گرانی خودرو طبیعی است / خودروسازان مقصرند
به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، حجت الله فیروزی، سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی در مصاحبه تلفنی با برنامه «گفتگوی اقتصادی» درباره گرانی خودرو گفت: این روزها افزایش غیرمعقول قیمت خودرو همه را نگران کرده و واقعا معلوم نیست که فرمان گرانی خودرو دست کیست؟
وی افزود: از طرفی خودروسازان ادعا می‌کنند که تمام موجودی را به بازار عرضه می کنند و کانال غیررسمی برای عرضه ندارند که البته این ادعا هنوز راستی آزمایی نشده و از طرف دیگر تقاضا هم به دلیل موجودی و نقدینگی مردم بیشتر از نیاز به عرضه است.
فیروزی گفت: ثبت نام هشت میلیون نفری مردم برای خرید خودرو حاکی از این است که بخش عمده‌ای از تقاضاها کاذب و سرمایه ای است و معتقدم تا زمانی که موضوع نقدینگی تعیین تکلیف نشود و عرضه و تقاضا به تعادل نرسد این مشکل همچنان پابرجاست.
وی افزود: با توجه به محدودیت ظرفیت ساخت خودروسازان و بالا بودن تقاضا لذا اتفاقاتی مانند گرانی خودرو در بازار هم طبیعی است.
نماینده مجلس متذکر شد: البته خودروسازان هم در این قضیه مقصرند، زیرا بخشی از خودروها به دلیل نبود قطعه هم اکنون در پارکینگ دپو شده و تا زمانی هم که قطعات خودروها تکمیل نشود طبیعتا قابل عرضه به بازار نیستند.
سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس همچنین بحث نظارتی را هم در این خصوص بااهمیت برشمرد و گفت: مگر چند نفر در کشور هستند که در بازار خودرو فعالیت می کنند و آیا واقعا امکان شناسایی این افراد و معاملات آنها وجود ندارد؟
چرا یک عده بدون پرداخت مالیات، یک شبه میلیاردی سود می کنند اما یک کارمند اول باید مالیات حقوقش را بپردازد و بعد حقوق دریافت کند؟!
این نماینده مجلس تصریح کرد: انتقاد اصلی ما در این مورد به خود دولت است چون برنامه منسجمی در اقتصاد کلان و خرد ارائه نکرده و مردم هم به خاطر بی اعتماد شدن به اقتصاد، در بخش تولید سرمایه‌گذاری نمی‌کنند.
فیروزی تفویض اختیار تنظیم دستورالعمل‌های اجرایی و آئین‌نامه‌ها به دستگاه‌های اجرایی را بزرگترین اشتباه دانست و گفت: این مقررات اجرایی است که روند اجرای قانون را تعریف می کند، اما وقتی نحوه اجرا به دست خود دستگاه بیفتد معلوم است که اجرا هم دچار مشکل می شود.
قیمت خودرو در بازار ربطی به خودروسازان ندارد
احمد نعمت بخش دبیر انجمن خودروسازان ایران در مصاحبه تلفنی با برنامه "گفتگوی اقتصادی" درباره گرانی خودرو گفت: ما خودروسازان خودرو را خیلی گران نکردیم بلکه خودرو در بازار گران شده است چون مثلا زمانی که پراید در بازار 100 میلیون تومان به فروش می رسید در کارخانه 40 میلیون تومان بود.
وی روش فروش خودرو را معیوب دانست و گفت: این مشکل من خودروساز بوده که نتوانستم مسئولان را متقاعد کنم که این روش فروش درست نیست و حتی معتقدم که بحث قرعه کشی هم روش درستی نبود.
دبیر انجمن خودروسازان ایران گفت: ما بالغ بر 2700 میلیارد تومان پول سرگردان در داخل کشور داریم که با این وضعیت شاخص های بورس و بازار ارز، هر روز به یک سمتی می رود و الان هم که به سمت خودرو حرکت کرده است اما وزارت صمت به عنوان سیاست گذار نباید طوری اقدام کند که این پولهای سرگردان به حوزه خودرو سرازیر شوند.
وی با بیان اینکه دلالان شرایط تعیین شده برای خرید و فروش خودرو را به راحتی دور می زنند گفت: مثلا در یکی از پیش فروش ها که شرط آن، نداشتن پلاک فعال بود متاسفانه نیروی انتظامی با تاخیر پلاک فعال را به شرکت خودروساز اعلام کرد و حتی مورد داشتیم که زن و شوهر طلاق صوری گرفتند تا ماشین خرید کنند.
ما در زمان مرحوم رفسنجانی هم همین مشکل اختلاف قیمت خودرو در بازار و کارخانه را داشتیم اما شورای اقتصاد مصوب کرد که خودرو در حاشیه بازار فروخته شود الان هم اگر مانند دهه 70 خودرو را در حاشیه بازار بفروشیم 80 درصد تقاضاهای کاذب کنار می رود، تقاضاها واقعی می شوند و خودروسازان هم سود خواهندکرد.
نعمت بخش با اشاره به افزایش 25 درصدی تولید خودرو گفت: خودروسازان با افزایش تولیدات خود سعی کردند که قیمت ها بیشتر از این افزایش پیدا نکند.
وی یادآور شد: هر کدام از خودروسازان با این قیمتهای فعلی خودرو تا پایان سال جاری حداقل 10 تا 15 هزارمیلیارد تومان زیان می کنند کمااینکه طبق گزارشهای فصل بهار نیز هر یک از آنها حدود 5 هزار میلیارد تومان زیان کردند.
خودروساز عامل گرانی نیست
همچنین در ادامه این «گفتگوی اقتصادی»، ساسان قربانی، قطعه‌ساز و کارشناس صنعت خودرو گفت: عوامل بسیار زیادی در گرانی خودرو تاثیر دارند و نمی توان فقط خودروساز را عامل این گرانی دانست.
وی عامل اصلی گرانی خودرو در این مقطع زمانی را کاهش تولید می داند و می گوید: ما تا سه سال قبل حدود یک میلیون و 400 هزار دستگاه خودرو در سال تولید، می کردیم اما در حال حاضر تولید کاهش پیدا کرده است.
قربانی مسائل مدیریتی در صنعت خودرو و وزارت صنایع و تحریم‌ها را هم در گرانی خودرو موثر خواند و افزود: مجموع این عوامل باعث بالارفتن قیمت خودرو شده و شاید در این میان دلال بازی هم موثر بوده است.
کارشناس صنعت خودرو از شرایط بسیار بد اقتصادی برای قطعه‌سازان سخن گفت و افزود: قیمت مواد اولیه ما ظرف پنج شش ماه اخیر سه برابر افزایش پیدا کرده است، اما هیچ کسی از قیمت مواد اولیه مورد نیاز مانند پلیمر و آلومینیوم سوالی نمی‌پرسد.
قربانی اظهارکرد: یکی از بلاهای صنعت خودرو ایران رقابتی نبودن این صنعت است، بنابراین ما اول باید این صنعت را رقابتی کنیم که تحقق این مهم هم نیازمند ارزیابی بحث قیمت، کیفیت و خدمات است.
علت گرانی خودرو کاهش تولید است
عباسعلی ابونوری اقتصاددان و استاد دانشگاه صنعت خودرو در برنامه "گفتگوی اقتصادی" درباره گرانی خودرو گفت: مشکل فعلی بازار خودرو صرفا به خود خودرو مربوط نمی شود چراکه معمولا یک ارتباط معناداری بین کالاهای مصرفی و بازارها و شرایط محیطی وجود دارد.
وی با انتقاد از اجرایی نشدن سیاست های اصل 44 قانون اساسی افزود: ما در این مدت نتوانستیم اقتصاد را از حالت دولتی خارج کنیم و بخش خصوصی را گسترش دهیم و لذا بازار خودرو هم متناسب با تقاضا حرکت نکرده است.
این اقتصاددان درباره وضعیت عرضه و تقاضا و انحصاری بودن بازار خودرو گفت: همه دولتها از بعد انقلاب، حامی اساسی شرکت "ایران خودرو" و "سایپا" بوده اند اما این موضوع به معنای انحصاری بودن بازار خودرو نیست بلکه شرایط محیطی ایجاب می کرده که دولتها به این دو صنعت خودروساز توجه کنند.
ابونوری با اشاره به اینکه دلال بازی ها لطمه شدیدی به اقتصاد ایران زده افزود: اقتصاد ما از نظر ساختاری معیوب است و با حرف هم نمی توان مشکلی را حل کرد.
وی عواملی چون کاهش عرضه سهام، گرایش مردم به تبدیل پولهای خود به کالای سرمایه ای، کاهش ارزش پول ملی، سقوط پی در پی بازار سرمایه، تأمین کسری بودجه به هر روش و بیکاری را در گرانی قیمت خودرو موثر دانست و گفت: گرچه "سایپا" و "ایران خودرو" عرضه را افزایش داده اند اما معتقدم که متناسب کردن عرضه و تقاضا هم مشکل گرانی خودرو را حل نخواهدکرد.
باید قیمت خودرو در بازار را از قیمت کارخانه ای آن تفکیک کنیم
وی افزود: بازار خودرو به پارامترهای مختلفی وابسته است اما مثلا عده ای افزایش قیمت فولاد یا نهاده های تولید را به عنوان عامل گرانی خودرو مطرح می کنند درصورتیکه همه این مسائل پشت قیمت کارخانه ای خودرو اتفاق میفتد نه در بازار و لذا گرانی فولاد هیچ ربطی به قیمت خودرو در کف بازار ندارد.
کریمی افزایش قیمت خودرو در بازار را ناشی از مجموعه عوامل اقتصادی مانند کاهش تولید، رکود بازارهای مختلف و تورم دانست و گفت: عامل دیگر، فروشنده هایی هستند که از چنین شرایط بحرانی سوء استفاده می کنند یعنی برخی نمایندگی ها، واحدهای فروش خودروسازان و دلالان که بخش مهمی از بازار را در اختیار دارند کمال استفاده را از این شرایط می برند.
کارشناس و تحلیلگر صنعت خودرو تأکیدکرد: بخشی از گرانی خودرو در بازار دست کسانی است که بر این بازار احاطه دارند مانند دلالان که برای فرار کردن از زیربار هزینه های اضافی بیزینس خود روشهای متفاوتی به کار می بندند.
وی درباره میزان تولید خودرو از سال 96 تاکنون گفت: ما در عرضه خودرو خیلی عقب هستیم مثلا در سال 96 که محدودیت های فعلی ناشی از تحریم ها هم نبود حدود یک میلیون و 400 هزار دستگاه خودرو شماره شد اما میزان تولید در سالهای 97 و 98 به رقم 800 تا 900 هزار دستگاه کاهش یافت ضمن اینکه واردات هم ممنوع بود.
کریمی وجود شش میلیون متقاضی برای خودرو را غیرمنطقی و عجیب خواند و گفت: جالب است ما در این وضعیت به جای تقویت عرضه و تسهیل شرایط تولید و کنترل تقاضاها یک طرح قرعه کشی می گذاریم و عده ای که نیازی به خودرو ندارند باز هم ثبت نام می کنند در حقیقت با این روشهای اشتباه هم به تقاضاهای کاذب دامن می زنیم و هم مکانیزم عرضه را تحت فشار قرار می دهیم.
این کارشناس و تحلیلگر صنعت خودرو گفت: اگر امسال یک میلیون و صد هزار دستگاه خودرو تولید می کردیم این گرانی ها اتفاق نمی افتاد.
کریمی معتقد است که بخشی از نابسامانی و بحران قیمتی بازار خودرو در دست کسانی می داند که نقدینگی، رانت و قدرت دارند و خودروساز هم در این قضیه دخیل است و صد البته اگر لازم باشد خودرو را از در پشتی به بازار می دهد.