کاهش نابرابری درآمدی با وجود خزانه مقروض برای دولت سیزدهم / مسیری که موجب کاهش شکاف طبقاتی می‌شود
شاخص ضریب جینی عددی بین صفر و یک است. هر چه این عدد به صفر نزدیکتر باشد، بیانگر بهبود توزیع درآمد و کاهش شکاف طبقاتی است؛ ضریب جینی در سال 1400 به عنوان اولین سال عملکرد دولت سیزدهم به 0.393 کاهش یافت. این در حالی است که پیش‌تر شاهد افزایش 9.5 درصدی شکاف طبقاتی در دولت گذشته بودیم.
به تازگی میرکاظمی معاون رئیس جمهور با اعلام آماری از مصارف کشور در سال‌های اخیر اظهار داشت: "در سال (پایان دولت دهم) 1391 کل مصارف کشور 89 همت بود و در سال گذشته عملکرد مصارف کشور 1007 همت رسید؛ یعنی ظرف هشت سال از 89 به بیش از 1000 رسید. "
این جهش خیره کننده در شرایطی است که آمار‌های رسمی از افزایش اختلاف طبقاتی در این سال‌ها حکایت دارد؛ به بیان دیگر شاخص ضریب جینی که شکاف درآمدی در جامعه را نشان می‌دهد، در سال‌های گذشته با روند منفی همراه بوده است.
به گزارش تابناک اقتصادی، پدیده نابرابری درآمد، نه تنها از دلایل عمده فقر است، بلکه یکی از عوامل مهارکننده رشد اقتصادی نیز محسوب می‌شود. یکی از شاخص‌هایی که نشان دهنده وضعیت درآمدی در سطح جامعه می‌باشد، ضریب جینی است. این ضریب توسط متخصص آمار ایتالیایی به نام کورادو جینی توسعه یافت و در سال 1912 اعلام شد. ضریب جینی از جمله شاخص‌هایی است که می‌توان با استفاده از آن وضعیت توزیع درآمد در یک جامعه را بسنجد. عدد این شاخص بین صفر و یک است. هر چه این عدد به صفر نزدیکتر باشد به منزله برابرتر بودن درآمد‌ها در جامعه است و هر چه به یک نزدیکتر باشد، نشان دهنده آن است که شکاف درآمدی در جامعه تشدید شده است. به عبارت بهتر، اگر همه افراد جامعه به اندازه هم درآمد داشته باشند، ضریب جینی معادل صفر و اگر تمام درآمد‌ها تنها به یک نفر برسد، ضریب جینی یک است که این بدترین حالت ممکن خواهد بود.
این شاخص از سال 1392 با ثبت رقم 0.365 روند صعودی را اغاز کرد و در پایان سال 1399 به رقم 0.4006 رسید. هرچند در این سال ها، رکورد 0.4093 برای سال 1397 بوده است. اما با روی کار آمدن دولت سیزدهم و توجه به حمایت‌های معیشتی و کنترل جریان نقدینگی و عدم خلق پول بدون پشتوانه، شاهد تعدیل این شاخص بودیم.
به گونه‌ای که گزارش اخیر مرکز آمار نشان می‌دهد در پایان سال گذشته، ضریب جینی خانوار‌های کل کشور 0,3938 است که در مقایسه با سال قبل 0.0068 کاهش نشان می‌دهد. این در حالی است که بررسی روند گذشته مشخص می‌کند که ضریب جینی به عنوان شاخص توزیع درآمد از 365 هزارم در سال 1391 به 401 هزارم در سال 1399 رسید یعنی افزایش 9.5 درصدی شکاف طبقاتی در دولت گذشته رخ داده است که بالاترین میزان در دهه‌های اخیر است.
بر اساس این گزارش؛ در دولت قبل علی‌رغم بی‌عملی در افزایش درآمد‌های پایدار دولت هزینه‌های جاری به شدت افزایش یافت و به عبارتی دولت قبل با رشد هشت برابری نقدینگی هزینه‌های خود را از جیب مردم تامین کرد، در این بین بیشترین آسیب به قشر متوسط و کم‌درآمد وارد شد و عبور ضریب جینی از 40 واحد بیانگر افزایش فاصله طبقاتی است.