پنج‌شنبه 8 آذر 1403

کتاب سوزی، زشت ترین رفتار بجا مانده از جاهلیت

وب‌گاه تابناک مشاهده در مرجع

مسعود فروزنده

با خبر شدیم یک روحانی که خود را ایه الله می خواند در مراسمی با حضور شماری از دوستدارانش کتاب اصول طب هاریسون را به آتش افکند و همچون یک گردهمایی رسمی از پایان طب شیمیایی خبر داد. گویی در کسوت پیشوای یک جماعت و حزب سخن میگفت و دیگرانش تحسین کنان صلوات فرستادند.

جدا از اینکه اهل حوزه و قلم به باد انتقادش گرفتند جا دارد به نقد و تحلیل چنین رفتارهایی پرداخت که چگونه می شود چنین پدیده هایی رشد می کنند و هوادار می یابند و دکان و دستگاهی بر پا می‌سازند.

این کلیپ هرچند زشت و قبیح است ولی به نوعی در قالب دفاع از سنت گرایی و غرب ستیزی تعریف می‌شود و متاسفانه ایران ستیزان بهره برداری حداکثری خواهند کرد. در سوی مقابل هم کلیپ های ناصواب ساخته می‌شود و تاریخ و فرهنگ و سنت را یکسره کوبیده می‌شود.

در چارچوب نظریه رخدادها و روندها، پدیده‌های رادیکال از این دست به فرصت و شرایط نیاز دارند تا ظهور کنند. وضعیت سیاسی اقتصادی جامعه این شرایط را برای همه نوع افراطی‌گری فراهم کرده است. بستر این رفتارها را می‌توان تضاد سیاسی ایران و غرب در شرایط کنونی دانست. مشابه این رفتار را بارها در چند سال اخیر در کلیپ‌های صوتی تصویری شنیده و دیده‌ایم.

یکی ادعا می‌کند تمام علوم انسانی غرب زاییده توهم و استعمار و صهیونیسم است، دیگری از تبدیل کاخ سفید به حسینیه خبر می دهد و.... در نقطه مقابل هم افراطیونی هستند که همه دستاوردها را نادیده می‌گیرند و اساس دین و سنت را به باد فحش ناسزا می گیرند. در بخش سیاست و اقتصاد نیز شاهد ظهور چنین پدیده‌هایی هستیم. رادیکالیسم در تمامی بخش های جامعه در حال ظهور است.

از منظر روانشناسی، نیاز به دیده شدن و غرور آرمانی وجه مشترک رفتار رادیکال است. جامعه شناسان بر روند رو به رشد رفتارهای اعتراضی با مضامین مختلف تاکید دارند. به زعم انان اعتراض گرایی و فرقه گرایی بتدریج به یک رفتار پسندیده بدل می شود و بر دو قطبی شدن این رفتارها تاکید دارند.

اهل سیاست انگشت اشاره را بر ضعف کنترل اجتماعی حکومت گذاشته و با اذعان به آزادی نسبی (بخوانید افسار گسیختگی) بوجود آمده به مدیران ارشد هشدار می دهند یکپارچه سازی جامعه همچون دهه های گذشته ناممکن است و باید در اندیشه راهبردهای نوین باشند تا از ظهور مستمر حوادثی که جامعه را پر تنش می کند و روح و روان شهروندان را می خراشد جلوگیری شود.