گام بلند افزایش ظرفیت نیروگاه‌های تجدیدپذیر در سال جهش تولید

از سال 1372 با بر سر زبان افتادن انرژی‌های پاک در کشور و مطرح شدن نیروگاه‌های برق تجدیدپذیر در ایران، تا سال 1400 و پیش از آغاز فعالیت دولت سیزدهم مجموع ظرفیت منصوبه انرژی‌های تجدیدپذیر تنها به 858.5 مگاوات رسیده بود که با توجه به پتانسیل سرزمینی کشور در بهره برداری از انرژی‌های نو به ویژه انرژی خورشیدی، ظرفیت مناسبی تلقی نمی‌شد و رشد این نیروگاه‌ها به دلایل متعددی کند بود.

علی رغم اشاره متعدد اسناد بالادستی بر توسعه نیروگاه‌های پاک، از جمله برنامه ششم که بنا بود تا پایان این برنامه سهم نیروگاه‌های تجدیدپذیر به 5 درصد از توان تولید برق برسد، توسعه نیروگاه‌های تجدیدپذیر روندی کندی را داشته و در حقیقت عدم النفع کشور از انرژی‌های طبیعی و خورشیدی و همینطور ایجاد تبعات زیست محیطی به دلیل بهره برداری بیشتر از سوخت‌های فسیلی را به همراه داشته است. یکی از وعده‌های علی اکبر محرابیان، وزیر نیرو در آغاز به کار دولت سیزدهم ایجاد 10 هزار مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر خورشیدی و بادی بود تا به نحوی این عقب ماندگی از برنامه ششم جبران شود. در برنامه هفتم نیز پیش بینی شده ظرفیت نیروگاه‌های تجدیدپذیر تا پایان برنامه (سال 1407) به 30 هزار مگاوات برسد.

در روز‌های پایانی سال 1402 چهار نیروگاه تجدیدپذیر، اعم از خورشیدی و بادی وارد شبکه سراسری برق شدند و به این ترتیب ظرفیت اسمی نیروگاه‌های تجدیدپذیر کشور به بیش از 1166 مگاوات رسید که سهم عمده آن معادل 513 مگاوات مربوط به نیروگاه‌های خورشیدی، بیش از 366 مگاوات نیروگاه‌های بادی و باقی مانده نیز مربوط به دیگر انواع انرژی‌های تجدیدپذیر است. دولت سیزدهم از این ارتقاء ظرفیت حدود 308 مگاوات سهم داشته است.

در همین راستا علی شب نورد مدیرکل دفتر نظارت بر احداث و تولید نیروگاه‌ها ساتبا گفت: در سال 1402 بالغ بر ده هزار مگاوات به ظرفیت نیروگاه‌های در دست احداث اضافه شد و تاکنون اقداماتی موثر در خصوص اخذ و ابلاغ مصوبات و صدور مجوز‌های مرتبط با ساخت نیروگاه‌های تجدیدپذیر با هدف تسریع و تسهیل‌گری در روند مراحل پیشبرد اعم از تخصیص زمین، اخذ مجوز‌های اتصال به شبکه و محیط زیست و مراحل احداث انجام شده که انتظار می‌رود موجب سهولت و سرعت بخشی در تحقق و به بهره‌برداری رسیدن ظرفیت 10 هزار مگاوات نیروگاه جدید در سال‌های 1403 و 1404 شود. کار ساخت این نیروگاه‌ها تا پایان سال 1404 به اتمام خواهد رسید و با تزریق توان این نیروگاه‌ها به شبکه سراسری برق شاهد جهش بی‌سابقه‌ای در توسعه نیروگا‌های تجدیدپذیر خواهیم بود.

جهش تولید برق تجدیدپذیر با مشارکت مردم

علاوه بر طرح‌های توسعه‌ای کلان نیروگاه‌های خورشیدی و تجدیدپذیر که در مقیاس‌های بزرگ در حال اجرا و بهره برداری هستند، سال گذشته طرحی برای ساخت 550 هزار سامانه خورشیدی 5 کیلوواتی طی پنج سال، مصوب و اجرای آن برای خانواده‌های تحت پوشش نهاد‌های حمایتی در سراسر کشور آغاز شد. هدف گذاری شد که طی اجرای این طرح سالانه 110 هزار نیروگاه‌های خورشیدی انشعابی برای خانواده‌های تحت پوشش نهاد‌های عملیاتی شود که در صورت به نتیجه رسیدن آن 2750 مگاوات ظرفیت تولید برق در کشور ایجاد می‌کند و درآمد پایدار برای خانواده‌های تحت پوشش نهاد‌های حمایتی ایجاد می‌شود و به این ترتیب بخش مردمی نیز در تولید برق سبز و انرژی پاک مشارکت خواهند داشت.

در ادامه جعفر محمدنژاد مدیرکل توسعه نیروگاه‌های مقیاس‌کوچک سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان گفت: بیش از 40 هزار ساختگاه یا محل سکونت، قابلیت بهره مندی از سامانه‌های 5 کیلوواتی را دارند و منابع خوبی هم برای خرید تضمینی این برق در نظر گرفته شده است. آخرین آمار ما می‌گوید 5 هزار سامانه 5 کیلوواتی تاکنون نصب شده است و به همین میزان هم در دست احداث است که پیش‌بینی می‌کنیم تا فروردین 1403 این ظرفیت را در مدار داشته باشیم.

با ابلاغ مصوبات شورای اقتصاد در جهت توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر شامل ساخت 3 هزار مگاوات نیروگاه بادی و 4 هزار و 500 مگاوات نیروگاه خورشیدی به عنوان طرح ویژه دولت در سال 1402، فرآیند اجرایی ساخت این نیروگاه آغاز و قرارداد‌ها با سرمایه گذاران منعقد و اجرایی شدند. همچنین سال گذشته بالغ بر 10 هزار مگاوات به ظرفیت نیروگاه‌های تجدیدپذیر در دست احداث اضافه شد که امید می‌رود کار ساخت آنها تا پایان سال 1404 به پایان رسیده و با تزریق توان این نیروگاه‌ها به شبکه سراسری گام بلندی در راستای جهش تولید برق تجدیدپذیر برداشته شود.