چرا نتوانستیم طنزهای موفق گذشته را تکرار کنیم؟
علیرضا نجف زاده که این روزها مشغول ساخت مجموعه «خوشنام» برای پخش از شبکه یک سیماست، تکرار نشدن سریال های ماندگار گذشته را به دلایل متعددی مرتبط دانست و یکی از این دلایل را کمیت و کیفیت کارهای طنز برشمرد.
او تصریح کرد: علیرغم اینکه همه ما میگوییم مردم به آثار طنز نیاز دارند و این موضوع را به عینه هم دیده ایم، اما واقعا از جانب مسوولان و منتقدان اساسا کار طنز جدی گرفته نمی شود.
این کارگردان جوان که با ساخت مجموعه «خوشنام» سومین سریالش در تلویزیون را در کارنامه کاری اش ثبت می کند، در زمینه بحث نیاز و ضرورت ساخت سریال های کمدی که این روزها در بخشی از مطالبات مردم از رئیس صداوسیما هم مطرح بوده است با ایسنا گفت وگو کرد و به این پرسش پاسخ داد که چرا در این سالها نتوانستیم طنزهای قابل توجهی برای تلویزیون داشته باشیم و سریال های طنز ماندگار سال های گذشته را تکرار کنیم؟
نجف زاده گفت: بدون تعارف میگویم من پروژه های مختلفی کار کردم و آثار زیادی را در ژانرهای مختلف دستیاری کردهام اما معتقدم ساختن کار طنز بسیار دشوار است، آن هم برای مردم طنازی مثل ایران که خودشان شوخ طبع هستند و باید در این شرایط اقتصادی و کرونا حالشان را خوب کنیم. من حداقل خودم در این سالها علیرغم اینکه بازخوردهای خوبی از مردم بابت کارهایم گرفتم، اما فکر می کنم دست اندرکاران کار طنز را جدی نمیگیرند.
متخصصان طنز را فراری داده اند!
او در ادامه همین بحث یادآور شد: یکی از دلایلی که همکاران ما که در حوزه طنز تخصص داشتند، از این حوزه بیرون رفتند و به سمت کارهای جدی روی آورده اند واتفاقا قریب به اکثرشان هم در ژانر جدی موفق بوده اند، این است که آنها را فراری داده اند و جدی نگرفتهاند. به نظرم تا شما یک کار جدی نکنید، احساس نمیکنند که اصلا کار بلد هستید. این در حالی است که در حوزه طنز، کار کردن بسیار دشوارتر از هر ژانر دیگری است.
به اعتقاد نجف زاده بخشی از این موضوع به سلایق مربوط است؛ این کارگردان توضیح داد: به هرحال وقتی بحث طنز مطرح میشود، بدون شک چاشنی نقد هم دخیل است. گاه ما می خواهیم فضا را به لحاظ موضوعات اجتماعی، سیاسی و فرهنگی بسته تر کنیم، ولی وقتی فضا را بسته می کنیم که با برخی از اقشار جامعه شوخی نکنیم چراکه ناراحت می شوند، بحث فرق می کند؛ در حالی که در دنیا همه جور قشری وجود دارد و تا شما به دل آدم های متنوع نروید، نمیتوانید قصه جذابی تعریف کنید.
کارگردان «خوشنام» در عین حال بر بالا بردن ظرفیت های فرهنگی و اجتماعی در حوزه ساخت آثار طنز تاکید کرد و گفت: اگر خاطرتان باشد مجموعه «پایتخت» هم در اوایل کار با تعداد محدودی از بازخوردهای منفی از جانب مازندرانی ها مواجه شد ولی ظرفیتشان را بالا بردند و بعدها متوجه شدند که چقدر پایتخت به فرهنگ مازندران کمک کرد. یا سریالی مثل «نون خ» هم همینطور. درواقع از یک سو بحث قومیت ها مطرح است و از یک سو، طبقات اجتماعی؛ یعنی ما باید بتوانیم سراغ مدیران، کسبه، معلمان، پزشکان و هر طبقه اجتماعی با هر شغلی برویم اما متاسفانه وقتی در آثار طنز و یا حتی جدی چاشنی انتقاد دخیل می شود، از ما میخواهند یک شخصیت بی بته و بی اصل و نسب خلق کنیم تا به هیچ کس بر نخورد. وقتی هم که شخصیت ها مصداق عینی نداشته باشند قطعا برای مخاطب قابل باور نخواهند بود و کار حتما لطمه می خورد؛ بنابراین مسوولان در وهله اول باید کار طنز را جدی بگیرند و بیشتر به این حوزه بها بدهند.
اگر می گوییم در خط مقدم جبهه فرهنگی هستیم پس حمایت کنید
علیرضا نجف زاده در عین حال تاکید کرد: پروژه هایی که الان مشغول کار کردن هستند و همه همکاران ما هستند، به نوعی در خط مقدم جبهه فرهنگی اند و همواره تلاش می کنند تا برای مردم کار خوب بسازند؛ بنابراین نیاز است بیشتر پشتیبانی و حمایت شوند. اگر ما اعتقاد داریم که یک جنگ فرهنگی و رقابت فرهنگی با شبکه های ماهواره در پیش داریم، پس حتما باید اینطور فکر کنیم که کسانی هم که در این شرایط کار فیلمسازی می کنند، در واقع سربازان خط مقدم جبهه فرهنگی هستند. به همین خاطر باید حمایت و پشتیبانی شوند چون قطعا با دستان خالی نمی شود مقابل توپ و تانک ایستاد. ضمن اینکه همکاران ما واقعا ثابت کردهاند که اگر شرایط خوب باشد این توانمندی را دارند که آنتن ماهواره را بگیرند. زمانی برنامههای تلویزیونی ما مخاطبانش از ماهواره بیشتر بود و لازمه این اتفاق این است که یک کار گروهی انجام شود و یک حمایت جدی شود.
او سپس به تعهد عوامل «خوشنام» برای ارائه یک کار خوب برای مردم اشاره کرد و گفت: به هر دلیلی وقتی اتفاقاتی برای برخی پروژه ها می افتد و به لحاظ مالی دچار ضرر و زیان میشوند، قطعا در کیفیت کارها تاثیر منفی میگذارد که باید حمایت بیشتری شوند. خدا را شکر از روزی که با بچه های «خوشنام» دور هم جمع شدیم، همه باهم هم قسم شدیم تا برای مردم کم نگذاریم و کم فروشی نکنیم. امیدواریم حمایتهای بیشتری هم از ما صورت بگیرد و به کارمان توجه شود.
این حق مردم است که سریال خوب تماشا کنند
کارگردان سریال «خوشنام» سپس به بحث رقابت تلویزیون با شبکه نمایش خانگی اشاره کرد و گفت: در این شرایط به نظرم رقابت خیلی خوب است و من شخصا استقبال میکنم، چون به هر حال شبکه نمایش خانگی هم باید فعالیت خودش را به شکل خوب و مستمر داشته باشد. در کل اگر خروجی رقابت به نفع مخاطب و مردم باشد، عالی است اما نمی شود در یک کفه ترازو رقابت کرد یعنی باید شرایط متعادل باشد تا رقابت درست به وجود بیاید. اگر شرایط استاندارد باشد آن زمان رقابت معنا پیدا می کند. امیدواریم این اتفاق بیفتد، چون حق مردم است که فیلم و سریال خوب بینند. مردم این همه سختی می کشند و از صبح تا شب کار و تلاش می کنند، شبها که در کنار خانواده پای تلویزیون می نشینند دلشان می خواهد از تماشای فیلم و سریال ها لذت ببرند، چه از طریق شبکه نمایش خانگی و چه از طریق تلویزیون، دوست دارند و این حق شان است که برنامه های پرمحتوا و جذاب ببینند تا بتوانند روز بعد با انرژی بیشتری کار کنند.
خبرهایی از سریال طنز «خوشنام»
نجف زاده سپس با اعلام اینکه نیمی از تصویربرداری مجموعه طنز «خوشنام» به پایان رسیده است، درباره زمان پخش سریالش، اضافه شدن بازیگران جدید تا پایان کار، دشواری هایی که همواره عوامل تولید «خوشنام» این روزها با کرونا پشت سر می گذارند و.... توضیح داد.
این کارگردان در گفت و گو با ایسنا درباره اینکه آیا سریالش از گزینههای پخش در ایام رمضان 1401 است؟ خاطرنشان کرد: شخصا از روزی که قصه را خواندهام و کارگردانی این مجموعه به من پیشنهاد شد، به لحاظ مضمون حس کردم فضای کار خیلی میتواند به فضای رمضان نزدیک باشد، ولی اینکه چه تصمیمی بر اساس کنداکتور پخش گرفته شود، هنوز قطعی اعلام نشده است. به تازگی صحبتهایی برای پخش سریال با شبکه یک انجام شد اما هیچ چیزی قطعی نشده است.
«خوشنام» پتانسیل پخش در ماه رمضان را دارد
کارگردان سریال های طنز «بوتیمار» و «زوج یا فرد» درباره اینکه معمولا تلویزیون در دقیقه 90 ساخت سریال های مناسبتی را شروع می کند ولی به نظر می رسد این بار زودتر به فکر افتاده است، توضیح داد: به هر حال ما برای ساخت آثار مناسبتی در کوتاه ترین زمان باید از تجارب گذشته مان استفاده کنیم. به نظرم قصه «خوشنام» پتانسیل این را دارد که در ماه مبارک رمضان پخش شود و واقعا آرزو میکنم این اتفاق بیفتد و مخاطبان هم از کارمان استقبال کنند. مجموعه های «بوتیمار» و «زوج یا فرد» هم از کارهای نوروزی شبکه سه بودند و البته در دقیقه 90 تصمیم به تغییر کنداکتور گرفته شد. با این همه خداراشکر بازخوردهای خوبی گرفتیم.
کرونا با «خوشنام» چه کرد؟
نجف زاده در بخشی دیگر از صحبت هایش درباره دشواری های کاری در ایام کرونا به ویژه برای ساخت سریال های آپارتمانی مثل «خوشنام» که در لوکیشن های سربسته ریسک بالاتری دارند، بیان کرد: یک ماه از تصویربرداری مان گذشته بود که متاسفانه علیرغم رعایت پروتکل ها و از آنجایی که دیر واکسیناسیون شروع شد، عوامل گرفتار کرونا شدند؛ این در حالی است که در پروژه فیلمسازی واقعا نمی شود خیلی از پروتکل ها را رعایت کرد، چون بازیگران ماسک ندارند و در فاصله نزدیک به هم بازی میکنند و در یک محیط بسته حدود 50 نفر چندین ساعت در کنار هم کار میکنند. ما خیلی از عزیزان و بزرگانمان را به خاطر کرونا از دست دادیم که هر کدام برای ما سرمایه و گنجینه بودند که متاسفانه بخشی از این اتفاقات به دلیل واکسیناسیون دیر بود.
کارگردان «خوشنام» گفت: در یک فضای سربسته تقریبا پنج شش نفر از عزیزان ما در پروژه «خوشنام» همان اوایل کار دچار کرونا شدند؛ خانم ها شهره لرستانی، فریده سپاه منصور و سحر ولدبیگی و همین طور آقای حمید لولایی و حتی خودم هم مبتلا شدیم و حدود 20 روز کار متوقف شد ولی بعد از اینکه بهبودی حاصل شد و واکسیناسیون قوت گرفت، در حال حاضر 50 روز است که کار می کنیم و امیدواریم که دیگر کرونا ما را اذیت نکند اما باز همچنان پروتکلها را رعایت میکنیم. خدا را شکر هم الان واکسن زیاد شده و اعلام کردند که دوز سوم هنرمندان تزریق شود؛ البته پیشکسوتان در اولویت هستند و بعد برای بقیه هنرمندان تزریق خواهد شد.
منتظریم رضا فیاضی به جمع مان بپیوندد
نجف زاده سپس با بیان اینکه نیمی از تصویربرداری «خوشنام» به پایان رسیده است، از حضور رضا فیاضی، بازیگر پیشکسوت کشورمان که به تازگی به علت کرونا در بیمارستان بستری و خوشبختانه مرخص شد، در این پروژه خبر داد.
وی خاطرنشان کرد: به خاطر 20 روزی که کارمان متوقف شد، عقب افتادیم و تا الان 50 درصد از تصویربرداری تمام شده است. ما کارمان را تابستان شروع کردیم و به لحاظ پوشش بازیگران، قصه به گونه ای طراحی شده بود که بازیگران ما پوشش تابستانی داشتند و الان هم که هوا سرد شده شرایطمان سخت شده است چون باید با لباس های تابستانی کار را ادامه بدهیم. بزودی آقای رضا فیاضی به جمع بازیگران ما می پیوندد، متاسفانه فعلا ایشان درگیر کرونا هستند و امیدواریم زودتر حالشان خوب شود و همکاری اش را با ما شروع کند.
و از مکافات عمل غافل مشو، گندم از گندم بروید، جو ز جو...
نجف زاده همچنین درباره دلیل انتخاب خلاصه داستان «خوشنام» که در آن تنها آورده شده است، از مکافات عمل غافل مشو، گندم از گندم بروید، جو ز جو، توضیح داد: «خوشنام» یک ملودرام شیرین است که از زندگی نشأت گرفته؛ یعنی مثل زندگی واقعی که هم شادی دارد و هم با غم همراه است، این کار، هم تلخی دارد و هم شیرینی. «خوشنام» همه اینها را با هم دارد و نمیشود گفت صرفا یک کار کمدی است. ما سعی کردیم موضوعات تلخ اجتماعی را با یک زبان شیرین بیان کنیم، بنابراین به شعر «از مکافات عمل غافل مشو، گندم از گندم بروید، جو ز جو» رسیدیم. امیدواریم در زمان پخش هم کار برای بینندگان جذابیت داشته باشد. در کل قصه «خوشنام» قصه آدم هایی است که شاید بعضی وقت ها فکر می کنند همیشه فرصت برای خیلی کارها هست اما خیلی زود دیر می شود و همه ما هم این را میدانیم اما یادمان میرود. اساسا انسان نیاز به یادآوری دارد. این سریال یک ملودرام اجتماعی است که با زبان شیرین بیان می شود و اگر هم یک کار کمدی نامیده میشود، این طور است که بازیگران بر اساس موقعیت های قصه در لحظه های فان قرار می گیرند.
وی در تکمیل همین بحث اضافه کرد: ما هر آنچه را که کشت کنیم، برداشت خواهیم کرد، قصه «خوشنام» هم قصه آدمی است که در مسیر خوشنام شدن قرار میگیرد، منتهی مشکلاتی برایش فراهم میشود که ناشی از عملکرد خودش در گذشته بوده است.
کارگردان «خوشنام» در پایان صحبتهایش به بازدید مدیران شبکه یک سیما از این مجموعه اشاره کرد و گفت: آقای زینالعابدین، مدیر شبکه یک که به طور سرزده از پشت صحنه سریال، طی روزهای اخیر بازدید کردند، به دوستان تولید ما انرژی مضاعفی دادند، امیدوارم حمایت های عملی هم زودتر صورت بگیرد.
به گزارش ایسنا، سریال «خوشنام» به تهیه کنندگی احمد زالی برای پخش از شبکه یک سیما در حال تولید است.
حمید لولایی، هومن حاجی عبداللهی، شهره لرستانی، رابعه مدنی، فریده سپاه منصور، سحر ولدبیگی، عباس جمشیدی فر، امیر کربلایی زاده، امیر غفارمنش، اکبر سنگی، مهرداد ضیایی، ساناز سماواتی، محمدرضا داودنژاد، کریم قربانی، سیاوش چراغی پور و... ار بازیگران این مجموعه طنز هستند.
انتهای پیام