چرا دولت از دارایی 18000هزار میلیاردی‌اش استفاده نمی‌کند؟

به گزارش مشرق، در هفته‌های اخیر با شیوع ویروس کرونا بسیاری از کسب و کارها علی‌الخصوص کسب و کارهای خرد دچار چالش شده‌اند. مسئولان، کارشناسان و... در خصوص جبران خسارتهای ناشی از شیوع ویروس جدید اتفاق نظر دارند در این بین محل تامین منابع برای مقابله با این چالش سوال برانگیز شده است.

رئیس جمهور چندی روز قبل پیشنهاد برداشت 1 میلیارد دلاری از صندوق توسعه ملی را مطرح کرد که حتی همین موضوع هم به محل بحث کارشناسان تبدیل شده است. به اعتقاد کارشناسان منابع صندوق توسعه ملی با توجه به کاهش قیمت نفت باید به عنوان یک منبع قابل اتکا در روزهای چالش برانگیز مضیقه ارزی استفاده شود.

در این بین کواکبیان یکی از نمایندگان عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس گفته است، "دولت برای کرونا 100 هزار میلیارد تومان اختصاص داده اما با توجه به کاهش قیمت نفت و کاهش فروش فرآورده‌های نفتی و عدم تحقق درآمدهای مالیاتی و.. میتوان به جای استفاده از صندوق توسعه ملی کمکهای بین المللی را جذب و از اموال بنیاد مستضعفان، آستان قدس رضوی ستاد اجرایی فرمان امام و سازمان اوقاف بهره جست."

نکته اول اینکه در روزهای اخیر نهادهای انقلابی از جمله ستاد اجرایی فرمان امام و همچنین بنیاد مستضعفان به صورت تمام قد برای حمایت از اقشار آسیب دیده از کرونا به ویژه در مناطق محروم وارد عمل شده‌اند.

از سوی دیگر دولت برای مقابله با چالشهای ویروس کرونا و کاهش آسیبهای وارد شده ابزارهای مختلفی را غیر از صندوق توسعه ملی در اختیار دارد. اولا به اعتقاد بسیاری از کارشناسان امروز موقعیت مناسبی برای استفاده از اوارق برای کاهش کسری بودجه فراهم شده است. مزایای استفاده از اوراق در حدی است که روز گذشته سازمان برنامه و بودجه وعده داد که با استفاده از ظرفیت اوراق و با عبور از صعوبتهای پرداخت خزانه امکان تخصیص 87 هزار میلیارد تومان بودجه عمرانی تا پایان اردیبهشت ماه فراهم شده است.

ضرورت فعال شدن استفاده از ظرفیتهای اموال و داراییهای دولت

نکته سوم اینکه، به اذعان مقامات دولتی به خصوص در وزارت امور اقتصاد و دارایی برآوردها از ارزش 7 تا 18 هزار هزار میلیارد تومانی اموال دولت ایران خبر می دهند.

در گزارش مرکز پژوهش‌های توسعه و آینده‌نگری سازمان برنامه و بودجه در حالی نسبت حجم دارایی‌های عمومی دولت به تولید ناخالص داخلی در کشورهای مختلف جهان 114 درصد است که در برآورد حداقلی این میزان در ایران 206 درصد و در برآورد حداکثری این میزان 741 درصد است. همچنین برآوردهای مراکز پژوهشی دولتی نشان می‌دهد ارزش دارایی‌های شمارش‌شده دولت در ایران 5000 هزار میلیارد تومان و ارزش کل دارایی‌های فهرست‌شده و نشده دولت حدود 18000 هزار میلیارد تومان است. برای تصور درشتی این رقم کافی است بدانیم این میزان 9 برابر حجم نقدینگی امسال و 14 برابر رقم نقدینگی سال 96 (سال شمارش دارایی‌های دولت) است.

این رقم آنچنان بزرگ است که اگر فقط به اندازه 10 درصد این اموال بهره وری ایجاد شود با احتساب اموال 7 هزار هزار میلیاردی با مولدسازی دقیق میتوان 700 هزار میلیارد تومان منابع کسب کرد.

بر این اساس به خوبی مشخص است که دولت منابع قابل توجهی در اختیار دارد تا بدون برداشت از منابع صندوق توسعه ملی در موضوع جبران خسارتهای کرونا وارد عمل شود.

ضمن اینکه اموال و داراییهای نهادهای انقلابی بسیار کوچکتر از داراییهای دولت است و مستندات مختلف نیز این موضوع را تایید می‌کند.

مجید شاکری کارشناس اقتصادی با اشاره به گزارش رسمی وزارت اقتصاد در خصوص برآورد 18 هزار هزار میلیارد تومانی اموال دولت تاکید دارد، "مجموع اموال غیر منقول نهادهای حکومتی اعم از بنیاد مستضعفان حدود 300 هزار میلیارد تومان است. چطور دولتی که خودش تمام قوانین و مقررات مربوط به داراییها و املاک را اعمال می کند نمی تواند به اندازه یک پیرزن که در خیابان فردوسی به اندازه 7 درصد از اموال خود ROAکسب می کند از داراییهای خود بازدهی کسب کند؟"

البته همان طور که پیشتر اشاره شد، در روزهای چالش برانگیز بحران کرونا نهادهای انقلابی مثل بنیاد مستضعفان از جمله مجموعه‌هایی بودند که با تمام امکانات مالی و تولیدی خود وارد عمل شده و در کنار مردم قرار گرفتند.

از طرف دیگر توجه به این نکته ضروری است که این نهادها هرکدام خودشان وظایف قانونی دارند که مشغول انجام این تکالیف از جمله ساخت مسکن، ازدواج و راه اندازی واحدهای کوچک تولیدی در مناطق محروم کشور هستند. سپاه و ارتش نیز در این روزها تمام امکانات خود را بسیج کرده‌اند و با وجود وظایف سازمانی ساخت 48 ساعته بیمارستان در تهران از سوی این نهادها قابل توجه بود.