کدام احزاب اصلاح‌طلب می‌خواهند در چهارچوب نظام فعالیت کنند؟ / عبور از خط امام با دادن رای سفید!
حسن روحانی در بیانیه‌اش پس از رد صلاحیت، از مشارکت در انتخابات با «رای اعتراضی» گفت یعنی بیان اعتراض از طریق مشارکت در انتخابات!
سرویس سیاست مشرق -در میان انبوهی از گزارش‌ها و تیترهای خبری، در یک بسته کامل با نام «ویژه‌های مشرق» شما را در جریان مسائل مهم و اثرگذار از نگاه روزنامه‌های کشور قرار می‌دهیم.
در این ویژه‌نامه، نگاهی به آخرین مواضع جناح‌های سیاسی و تحولات مهم داخلی، خارجی، اوضاع اقتصادی و اجتماعی کشور انداخته می‌شود که مخاطبان بامطالعه آن به رهیافت‌های مهم، نکات و تأملات از سیر وقایع اثرگذار دست خواهند یافت، در این بخش با ما همراه باشید
************
روزنامه‌های امروز چهارشنبه 18 بهمن ماه در حالی چاپ و منتشر شد که این نیمه نهایی بالاخره فینال می‌شود؟ دستمزد منطقه‌ای یک گام تا اجرا، ایران و آمریکا در سه پرده و بایدن سرسخت‌ترین رقیب بایدن در صفحات نخست روزنامه‌های امروز برجسته شده است.
روزشمار انتخابات 11 اسفند فاصله‌ای 23 روزه تا برگزاری ششمین دوره انتخابات مجلس خبرگان رهبری را نشان می‌دهد، انتخاباتی که خبرگان و علمای بلاد را برای 8 سال راهی کرسی مهم و تاثیرگذاری می‌کند که معمولاً از سوی افکار عمومی با حساسیت و دقت نظر دنبال می‌شود. در واقع قطار خبرگان با نزدیک شدن به انتهای مسیر ایستگاه پنجم از عمر فعالیت این مجلس به ایستگاه ششم رسیده و این بار هم قرار است تعدادی از مسافران آن پیاده و نفرات تازه‌ای جایگزین شوند.
روزنامه آرمان ملی به واکاوی دلایل ردصلاحیت روحانی پرداخته و نوشته است:
مغایرت دیدگاه‌های سیاسی اعضای شورای نگهبان با نظرات حسن روحانی بوده است. در همین راستا رسانه‌ها خبر از نامه حسن روحانی به شورای نگهبان برای انتشار ردصلاحیتش کرده است. چنانکه در پی اعلام نتایج اولیه بررسی صلاحیت‌های انتخابات خبرگان رهبری، حسن روحانی هفته گذشته در نامه‌ای به شورای نگهبان خواستار اعلام دلایل ردصلاحیت خود شده، اما با گذشته یک هفته هنوز این شورا به نامه او پاسخی نداده و دلایل و مستندات خود را برای این تصمیم ارائه نکرده است.
در بخش دیگری از این گزارش آمده است:
روز 4 بهمن 1402 بنا به اطلاع یکی از مقامات شورای نگهبان، ردصلاحیت روحانی پس از سه دوره نمایندگی مردم سمنان و تهران در مجلس خبرگان رهبری توسط فقهای این شورا، اعلام و پیامک ردصلاحیت او روز شنبه هفتم بهمن ارسال شد. حسن روحانی به این تصمیم اعتراض نکرد و در بیانیه و نامه به شورای نگهبان خواستار اعلام دلایل ردصلاحیت خود شد که هنوز دلایلی اعلام نشده است.
اما رد صلاحیت روحانی باعث نشده است که احزاب اصلاح‌طلب دست از رقابت بکشند؛ این گروه‌های مرجع برخلاف مصوبه جبهه اصلاحات قصد مشارکت در انتخابات را دارند، روزنامه شرق در این‌باره می‌نویسد:
حزب کارگزاران، ندای ایرانیان و حزب اسلامی کار احتمالا با یکدیگر ائتلاف خواهند کرد؛ 20 الی 30 اصلاح‌طلب در صحنه انتخابات باقی مانده‌اند. برخی احزاب اصلاح‌طلب همچنان به دنبال بررسی شرایط برای ارائه لیست هستند یا از کاندیداهای اصلاح‌طلب حمایت کنند. چنانچه به پیشنهاد دبیرکل حزب کارگزاران سازندگی قرار شده این حزب «صرفا در حوزه‌هایی از انتخابات مجلس شورای اسلامی فعال باشد که کاندیدای حزبی یا کاندیدایی با سوابق روشن و قابل دفاع اصلاح‌طلبانه تاییدصلاحیت‌شده باشند.
طبق اخبار دریافتی شورای مرکزی کارگزاران سازندگی ایران به پیشنهاد دبیرکل حزب و با رای اعضا، مصوب شد که کارگزاران با رعایت آیین‌نامه جبهه اصلاحات صرفاً در حوزه‌هایی از انتخابات مجلس شورای اسلامی فعال باشد که نامزد حزبی یا نامزدی با سوابق روشن و قابل دفاع اصلاح‌طلبانه تایید صلاحیت شده باشند، این اقدام حزب کارگزاران سازندگی در شرایطی است که تحریمی های جریان اصلاحات همچنان بر عدم مشارکت تاکید داشته و مصوبه حزب کارگزاران سازندگی نشان می دهد که رقابت در چارچوب نظام جمهوری اسلامی در برابر مبارزه با نظام در بخشی از جریان اصلاحات پذیرفته شده است.
رای اعتراضی چه معنایی دارد؟
حسن روحانی در بیانیه‌اش پس از رد صلاحیت، از مشارکت در انتخابات با «رای اعتراضی» گفت یعنی بیان اعتراض از طریق مشارکت در انتخابات! پس از بیان این ایده، برخی رسانه‌های جریان اصلاحات طی گفتگوهایی با چهره های جریان اصلاحات تلاش کرده اند تا پیشنهاد حسن روحانی مبنی بر دادن رای اعتراضی را به بحث و گفتگو بگذارند.
روزنامه هم‌میهن در گتگو با ایازی از خط امای‌های سابق به ترویج داذدن رای اعتراضی پرداخته است، در بخشی از این گفتگو آمده است:
متأسفانه در این دو، سه دوره انتخابات اخیر، آمار رأی‌های سفید خیلی زیاد شده است و خود این رأی سفید بودن معنا دارد. معنای آن این است که فردی که بخواهند انتخاب کنند، وجود ندارد. ولی از آن طرف هم به دلایل مختلف تصور می‌کنند که در این انتخابات شرکت کنند. با اینکه آرا پایین است اما در عین‌حال الزاماً به این معنا نیست که بخواهند به کسی رأی بدهند.
محمدجواد روح، تحلیلگر سیاسی، دو شرط را برای عملی شدن ایده‌ی رای اعتراضی در بیانیه حسن روحانی لازم می‌داند یعنی گرم بودن فضای انتخابات و جامعه و سازماندهی گسترده که البته هر دو شرط را فراهم نمی‌بیند. او همچنین محقق شدن "رای منفی" را عملی‌تر می‌داند. این تحلیلگر سیاسی در این مصاحبه از عدم وجود انگیزه‌ی کافی در میان اصلاح‌طلبان برای این انتخابات نیز سخن گفت.
بررسی اظهارات چهره‌های مختلف در جریان اصلاحات نشان می‌دهد که این جریان اعتقاد دارد که جناح چپ به دلیل نداشتن پایگاه اجتماعی امکان آن را ندارد تا عملیاتی چون رای اعتراضی را سازماندهی کند، از سویی مشخص نبودن برآیند کلی رای اعتراضی باعث می‌شود که مدیریت صندوق رای امکان پذیر نباشد.
همچنین رادیکال‌های جناح اصلاح‌طلب نیز اعتقاد دارند که ایده رای اعتراضی آمار مشارکت انتخاباتی را بالا برده و این افزایش مشارکت پیام خوبی برای آن‌ها ندارد.
