گره کور مبادلات مرزی به دست رئیس جمهور باز می‌شود یا گمرک؟
استفاده از ظرفیت بالای تبادلات مرزی استان های مرزی کشور یکی از تاکیدات رئیس جمهور به استانداران بود.
به گزارش خبرنگار حوزه دولت گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، ایران با 15 کشور دارای مرزهای خاکی و آبی است، به عبارت دیگر این کشور‌ها همسایه ما به شمار می‌روند. از میان این پانزده کشور هفت کشور پاکستان، افغانستان، ترکیه، عراق، ارمنستان، آذربایجان و ترکمنستان با ایران مرز خاکی دارند.
همچنین کویت، قطر، امارات متحده عربی، بحرین، عمان، عربستان، روسیه و قزاقستان هشت کشوری هستند که از طریق خلیج فارس، دریای عمان و دریای خزر با کشورمان همسایه به شمار می‌روند.
از سال 361، به دلیل وقوع جنگ، ایجاد تحریم‌های بین‌المللی و مانند آن، واردات کالا توسط مرزنشینان سودآور شد. با این حال مرزنشینان که اغلب اطلاعات چندانی درباره نرخ ارز یا سودآوری واردات کالا نداشتند، کارت مرزنشینی خود را در اختیار واسطه‌ها قرار می‌دادند. از همین رو دولت تصمیم گرفت با ایجاد تعاونی‌ها برای مرزنشینان، به فعالیت‌های اقتصادی آنان سامان دهد و در عین حال بر بازار سیاه کالاهای اساسی که حاصل تحریم‌های دوران جنگ بود، غلبه کند.
دولت برای این منظور، تبادلات مرزی در استان‌های جنوبی کشور را اولویت خود قرار داد و تعاونی‌های مرزنشینی در این دوران، در استان‌های جنوبی و ساحلی کشور نظیر بوشهر، هرمزگان، سیستان و بلوچستان، خوزستان و فارس ایجاد شدند. دلیل این امر آن بود که مرزهای غربی کشور در شرایط جنگی به سر می‌بردند و فعالیت تجاری مرزهای شرقی کشور نیز به دلیل جنگ در افغانستان، با محدودیت‌هایی روبرو بود.
بر همین اساس بود که «آیین نامه تشکیل بازارچه های مرزی» به تصویب رسید و تجارت مرزی سر و سامان گرفت. بر طبق این آیین نامه مقرر شد که مرزنشینان با توجه به دستورالعمل وزارت بازرگانی، اجازه یابند تا کالاهایی را با معافیت‌هایی وارد کرده و در این بازارچه‌ها، به مشتریان خود عرضه کنند و در دورهای مختلف دولت های گوناگون کشورمان این مبادلات مرزی گاهی رونق گرفت و گاهی کم رنگ شد.
با تغییر کابینه و شروع به کار دولت سیزدهم، گویی چرخ مبادلات مرزی به چرخش درآمد و عزم دولت برای برقراری روابط خود با همسایگان و مبادلات مرزی جزم شد؛ به طوری که حجت الاسلام سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور در جریان سفر به استان خراسان جنوبی و در جلسه شورای اداری این استان به مدیران و استاندار خراسان جنوبی تاکید کرد: یکی از راه‌های توسعه صادرات، فعال کردن بازارچه‌های مرزی است؛ با این کار مراودات تجاری استان‌های مرزنشین نیز افزایش می‌یابد».
*س_رونق مبادلات مرزی سیستان و بلوچستان به نفع کشور است_س*حسین مدرس خیابانی استاندار سیستان و بلوچستان معتقد است که در حوزه مرزها می‌توانیم در دو بخش تسهیل‌گری کنیم، یک بخش ظرفیت‌های داخل سیستان و بلوچستان و هماهنگی‌هایی که بخش صنعت، بازارچه و فرمانداری انجام می‌دهد.
مدرس خیابانی اظهار کرد: اگر سیستان و بلوچستان رونق پیدا کند، کل کشور متنفع می‌شود؛ زیرا بسیاری از کالاهایی که صادر می‌کنیم برای استان‌های دیگر است.
حمید ملانوری استاندار خراسان جنوبی هم در گفت‌وگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان درباره اقدامات انجام شده برای افزایش مبادلات مرزی با کشور افغانستان و فعال‌سازی بازارچه‌های مرزی گفت: با پیگیری‌ها و تلاش‌های صورت گرفته در چهار معبر مرزی ماهیرود، یزدان، دوکوهانه و گلورده خراسان جنوبی امکانات، نیروی انسانی، تشکیلات ادارای و زیرساخت‌های خوبی مستقر شده است.
وی افزود: با این وجود از مجموع چهار معبر مرزی خراسان جنوبی تا دو یا سه ماه قبل فقط مرز ماهیرود در شهرستان سربیشه فعال بود و معابر مرزی دوکوهانه، یزدان و گلورده غیرفعال بودند و علیرغم اینکه زیرساخت‌ها و امکانات ما در بازارچه‌های مرزی فراهم بود، دولت افغانستان در خصوص بازگشایی بازارچه‌ها موافقت نمی‌کرد.
استاندار خراسان جنوبی بیان کرد: اخیرا با توجه به وضعیتی که در افغانستان به وجود آمده، علاوه بر اینکه بازارچه ماهیرود بسته نشده و به فعالیت خود ادامه داده است، معبر مرزی یزدان در شهرستان زیرکوه را نیز ابتدا در قالب خرده‌فروشی فعال کردیم.
*س_گره کور گمرک در مرزها_س*با وجود دستورات سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور به استانداران مبنی بر استفاده از ظرفیت بالای مبادلات مرزی، گویی این دستورات کفایت نمی‌کند و طبق گفته برخی مسئولان وی باید شخصا وارد عمل شود.
شهریار حیدری نماینده مردم قصرشیرین، سرپل ذهاب و گیلانغرب در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه رئیس جمهور رئیس شورای مرز است، بیان کرد: رئیس جمهور برای حل مسائل مرزی باید جلسه‌ای برگزار کند و تکلیف 24 نهاد که اجازه دخالت در امور مرزی را دارند مشخص کند، اول باید قانون مرزها اصلاح شود، دخالت دستگاه‌ها در مرزها از بین برود، دنیا مرزها را محل عبور و گذر می‌دانند، اما در ایران مرزها محل توقف است. اگر وارداتی از مرز صورت گیرد 5 نهاد باید درباره کالا نظر دهند، با چنین رویه‌ای واردکننده برای انجام کار قانونی و رسمی کلافه می‌شود. امروز گره اصلی در مرزها، گمرک است در حالی که گمرک باید تسهیل کننده امور در مرزها باشد.
این نماینده مجلس با بیان اینکه آقای رئیس جمهور سریع تر آیین نامه مبادلات مرزی را اصلاح کند، شخصا به مسئله مرز ورود کند گفت: اگر در حد رئیس جمهور به مسئله مرزها ورود نشود، نمی‌توان به مرزها سر و سامان دهد. اگر می‌خواهیم مرزها سر و سامان پیدا کند، مرزها به فرصت تبدیل شده، امنیت پایدار تامین شود، باید شخص رئیس جمهور مسائل را دنبال کند، نه اینکه معاون اول یا نهاد‌های دیگر پیگیر مسئله شوند.
