترش به گمانه‌زنی‌هایی درباره احتمال سفر رافائل گروسی، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران پرداخت و نوشت: تصور من این است که شانس قابل توجهی برای سفر رافائل‌گروسی به ایران در هفته آتی وجود دارد. همچنین از نظر من، گزارش پادمانی که همراه با گزارش فصلی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی منتشر می‌شود، نیز تا اواخر هفته آتی و با توجه به نتایج سفر منتشر خواهد شد.

نورمن افزود: اگرچه، تاکید می‌کنم که احتمال نمی‌رود توافقی گسترده در زمینه تحقیقات پادمانی درباره ذرات هسته‌ای اعلام‌نشده انجام شود. بیشتر احتمال دارد که شاهد تلاش گروسی برای افزایش دفعات بازرسی‌ها در فردو، نطنز و جاهای دیگر در بحبوحه نگرانی‌ها درباره سطوح بسیار بالای غنی‌سازی در ایران باشیم.

نورمن در ادامه تاکید کرد که هیچیک از این موارد هنوز تأیید نشده و نتایج سفر که ممکن است شامل توافق درباره دفعات بازرسی‌ها، توافق گسترده‌تر پادمانی یا عدم توافق باشد، هنوز تعیین نشده است.

توافق برای سفر گروسی به تهران

حسین امیرعبداللهیان که به منظور شرکت در 52 امین اجلاس شورای حقوق بشر سازمان ملل و نیز بخش عالیرتبه کنفرانس خلع سلاح به ژنو سفر کرده در اولین دیدار دوجانبه خود با وزیر امورخارجه فنلاند با اشاره به سفر اخیر معاون آقای مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران و گفتگوهای خوب انجام شده، از توافق برای سفر آقای گروسی به تهران در آینده نزدیک خبر داد و اظهار امیدواری کرد: در صورت پرهیز از اعمال فشارهای سیاسی بر آژانس، پیشرفت‌های خوبی در خصوص مسائل فنی حاصل شود.

سفر قریب الوقوع گروسی به ایران

امروز نیز بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران گفت: در روزهای گذشته گفت‌وگوهای سازنده و امیدوارکننده‌ای با هیأت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ریاست «ماسیمو آپارو»، معاون پادمانی آژانس داشتیم و بر همین اساس مهندس اسلامی، معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی ایران به‌طور رسمی از آقای «رافائل گروسی»، مدیرکل آژانس دعوت کرد تا به ایرا ن سفر کند.

وی تصریح کرد: این سفر در روزهای آینده انجام خواهد شد.

کمالوندی بیان کرد: اطلاعات تکمیلی این برنامه به‌زودی در اختیار رسانه‌ها قرار می‌گیرد.

سخنگو و معاون امور بین‌الملل، حقوقی و مجلس سازمان انرژی اتمی ایران خاطرنشان کرد: امید است این سفر، زمینه‌ساز همکاری‌های بیشتر و افق روشن‌تر میان ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی باشد.

ضرورت تأمین منافع ایران

به هرحال مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در حالی بناست به ایران سفر کند که پیشتر سخنگوی سازمان انرژی اتمی درباره سفر گروسی به کشورمان گفته بود لازمه این سفر این است که برای دو طرف مفید باشد. بنابراین باید منتظر ماند و دید که سفر «رافائل گروسی» به ایران چه آورده‌ای خواهد داشت؟