کمک به سیاست‌گذاری بهتر بانک مرکزی بر بازار طلا با عرضه شمش در مرکز مبادله

روز گذشته اولین عرضه شمش طلا در مرکز مبادله ارز و طلای ایران صورت گرفت و بر اساس آمار اعلامی 10 کیلو شمش طلا به فروش رفت. عرضه شمش طلا در مرکز مبادله ارز و طلای ایران که اصغر بالسینی سخنگوی مرکز مبادله ارز و طلای ایران در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان گفت: آنچه که در مرکز مبادله ارز و طلای ایران در خصوص عرضه شمش طلا رخ خواهد داد کانالی است که در قالب رفع تعهد ارزی اتفاق می‌افتد. این‌مقام مسئول می‌گوید: بانک مرکزی متولی حوزه ارز و طلا در کشور است بر اساس سیاست‌هایی که بانک مرکزی اتخاذ کرده صادرکنندگان ملزم به رفع تعهد ارزی هستند. در گذشته به این شکل بود که رفع تعهد ارزی صرفا به شکل ارز عملیاتی می‌شد، اما با توجه به تحولات اقتصادی، بانک مرکزی شرایطی را فراهم کرد که بخشی از صادرکنندگان به طور مشخص صادرکنندگان خرد، صادرکنندگان خدمات فنی مهندسی و... بتوانند رفع تعهد ارزی خود را در مرکزی مبادله و به شکل شمش طلا انجام دهند این به این‌معنا است که عرضه شمش طلا از طریق رفع تعهد ارزی در مرکز مبادله عملیاتی خواهد شد. او افزود: خارج از مرکز مبادله در گذشته خرید و فروش و عرضه طلا رخ می‌داد و این روند سرجای خود باقی خواهد ماند، اما صادرکنندگانی که ملزم به رفع تعهد ارزی هستند و بانک مرکزی به آن‌ها اجازه داده که می‌توانند به جای ارز، شمش طلا با مشخصات اعلامی وارد کنند اگر این مسیر را انتخاب کنند ملزم هستند که این شمش طلا را در مرکز مبادله ارز و طلای ایران عرضه کنند. زمانی که این شمش در مرکز مبادله عرضه می‌شود طبیعتا یک طرف آن عرضه کنندگان شمش طلا و در مقابل طرف دیگر خریدارانی هستند که نیازمند به این شمش طلا (همانند فعالان در حوزه طلا) هستند.

بنابر اعلام مسئولان مرکز مبادله ارزی و طلای ایران، خریداران شمش طلا می‌توانند حداقل یک قطعه یک کیلوگرمی و حداکثر 3 قطعه یک کیلوگرمی شمش طلای با عیار 995 در هزار خریداری کنند. شروع حراج حضوری ساعت 12 خواهد بود و تا میزانی که شمش طلا‌های قابل عرضه به فروش برسد این حراج ادامه خواهد داشت.

همچنین متقاضیانی که می‌توانند این شمش‌ها را خریداری کنند افرادی هستند که پروانه کسب از اتحادیه طلا و جواهر دارند و کار اصلی آن‌ها ساخت طلا و مصنوعات آن است ضمنا فروشندگان عمده طلا و خرده فروشی‌های طلای آب شده دارای پروانه مجاز هم می‌توانند اقدام به خرید کنند. این گروه قبل از مراجعه نیازمند تکمیل یکسری مدارک هستند که شامل نامه درخواست شرکت برای حضور در حراج است که در سایت مرکز مبادله به آدرس www.ice.ir بارگزاری خواهد شد و باید آن را تکمیل کنند همچنین اصل کارت ملی، اصل پروانه کسب، فیش واریزی وجه الضمان، اصل گواهی امضا نزد دفاتر رسمی و همچنین آخرین آگهی عرضه رونامه رسمی (ویژه اشخاص حقوقی) هم از دیگر موارد مورد نیاز است. افراد متقاضی باید مبلغ ضمانت واریز را تا ساعت 16 روز قبل از حراج ارائه کنند. معاملاتی که سرانجام روز گذشته عملیاتی شد و علی سعیدی مدیر عامل مرکز مبادله ارز و طلای ایران در خصوص اولین روز عرضه شمش طلا گفت: شمش‌های معامله شده در مرکز مبادله ایران مورد استفاده صنعت و صنف طلا قرار خواهد گرفت و به اشتغال و سودآوری این صنعت کمک می‌کند. در پایان جلسه حراج، تسویه نقدی و تحویل فیزیکی صورت گرفت. همچنین بالسینی سخنگوی مرکز مبادله و ارز طلای ایران در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان گفت: نرخی که در مرکز مبادله ارز و طلای ایران کشف شد ناشی از عرضه و تقاضا و نزدیک به بازار بود و 10 کیلو شمش طلا مورد معامله قرار گرفت. تسویه فیزیکی و پرداخت‌ها به شکل برخط بود و به حساب صادرکنندگان بخش خصوصی که شمش طلای خود را عرضه کرده بودند رفت و در نقطه مقابل خریداران هم توانستند شمش طلای خود را به شکل فیزیکی تحویل بگیرند. این مقام مسئول در ادامه می‌گوید: انجام این حراج نشان داد بانک مرکزی فرآیند دقیقی را طراحی کرده تا عرضه شمش طلای ناشی از رفع تعهد ارزی انجام گیرد. صادرکننده که شمش خود را عرضه کرده بود به سبب این که وجه خود را برخط دریافت کرد این اطمینان برای آن به وجود آمد که بلافاصله پس از عرضه، مبلغ به حسابش واریز می‌شود. خریداران هم خیال آسوده از تحویل فیزیکی داشتند. او افزود: نکته بعدی در جلسه حراج امروز این بود که نمایندگان بانک مرکزی، بانک کارگشایی، مرکز مبادله و اتحادیه طلا و جواهر برای نظارت حضور داشتند و طی هفته‌های آتی عرضه‌های خوبی در مرکز مبادله انجام خواهیم داد. استقبال خیلی خوبی از سوی صادرکنندگان صورت گرفت و آگهی عرضه آتی را بزودی منتشر می‌کنیم. اساساً حراج‌ها به شکل حضوری و به شکل سامانه‌ای است که امروز حراج به شکل حضوری بود و به امید خدا فرآیند سامانه‌ای را هم بزودی انجام خواهیم داد.

اما عرضه شمش طلا در مرکز چه اهمیتی دارد؟ موضوعی که سیاوش غیبی پور کارشناس اقتصادی در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان در خصوص آن بیان کرد: بحث این که صادرکنندگان ملزم به رفع تعهد ارزی با تأیید بانک مرکزی شمش وارداتی را در مرکز مبادله عرضه کنند چندین مزیت دارد در گام نخست شاهد شفافیت در این حوزه و واردات واقعی طلا به کشور خواهیم بود علاوه بر این در حوزه نظارت افزایش خواهد یافت و همچنین طلا به دست مصرف کننده واقعی خود خواهد رسید و موارد تخلفاتی و سوداگری را کمتر شاهد خواهیم بود موردی که می‌تواند در اقتصاد کلان و بازار طلا نقش مهمی را ایفا کند.

در ادامه هم دیگر کارشناس اقتصادی حجت الله فرزانی به باشگاه خبرنگاران جوان گفت: بر اساس قانون بحث اندوخته طلا و اسکناس، مدیریت آن و تعریف استاندارد‌های آن بر عهده بانک مرکزی است. در راستای همین وظیفه قانونی هم بانک مرکزی تصمیم بر عرضه شمش طلا مربوط به رفع تعهد ارزی در بستر مرکز مبادله و ارز طلای ایران گرفته است و به عبارتی این موضوع می تواند امکان نظارت و سیاست‌گذاری بهتر بانک مرکزی بر بازار طلا را افزایش دهد.

این کارشناس اقتصادی می‌گوید: به نظر عرضه شمش طلا در مرکز مبادله ارز و طلای ایران با توجه به وجود حباب در بازار طلا علاوه بر این که می‌تواند بر مدیریت این بازار تاثیر گذار باشد می‌تواند بر کنترل بیشتر روند ورود و خروج ها نیز موثر واقع شود.

او همچنین افزود: گاهی شاهد اقدامات سفته بازی و موارد دیگر در حوزه این نوع شمش طلا هستیم که هدف سیاست گذار یعنی بانک مرکزی مدیریت بازار و جلوگیری از نوسانات و برخی سوء استفاده‌ها در این زمینه است. همچنین با این معاملات به نوعی عرضه شمش طلا و دسترسی مصرف کننده واقعی افزایش پیدا می‌کند که این هم در بازار اثرات خوبی خواهد داشت. در کل معاملات شمش طلا در مرکز مبادله ارز و طلای ایران و کشف نرخ آن هم بر اساس اعلام بانک مرکزی بر اساس عرضه و تقاضا خواهد بود.