کتاب‌های ایرانی با وسواس خاصی برای ترجمه به روسی انتخاب می‌شوند
رئیس مرکز ایران‌شناسی دانشگاه دولتی داغستان روسیه گفت تاکنون بیش از صدعنوان کتاب به زبان روسی ترجمه و چاپ شده که با وسواس خاصی برای ترجمه انتخاب می‌شوند.
رئیس مرکز ایران‌شناسی دانشگاه دولتی داغستان روسیه گفت تاکنون بیش از صدعنوان کتاب به زبان روسی ترجمه و چاپ شده که با وسواس خاصی برای ترجمه انتخاب می‌شوند.
به گزارش خبرگزاری مهر، نشست «نگاهی به آثار ایرانی ترجمه شده در روسیه» دوشنبه (چهاردهم شهریور ماه 1401) با حضور نوری مامد زاده رئیس مرکز ایران شناسی دانشگاه دولتی داغستان روسیه، ناشر و مترجم، سید جواد آرامی وابسته سابق فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در روسیه و کارشناس فرهنگی حوزه اوراسیا و حسینعلی سبزه سرپرست امور نمایشگاه‌های خارجی خانه کتاب و ادبیات ایران در خانه کتاب و ادبیات ایران برگزار شد.
حسینعلی سبزه در این نشست گفت: همزمان با برگزاری این نشست در خانه کتاب و ادبیات ایران، سی و پنجمین نمایشگاه بین المللی کتاب مسکو درحال برگزاری است و جمهوری اسلامی ایران با برنامه‌های متنوع و آثار شاخصی در این نمایشگاه شرکت کرده است. به دلیل گستردگی روابط فرهنگی بین دو کشور ایران و روسیه، ایران در سال 1394 میهمان ویژه نمایشگاه بین المللی کتاب مسکو بود و روسیه نیز در سال 1395 به عنوان میهمان ویژه در نمایشگاه بین المللی کتاب تهران حضور داشت. حضور در این نمایشگاه‌ها فرصت مناسبی فراهم می‌کند تا مناسبات فرهنگی بین دو کشور به ویژه در حوزه کتاب و ترجمه کتاب را گسترش دهیم.
در ادامه، سید جواد آرامی، کتاب را پل فرهنگی میان دو کشور ایران و روسیه دانست و گفت: کتاب یک رسانه است و طی سال‌ها ماندگاری دارد و منبع و مرجع آثار دیگر خواهد بود. بنابراین با فعالیت در حوزه نشر و ترجمه در جهت ماندگار کردن و شناساندن فرهنگ کار کرده ایم. باید کتاب‌های ایرانی را به زبان روسی ترجمه کنیم تا افکار عمومی روسیه شناخت جامع‌تر و کامل‌تری نسبت به ایران پیدا کنند. ترجمه و نشر کتاب کمک می‌کند تا با بسیاری از روحیات، اخلاقیات و گذشته جامعه ایرانی آشنا و به عمق بیشتری نسبت به فرهنگ این کشور دست پیدا کنیم.
آرامی ادامه داد: در دانشگاه داغستان قدم‌های بزرگی در حوزه نشر کتاب برداشته شده و تعداد قابل توجهی کتاب به زبان روسی در حوزه دفاع مقدس، دین و اخلاق ترجمه و منتشر شده است. انتشار این کتاب‌ها با استقبال خوبی از سوی مخاطبان روسی روبه رو شده است. در روسیه بعد از فروپاشی شوروی سابق با خلاء فکری و محتوایی در حوزه‌های مختلف رو به رو بودیم و کشورهای غربی هجمه محتوایی غرب گرایی و لیبرالیستی را ترجمه و وارد کشور روسیه کردند که در افکار عمومی روسیه تأثیر گذار بود. اگر این روند ادامه پیدا کند روسیه در کارزار فرهنگی دچار مشکل می‌شود.
کارشناس فرهنگی حوزه اوراسیا تصریح کرد: انتشار کتاب به زبان‌های مختلف در پیدا کردن روش و شیوه دست یابی به زندگی و انتخاب بهتر کمک می‌کند. تعدادی از این کتاب‌ها تأثیرات زیادی در مخاطبان روسیه گذاشته است و روس‌های مقیم قفقاز و اروپای شرقی نیز از این کتاب‌ها بهره بردند. توانستیم بخشی از فرهنگ و واقعیات جامعه ایران را به مخاطبان روس معرفی کنیم. در روابط فرهنگی بین کشورها لازم است طرفین شناخت کاملی نسبت به هم داشته باشند چرا که ارتباطات فرهنگی مکمل و منسجم کننده سایر روابط است.
وی بیان کرد: ترجمه آثار روسی به زبان فارسی در ایران نیز مورد توجه قرار گرفته است. مقام معظم رهبری (مدظله العالی) از ادبیات روسیه شناخت کاملی دارند و بسیاری از رمان‌های روسی را خوانده اند. ترجمه ادبیات ایرانی و روسی به شناخت طرفین از هم کمک می‌کند که این امر ماندگار و تأثیرگذار است. تاکنون بیش از صد عنوان کتاب به زبان روسی ترجمه و چاپ شده و آثاری دیگری نیز در دست بررسی و چاپ است. این کتاب‌ها با حساسیت و وسواس خاصی برای ترجمه انتخاب می‌شوند. کتاب‌هایی برای ترجمه به ما پیشنهاد شده اما با توجه به شناخت، نیاز، فرهنگ و روحیات مردم روسیه، کتاب‌ها را انتخاب می‌کنیم. کتاب «پایی که جا ماند» مورد استقبال خوانندگان روسیه قرار گرفت به طوری که یکی از خوانندگان کتاب علاقه‌مند بود با نویسنده این کتاب ملاقات کند.
آرامی همچنین گفت: پیام‌های جالبی از خوانندگان کتاب‌های ترجمه شده دریافت می‌کنیم که عزم ما را برای ادامه این مسیر مصمم‌تر می‌کند. کتاب «خون دلی که لعل شد: خاطرات حضرت آیت‌الله العظمی سید علی خامنه‌ای (مدظله) از زندان‌ها و تبعید دوران مبارزات انقلاب اسلامی» نیز به زبان روسی ترجمه و منتشر شده است. چند سال پیش هیئت فرهنگی از روسیه میهمان ایران بودند آنها به بازدید از موزه عبرت رفتند و سلولی که مقام معظم رهبری (مدظله العالی) در آن زندانی بودند را دیدند که برایشان بسیار جالب بود و دوست داشتند درباره آن بیشتر بدانند.
کارشناس فرهنگی حوزه اوراسیا گفت: ما شاهد شکل گیری نوعی تفکر جدید در روسیه بودیم و متناسب با رشد روابط ایران و روسیه نیاز بود مقامات دو کشور از هم شناخت بهتر و کامل‌تری داشته باشند. یکی از بزرگان ایرانی که روابط نوینی با روسیه بنیان گذاشته بود شهید سپهبد حاج قاسم سلیمانی بود. مردم روسیه علاقه‌مند بودند درباره شهید سلیمانی و فعالیت‌هایش بیشتر بدانند بنابراین ما پنج عنوان کتاب در این زمینه ترجمه و منتشر کردیم که مورد استقبال مخاطبان قرار گرفت. در کشور ما زیبایی‌های زیادی در حوزه‌های مختلف وجود دارد که باید آنها را به مخاطبان روس بشناسانیم و آنها را در قالب ادبیات به نمایش بگذاریم. روس‌ها مردمانی فرهنگ دوست و ایران دوست هستند و به ایران فرهنگی علاقه‌منداند. تاکنون حدود چهل عنوان کتاب در حوزه دفاع مقدس منتشر کرده ایم و کتاب‌های «ابوباران»، «نورالدین پسر ایرانی» مراحل چاپ را طی می‌کنند. کتاب «مجموعه اخلاق الاهی» مرحوم آیت‌الله العظمی مجتبی تهرانی نیز به زبان روسی ترجمه شده است. مباحث اخلاقی در روسیه مورد توجه قرار گرفته است و به جان مخاطب روس می‌نشیند و جای خود را در ادبیات روس باز کرده است.
کتاب‌های دفاع مقدس و مقاومت به زبان روسی ترجمه می‌شوند
در ادامه این نشست نوری مامدزاده بیان کرد: زمانی که دانشجوی دانشکده ادبیات دانشگاه تهران بودم به این موضوع فکر می‌کردم که باید کاری کرد که ادبیات و فرهنگ ایران در روسیه بهتر شناخته شود. روسیه از طریق اشعار عمر خیام ایران را می‌شناسد و با فرهنگ ایران آشنایی ندارد. از زمانی که مرکز ایران شناسی داغستان راه اندازی شد فعالیت‌هایی در حوزه ایران شناسی، فرهنگ ایران، زبان ایران، تأثیر زبان و ادبیات بر فرهنگ و زبان داغستانی کارهایی انجام شد. همایش‌ها و برنامه‌های علمی هم در زمینه ایران شناسی در روسیه و قفقاز شمالی برگزار شده است.
رئیس مرکز ایران شناسی دانشگاه دولتی داغستان روسیه ادامه داد: ترجمه و نشر کتاب در حوزه ادبیات معاصر را آغاز کرده ایم. نزدیک به سی کتاب از نویسندگان ایرانی را ترجمه و منتشر کرده ایم که کتاب «مهاجر سرزمین آفتاب» یکی از آنها است و حدود هفت ماه از انتشار آن به زبان روسی می‌گذرد. کتاب‌های «دا»، «لشکر خوبان» و... نیز ترجمه و منتشر شده است. اکثر کتاب‌های ترجمه شده در زمینه دفاع مقدس و مقاومت است؛ چرا که این حوزه به عنوان یکی از حادثه‌های تاریخ معاصر ایران، در فرهنگ ایران تأثیرگذار بود و ایرانی‌ها، وابستگی آنها و وطن پرستی را معرفی کرده است. امیدوارم در این راستا کارها و خدمات دیگری هم انجام دهیم. در حوزه کتاب‌های کودک و نوجوان داستان‌های فردوسی و سعدی ترجمه شده است اما باید به سمت کتاب‌های معاصر این حوزه برویم تا مخاطبان روسی با آثار این حوزه نیز آشنا شوند.