کسب رتبه اول ایران در رادیو داروها / بهره برداری از یک راکتور جدید در آینده

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، نشست تیرماه سال 1402 مجمع دانشگاهیان انقلاب اسلامی با حضور جمعی از دانشگاهیان دانشگاه‌های مختلف کشور ازجمله تهران، امیرکبیر، علم و صنعت، الزهرا، سمنان، کرمان، خوارزمی، هرمزگان، سیستان و بلوچستان، رازی و علوم و تحقیقات به صورت حضوری و مجازی برگزار شد.

در این جلسه ضمن گرامیداشت سالروز شهادت حضرت امام محمدباقر (ع) و شهید مصطفی چمران، با بررسی اهم اخبار ماه گذشته به رصد فضای مجازی پرداخته شده و موضوع نظرسنجی صورت یافته توسط مرکز تحلیل اجتماعی متا درخصوص تبعیض و ریشه‌های آن در جامعه پرداخته شد.

علیرضا رهایی استاد دانشگاه و مسئول جلسه ضمن ضروری دانستن انتقال اطلاعات مربوط به تولیدات متعدد فناوری‌های هسته‌ای به جوانان و قشر دانشگاهی، تأکید کرد و گفت: نشر این دستاورد‌ها می‌تواند امید بیشتری را در جامعه جوان دانشگاهی بوجود آورد و آموزش این علم با کمک دانشگاه‌ها توسعه یابد.

محمد قنادی یکی از متخصصان حوزه هسته‌ای کشور در خصوص پیشرفت‌های علمی و جلوه‌های مختلف فناوری هسته‌ای در زندگی مردم صحبت کرد. معاون برنامه ریزی سازمان انرژی اتمی با اشاره به یافته‌های علمی هسته‌ای و کاربرد آن در جهت بهبود فضای زندگی مردم با ارائه تحلیل مبسوطی از فناوری هسته‌ای در حوزه رادیودارو‌ها و کاربرد اورانیوم در تولید دارو‌های مختلف، گفت: مسیر تغییرات اورانیوم موجود در طبیعت به سوی تولیدات ایزوتروپ‌های موثر در تولید دارو‌های خاص موثر است که با شکافت اورانیوم 235 انرژی و نوترون‌های بسیار قابل ملاحظه در زمانی حدود ده به توان منفی هشت بوجود آمده لذا انرژی اتمی وابسته به اورانیوم است که نمونه‌ای از مصرف این رادیو ایزوتوپ‌ها در دستگاه پت است که توسط سازمان انرژی اتمی تولید و جهت تشخیص بیماری‌های مغزی استفاده می‌شود.

وی افزود: این دستگاه بصورت سه بعدی مغز را نمایش داده و عوارضی همچون خونریزی، صرع، جنون و تومور را تشخیص و در قالب تصویر سه بعدی نمایش می‌دهد.

به گفته قنادی، در دستگاه پت رادیودارویی به اسم FDG استفاده می‌شود که در این رادیودارو به جای یک اتم هیدروژن، فلور 18 یا همان FDG جایگزین می‌کند و این FDG از طریق تزریق وارد بدن شده و میلیارد‌ها پرتوی گاما تولید شده که اسکن مغز را بوجود می‌آورد؛ این تصویر را با اسکن مغز سالم مقایسه کرده و عارضه یابی صورت می‌پذیرد.

وی با بیان اینکه این رادیودارو در مرکز کرج تولید می‌شود، خاطر نشان کرد: همچنین از سایر کاربرد‌های رادیودارو‌ها می‌توان به سیکلوترون اشاره کرد.

وی گفت: یکی از ایزوتروپ‌های اکسیژن دارای سه ایزوتروپ اکسیژن 16، 17 و 18 است، مقدار اکسیژن 18، دو دهم درصد اکسیژن طبیعی را تشکیل می‌دهد که در برابر پروتون قرار گرفته و F18 تولید می‌شود که جایگزین با هیدروژن شده و FDG بوجود می‌آید. این F18 نیز در کشور تولید شده و شرکت‌های داخلی این فرآیند و چرخه بسیار عظیمی را در رابطه با شناسایی عوارض مغزی شکل میدهند.

وی گفت: همچنین برخی از مراکز بصورت آنلاین برخی از ایزوتروپ‌ها را همچون کربن 118 تولید می‌کنند که این موضوع نیز به نوبه خود دستاورد عظیمی بوده که بیماران را از مراجعه به مراکز درمانی خارج از کشور بی نیاز کرده است.

وی با بیان اینکه در شرایط کنونی از نظر تولید رادیودارو در منطقه مقام اول را کسب کردیم، گفت: اکنون در حال دستیابی به یک رادیو داروی دیگری هستیم که دستاورد بزرگی در این حوزه محسوب می‌شود؛ این دستاورد تولید مولیدن از شکافت هسته‌ای اورانیوم بوده که تحقیقات آن انجام شده است و کاربرد وسیعی برای رادیوایزوتروپ‌ها از ضخامت سنجی میکرونی تا چند سانتیمتری، استریلیزه کردن تجهیزات، کشاورزی مدرن، نگهداشت محصولات غذایی با پرتودهی در بناب و تهران و یزد و... در این حوزه وجود دارد.

وی ادامه داد: لذا در کاربرد فناوری هسته‌ای هر کشوری که بیشترین انرژی را تولید کند زیرساخت توسعه را فراهم خواهد آورد که تولید برق هسته‌ای نیز در این دسته قرار می‌گیرد.

قنادی در ادامه بیان کرد: تولید UCF در اصفهان انقلابی را در صنعت هسته‌ای کشور رقم زد و تولید سوخت راکتور‌های تحقیقاتی که از سال 1346 توسط آمریکا و سپس آرژانتین تامین می‌شد با تولید داخلی به خودکفایی رسید.

وی تاکید کرد: در سطح جهانی حدود 220 راکتور تحقیقاتی وجود دارد که برای آموزش و پژوهش و تولید رادیو ایزوتروپ استفاده می‌شود که در حال توسعه راکتور‌ها به IR20 هستیم و در آینده نزدیک به بهره برداری خواهد رسید.

قنادی گفت: جهت تولید برق هسته‌ای در حال حاضر راکتور بوشهر وجود دارد که شروع ساخت آن ابتدا توسط آلمانی‌ها بود و بعد از انقلاب متخصصان روسی راکتور 1000 مگاواتی را ساختند؛ این راکتور 10 سال است تحت بهره برداری توسط متخصصین داخلی است و 58 میلیون میلیون کیلووات ساعت برق در طول 10 سال از این راکتور تولید شده است؛ این راکتور کاهش تولید گاز‌های گلخانه‌ای را به همراه داشته و توانسته از مصرف 14 میلیارد مترمکعب گاز صرفه جویی کند.

این استاد دانشگاه در ادامه بیان گفت: در سطح دنیا 440 راکتور قدرت وجود داشته که 10 درصد برق مصرفی دنیا را تولید می‌کند؛ برای افق سال 1420 سند راهبردی الزام به تولید 10 هزار مگاوات برق هسته‌ای را دارد که راکتور 300 مگاوات در دارخوین اهواز در دست احداث بوده و راکتور‌های تحقیقاتی نیز با اولویت بومی سازی در دست توسعه هستند.

وی با بیان اینکه راکتور جدید تحقیقاتی اصفهان تولید 5 تا 10 مگاوات برق هسته‌ای را در برنامه دارد، گفت: در شرایط کنونی نیروگاه بوشهر 1.1 درصد در تولید برق کشور را تأمین می‌کند که قرار است این تولید تا 10000 مگاوات پر شود.

به گفته وی، با تولید رادیودارو‌ها مسئله تشخیص و درمان بیماری‌های سرطانی، پوکی استخوان و قلب پیشرفت قابل توجهی داشته و هم اکنون بیش از یک میلیون نفر از مردم ایران از آن‌ها استفاده می‌کنند.

قنادی خاطر نشان کرد: رادیوایزوتوپر‌ها با ضخامت سنجی و چگالی سنجی در تولید صنایع چوب، کاغذ، فولاد، شیشه نقش مهمی دارند.

وی با بیان اینکه یکی از خدمات مهم صنعت هسته‌ای با استفاده از پرتودهی نگهداری محصولات کشاورزی است که محصولات مورد استفاده را 10 برابر می‌کند؛ به عنوان مثال در مناطق ساوه و عقدا که حدود 800 هزار تن انار تولید می‌شود با پرتودهی خرابی از 40 درصد به 10 درصد میرسد. قنادی افزود: استفاده از صنعت هسته‌ای در جهت شیرین کردن آب بسیار مؤثر و تعیین کننده است با استفاده از ساخت نیروگاه‌های کوچک در آینده در مناطق مختلف کشور سیستم آب شیرین کن هسته‌ای راه اندازی می‌شود.