چین نفت ایران و ونزوئلا را جایگزین آمریکا کرد
به گزارش خبرگزاری اقتصادایران به نقل از رویترز، داده‌ها و گزارش‌های نشان می‌دهد که چین واردات نفت ایران و ونزوئلا را جایگزین نفت امریکا کرده و همین موضوع در روزهای اخیر موجب تشدید خشم امریکایی‌ها از شکست پروژه تحریم‌های نفتی بویژه برنامه صفر کردن صادرات نفت ایران شده است.
بر اساس این گزارش، مایک پمپئو وزیر خارجه سابق امریکا نسبت به تداوم فروش نفت ایران به چین موضع‌گیری کرد و با ناکام ماندن کارزار فشار حداکثری علیه ایران، خواستار تشدید تحریم‌ها شد. این در حالی است که چین در ماه‌های اخیر حتی یک بشکه نفت از امریکا وارد نکرده است.
چین در همین مدت واردات نفت ایران را چند برابر افزایش داده است. از جمله منابعی که این موضوع را تأیید می‌کند، گمرک چین است. داده‌های گمرک چین نشان می‌دهد که طی یک سال اخیر ایران توانسته صادرات به چین را نسبت به سال گذشته افزایش قابل توجهی دهد و رکورد جدیدی برای پس از تحریم‌ها به ثبت کند.
براساس داده‌های گمرک چین، واردات نفت از مالزی دو برابر شده و به رکورد 794000 بشکه در روز رسیده است. واردات از مالزی که اغلب به عنوان نقطه انتقال نفت ایران، ونزوئلا و اخیراً روسیه در دو سال گذشته مورد استفاده قرار می‌گیرد، نسبت به سال گذشته تقریباً دو برابر شده و به 3.37 میلیون تن یا 794 هزار بشکه در روز رسیده که بیشترین رکورد است. این گمرک در ماه گذشته هیچ وارداتی از ونزوئلا یا ایران گزارش نکرده اما شرکت علوم و صنعت هوافضای چین از اواخر سال 2020، انتقال 25 میلیون بشکه نفت خام ونزوئلا را به چین ثبت کرده که گمرک چین گزارشی از آن ارائه نکرده است.
شرکت‌های نفتی دولتی از اواخر سال 2019 به دلیل ترس از تحریم‌های ثانویه آمریکا از اعلام خرید خودداری کردند. اما این خرید در بازار خاکستری انجام شده است افزایش خرید نفت از روسیه و ایران واردات نفت امریکا را به صفر رسانده و عرصه را بر آنگولا و برزیل نیز تنگ کرده است.
افزایش واردات نفت ایران توسط چین درحالی در آمار گمرک آن تأیید می‌شود که میزان واردات نفت ایران توسط چین در سال پس از خروج امریکا از برجام به 100 هزار بشکه در روز سقوط کرد و چین حاضر نبود برای مراوده با ایران هزینه‌ای بپردازد.
صادرات نفت ایران به چین معادل 7 درصد از کل واردات نفت چین و بیش از 750 هزار بشکه در روز است. چین بزرگترین خریدار نفت ایران است. در همین حال، چین از پایان سال 2021 میلادی تاکنون واردات 3 محموله نفت از ایران را به‌صورت رسمی اعلام کرد که به نوعی مخالفت چین با تحریم نفت ایران و تحریم‌شکنی قلمداد می‌شود.
به گفته مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران سهم بازار ایران در چین پیش و بعد از بحران حمله روسیه به اوکراین در اوایل سال‌جاری تغییری نداشته است. این موضوع، با خبرسازی‌هایی در مورد نحوه حفظ بازار چین و تخفیف‌های 5 الی 7 دلاری ایران برای رقابت قیمتی با روسیه همراه بوده اما برخی از منابع آگاه با رد این موضوع از تعامل ایران و روسیه در بازار نفت چین می‌گویند.
براساس آخرین گزارش اوپک، تولید نفت ایران نسبت به پیش از تنش نظامی بین روسیه و اوکراین نه‌تنها کاهش نداشته که بیشتر نیز شده و از همین رو ایران نه تنها سهم از بازار نفت چین را از دست نداده که افزایش نیز داشته است. البته ایران برای بازپس‌گیری سهم بازار نفت خام و میعانات گازی نه تنها در چین بلکه در بازارهای دیگر مانند ونزوئلا ابتکاراتی را اجرایی کرده که منجر به بازارسازی و بازپس‌گیری سهم بازار شده است. این امر برخلاف هدفگذاری امریکا برای صفر کردن صادرات نفت ایران بوده و این پروژه را شکست داده است.
افزایش صادرات نفت ایران به چین درحالی رقم می‌خورد که گسترش تعاملات نفتی دو کشور تنها به صادرات و واردات محموله‌های نفتی خلاصه نمی‌شود. در یک سال اخیر در حوزه گسترده‌تری تعاملات نفتی برقرار کردند و در گزارش عملکرد یک ساله وزارت نفت، مذاکرات فنی - اقتصادی و قراردادی با شرکت چینی ساینوپک برای توسعه فاز دوم میدان مشترک یادآوران پایان یافته و قرارداد افزایش تولید از 110 به 210 هزار بشکه در روز پاراف شده است. به این ترتیب شرکت‌های چینی بزودی وارد بحث سرمایه‌گذاری و توسعه صنعت نفت ایران نیز خواهند شد.