گزارش تسنیم از برنامه افطاری شبکه سه | از بازتاب‌های تازه مسلمان شده آمریکایی تا حضور هنرمندان در عید فطر

خبرگزاری تسنیم- مجتبی برزگر: فرصتی پیش آمد به پشت صحنه برنامه‌ای رفتیم که میهمانانش از کرامات امام رضا (ع) می‌گویند. شبی خانم "تینا ماری هاسکی" بانوی کشیش ایالت تگزاس پا به "مثل ماه" می‌گذارد و از ماجرای مسلمان شدن و کرامت امام هشتم می‌گوید.

یکی از سختی‌هایی که معمولاً برنامه‌سازان با آن مواجهند خارج شدن از پوسته و درون‌مایه برنامه‌ای است که چند سال با آن شکل و شمایل به تولید و پخش می‌رسد. این اتفاق امسال برای «مثل ماه» افتاد و با محور قرار دادن داستان‌های امام رضایی خودش را به افطارِ شبکه سه سیما رساند.

وقتی داخلِ لوکیشن «مثل ماه» می‌رویم هادی آشتیانی (تهیه‌کننده)، حجت‌الاسلام صادق‌زاده (ناظر محتوایی آستان قدس رضوی) را دورتر از صحنه برنامه و کمی آن‌طرف‌تر، محمدرضا خندان (کارگردان) و منا اورعی سردبیر را نزدیک به رسالت بوذری مجری برنامه می‌بینیم.

رسالت بوذری مثلِ دوره‌های قبلی «مثل ماه» بیشتر سکوت می‌کند تا مخاطبان روایت را درست و شفاف بشنوند. او را پیش از این با "شبستان" و "مخاطب خاص" بیشتر می‌شناسیم اما سه سال است که مجری "مثل ماه" شده است.

وقتی به سراغِ دست‌اندرکاران برنامه می‌رویم درباره روی آوردن به کرامات امام رضا (ع) می‌گویند که جریانات واقعی و سوژه‌هایی‌اند که در آستان قدس رضوی ثبت شده‌اند. آشتیانی تهیه‌کننده برنامه اعتقاد دارد که سالیان سال است این سوژه‌ها وجود دارد و هیچ وقت از آن‌ها پرده‌برداری نشده و در مورد آن‌ها هیچ صحبتی نشده است. امسال با هماهنگی که انجام شد، دوستان آستان قدس پرونده‌ها را در اختیار ما گذاشتند.

از او می‌پرسیم چرا اشخاصی که در فیلم‌های پخش شده وجود دارند به «مثل ماه» نمی‌آیند؛ می‌گوید: این پرونده‌هایی که فیلم‌هایشان روی آنتن می‌رود دقیقاً ثبت شده اما بهتر بود از اشخاصی که این پرونده‌ها به آن‌ها مربوط است و در قصه‌ها حضور دارند، در برنامه استفاده نشود. به همین دلیل تیم ما از روی آن پرونده‌ها فیلمنامه نوشتند و قصه‌ها را به یک کار نمایشی تبدیل کردند که بتوان به مخاطب نشان داد.

آشتیانی همچنین تأکید دارد که خیلی از مسائل خارج از محدوده حرم اتفاق افتاده که در مفاهیم ما و در بین عوام مردم اشاره به معجزه می‌کنند، معجزات ممکن است شفا یافتن یک بیماری صعب‌العلاج بوده یا اینکه کراماتی شکل گرفته که به واسطه این کرامات اتفاقات خاصی در زندگی مردم رخ داده است، اعم از تغییرات در زندگی، یعنی کسی که زندگی بدی داشته به لطف امام رضا (ع) به راه راست برگشته یا شخصی دچار مشکلات اقتصادی زیادی بوده و با کمک امام رضا (ع) مشکلاتش برطرف شده است.

در ادامه مشروح این گفت‌وگوها را بخوانید:

با هادی آشتیانی شروع کردیم که او درباره امام رضایی شدن و تغییر رویکرد برنامه به خبرنگار تسنیم گفت: ما سال‌های قبل از هرکجای ایران می‌توانستیم سوژه‌ای پیدا کنیم و در برنامه مطرح شود اما امسال باید حولِ محور امام رضا و کرامات ایشان میهمان و موضوع، تعریف می‌کردیم. آن‌قدر باید با دقت نظر کار پیش می‌رفت که حرف‌هایی مطرح نشود که دچار حاشیه، تحریف و بعضاً دروغ و ریا بشویم.

او در پاسخ به این سؤال که برای راستی‌آزمایی چه قدم‌هایی برداشتید، تأکید کرد: ما یک آزمایشگاه معتبر، محکم و خیلی دقیقی به نام آستان قدس داریم که میهمانان و سوژه‌ها را باید تأیید می‌کرد و برایشان خیلی مهم بود که حرف‌های زده شده و میهمانِ برنامه دردسرساز نشود! از طرفی ما خودمان دوست داشتیم اشخاص و سوژه‌های 30 فیلمی که تولید شده، میهمان «مثل ماه» شوند؛ چون همه این پرونده‌ها و اتفاقات واقعی بودند منتها دغدغه آستان قدس مانع از این جریان شد. آستان قدس خیلی علاقه‌مند نیست اتفاقاتی که برای آدم‌هایی که شفا گرفتند، رخ داده در رسانه مطرح شود.

تهیه‌کننده «مثل ماه» درباره 30 فیلم تولید شده که چطور شکل گرفته، توضیح داد: دو قسمت از این فیلم‌ها، سال گذشته تولید شد و مورد استقبال قرار گرفت. تولیت آستان قدس رضوی تأکید داشتند که روند ساخت این فیلم‌ها ادامه پیدا کند. تقریباً حدود 2 ماه قبل از ماه رمضان سناریو و داستان‌پردازی و کارهای مربوط به ساختِ آن انجام شد و برای پخش آماده کردند. در این میان فیلم‌ها، بر اساس کرامات امام رضا (ع) به تصویر کشیده شده‌اند که تأثیرگذارند.

آشتیانی در خصوصِ حضور میهمان بین‌المللی برنامه که بازتاب خوبی داشت، تأکید کرد: کرامات امام رضا (ع) بین‌المللی است و خوشبختانه ما هم بازتاب‌های خوبی از دعوت این میهمانان داشته‌ایم. ما فرصتِ کمی داشتیم وگرنه سوژه‌های خارجی جذابی بودند که می‌شد دعوت‌شان کرد. کمتر در دسترس بودند و آنهایی که ایران بودند دعوت کردیم. در میانِ دعوت از این میهمانان، به این نکته پی بردیم که کراماتِ امام رضا (ع) شامل همه مردم روی زمین بوده اعم از مسیحی، مسلمان و شیعه و سنی بوده است.

وی درباره، انگیزه ساخت برنامه «مثل ماه» با موضوع امام رضا، خاطرنشان کرد: ما خودمان در شبکه سه صاحبِ برنامه‌های اجتماعی‌محورِ داستانی بودیم و تقریباً «مثل ماه» در طول این دو ساله جاافتاده بود و تلاش کردیم به سبکِ برخی از برنامه‌های دیگر نباشیم. در واقع سعی کردیم امسال با امام رضا (ع) حال مردم را بهتر از قبل کنیم.

او همچنین در پایانِ صحبت‌هایش به این نکته اشاره کرد که «مثل ماه» عیدانه عید فطر خواهد بود.

** برنامه مثل ماه امسال با کمکِ هلال احمر پویش کمک به توزیع بسته‌های ارزاق را دستور کارش قرار داده است.

در ادامه، با منا اورعی گفت‌وگو داشتیم که سردبیری این برنامه را برعهده دارد. او مستندِ «پروانه» را روی آنتن شبکه پنج سیما داشت. مستندی که راوی‌اش لعیا زنگنه است؛ او سعی دارد زنان موفق در کشور را معرفی کند. آنهایی که در زندگی اجتماعی و فرهنگی و هنری موفق بودند. زنانی که کمتر دیده شدند.

او تأکید کرد: قبلاً تجربه‌ای در برنامه «چلچراغ» داشتم که ویژه محرم و صفر بود و میهمانان و سوژه‌هایش همه مرتبط به امام حسین (ع) بودند. اما برای ماه رمضان، برنامه ساختن و محور قرار دادنِ امام رضا (ع) کار سختی بود. قرار شد کار را شروع کنیم ما بیش از 100 خادم صحبت کردیم که چه کراماتی را با چشمِ خودشان دیدند. دربانان، کفشدارها، خادمان زیر سایه خورشید، خادمان علمی، پزشکی، نظامیان و خدام افتخاری و خادمیاران رضوی؛ بعد از آن سراغ سوژه‌هایی که خودمان انتخاب کردیم، رفتیم.

اورعی توضیح داد: نحوه سوژه‌یابی‌ام به این شکل است که در بحث‌های مختلف، آدم‌هایی را پیدا می‌کنم. مثلاً نویسندگانی که در رابطه با امام رضا (ع) قلم زدند؛ هنرمندانی که در مورد امام رضا (ع) کار کردند. معماران و هنرمندانِ حوزه هنرهای تجسمی، بازیگران و سوژه‌های اجتماعی که متوسل به امام رضا (ع) شدند. خیریه‌ها و شهدای امام رضایی و هرکسی که به نوعی جایی از زندگی‌اش به امام رضا (ع) گره خورده است، همه در سایه این سوژه‌ها قرار گرفتند.

سردبیر برنامه در جریانِ این گفت‌وگو به کشیش مسیحی آمریکایی اشاره کرد و گفت: تازه مسلمان‌هایی که به واسطه امام رضا (ع) مسلمان شدند جزو سوژه‌های پرطرفدار ما بود. شبی که خانم تینا ماری، کشیش مسیحی آمریکایی که با یک مسلمان ایرانی ازدواج می‌کند و مسلمان می‌شود به برنامه ما آمد. ماجرا از این قرار است که او با اسم امام رضا (ع) آشنا می‌شود و به حرم امام رضا (ع) می‌رود آنجا به مذهب شیعه گرایش پیدا می‌کند و خادم امام رضا (ع) می‌شود.

او از احتمالِ حضور بهروز شعیبی و هنرمندان شناخته شده در برنامه عیدانه «مثل ماه» خبر داد و افزود: ما از آقای بهروز شعیبی دعوت کردیم در برنامه ما حاضر شوند. ما دوست داریم در عید فطر خدمت ایشان باشیم اگر بتوانیم هماهنگ کنیم این اتفاق خواهد افتاد. البته احتمال دارد هنرمندان شناخته شده دیگری که در این مسیر فعالیت داشته‌اند نیز دعوت شوند.

اورعی در پاسخ به این سؤال که دعوتِ تازه مسلمان‌های خارجی خیلی سخت است و دردسر دارد، تأکید کرد: واقعاً حضور تینا ماری عجیب و غریب بود و به همان میزان، خیلی دعوت از این میهمانان با دشواری‌هایی همراه است. قرار بود با همسرشان به برنامه بیایند اما نشد. از سر برنامه ما مستقیماً به مشهد رفتند.

سردبیر برنامه در خصوص استقبال مردم از «مثل ماه» امام رضایی، تأکید کرد: برای اولین بار در طول 40 سال گذشته راجع به شفایافتگان و کرامات امام رضا (ع) یک برنامه آن‌قدر شفاف، ویژه و در واقع صریح صحبت می‌کرد. به نظرمن خیلی مورد پسند مخاطبان قرار گرفت و از این نظر خیلی اهمیت داشت.

** برنامه که تمام شد با رسالت بوذری هم‌کلام شدیم و او درباره امام رضایی شدنِ «مثل ماه» گفت: خیلی سال بود که دوست داشتیم این کار را بکنیم. ما یک بستری می‌خواستیم برای قصه گفتن درباره امام رضا (ع) و کراماتِ حضرت؛ آستان قدس، آغوشش را برای این کار باز کرد. فضا را مناسب دیدیم و به این سمت آمدیم. خیلی مردم اقبال نشان دادند این را می‌توان در پیغام‌هایشان به وضوح مشاهده کرد. شخصی پیام داده که دمِ افطار گریه می‌کنیم حال‌مان خوب می‌شود؛ این‌ها یک دنیا برای ما می‌ارزد.

یکی از نکاتی که در میانِ گفت‌وگوهای مجریانِ برنامه‌های مناسبتی خصوصاً ماه رمضان بسیار مشهود است موضوعِ سؤالات و چارچوبِ ورود کلیشه‌ای است. البته بسیاری از مجریان و برنامه‌سازان، می‌کوشند بیشتر به سمت وایرال شدن بروند؛ همان نکته‌ای که از رسالت بوذری مجری «مثل ماه» پرسیدیم و او پاسخ جالبی داد:

"شبی که خانواده شهید اصلانی میهمان شدند؛ ایشان یک دختر 8 ساله داشتند که روی صندلی نشسته بود. من در تمام طول این گفت‌وگو سراغ این دختر نرفتم. من دوست ندارم این سؤالات را بپرسم که چه خاطره‌ای از بابا دارید؛ دختری که 20 روز است پدرش را از دست داده و احساسات این دختر تحریک شود و از این جهت مخاطب تحت تأثیر قرار بگیرد. من این کارها را نمی‌کنم چون واقعاً امسال امام رضا (ع) لطف ویژه‌ای کرده و امیدوارم این مسیر ادامه پیدا کند."

این مجری تلویزیون درباره ساخت کارهای نمایشی درباره امامان معصوم و خصوصاً امام رضا (ع)، گفت: ما فکر می‌کنیم خیلی برای امامان معصوم‌مان کار کردیم در واقع برای امام رضا (ع) هم خیلی کم کار کردیم. در واقع برای همه ائمه به نسبت کارهایی که کردیم در مقابل نکرده‌ها، هیچ کاری نکردیم. به عنوان کسی که برای اهل‌بیت کار نمایشی نوشتم، فصل شیدایی را بیش از یک دهه در استان‌ها و مراکز مختلف کار کردم هنوز معتقدم ما هیچ کاری نکردیم. بسیاری باید پاسخگو باشند چرا در فضای هنری کشور و رسانه‌های دیداری، میدانی و تئاتر و سینما، جایِ کارهای درخو برای اهل‌بیت، کماکان خالی است؟