گمانه‌زنی‌ها درباره وقوع جنگ تازه میان ایران و اسرائیل / جنگ ژوئن یک پیش‌نمایش بود، نه وعده اصلی

آتش‌بس میان ایران و اسرائیل بعد از جنگ تحمیلی 12 روزه متزلزل دیده می شود و احتمالات درباره وقوع جنگ دیگری همچنان مطرح می شود.

مهسا مژدهی در اقتصادنیوز نوشت: جاسم العزاوی در میدل‌ایست مانیتور نوشته است: سه ماه بعد از آتش‌بس فوری که پس از 12 روز درگیری میان ایران و اسرائیل برقرار شد، آرامش ظاهری بر خاورمیانه حکمفرما شده است. اما پشت این ظاهر آرام، هر دو ارتش در حال بررسی تبادل آتش بی‌سابقه‌ای هستند که در ژوئن رخ داد و می‌دانند هر درگیری مرحله دوم را به‌شدت وخیم‌تر از مرحله اول خواهد کرد.

این نگرانی صرفاً نظری نیست. ایران مهارت‌هایی را به نمایش گذاشت که حتی متخصصان اطلاعاتی با تجربه رزمی را شگفت‌زده کرد. در عین حال سیستم دفاع هوایی اسرائیل که سال‌ها مورد ستایش قرار می‌گرفت، ضعف‌هایی از خود نشان داد که تهران قطعا در دور بعدی از آن سود خواهد برد. حملات اسرائیل به تأسیسات هسته‌ای ایران نتوانست برنامه هسته‌ای تهران را به‌طور قطعی فلج کند.

جنگ ژوئن یک پیش‌نمایش بود

جنگ ژوئن یک پیش‌نمایش بود، نه وعده اصلی. حالا هر دو طرف درک بهتری از توانایی‌های طرف مقابل پیدا کرده‌اند که پیش ا ز این نداشتند. این اطلاعات دو جنبه دارد که هم می‌تواند بازدارنده و هم الهام‌بخش باشد.

بدترین خبر برای اسرائیل، شلیک موشک‌های مافوق صوت فاتح -1 و فاتح -2 توسط ایرانی‌ها بود که عملکردی بسیار بهتر از حد انتظار داشتند. در پرتنش‌ترین روز جنگ، نرخ رهگیری این موشک‌ها در اسرائیل از 90 درصد به 65 درصد کاهش یافت. آمارها بسیار نگران‌کننده‌اند. ایران در طول 12 روز درگیری بیش از 400 موشک شلیک کرد که بیش از 40 مورد آن با وجود سیستم دفاعی چندلایه اسرائیل، خسارت یا تلفات ایجاد کرد. در یک درگیری طولانی‌تر، این اعداد می‌توانند به‌طور چشمگیری افزایش داشته باشند.

دکتر تال کالیسکی کارشناس دفاع موشکی اسرائیل می‌گوید: تهدید موشک‌های مافوق صوت کل محاسبات را تغییر می‌دهد. او با اینکه تاکید کرد اسرائیل بیش از 95 درصد موشک‌های معمولی را با موفقیت ساقط کرده است، به چالش بی‌سابقه موشک‌هایی که از خارج جو وارد می‌شوند و با سرعتی ده برابر سرعت صوت سر جنگی خود را در پرواز تقسیم می‌کنند، اعتراف کرد.

فقط سیستم‌های «ایرو 3» و «دیویدز اسلینگ» قادر به تنظیم مسیر در هوا برای مقابله با چنین تهدیدهایی هستند و هر دو به ذخایر رهگیر وابسته‌اند که در جریان عملیات ژوئن به میزان خطرناکی کاهش یافته بود. وزارت دفاع اسرائیل در اوایل ژوئیه گزارش داد که نرخ موفقیت کلی در مقابل موشک‌های بالستیک در این درگیری 86 درصد بوده است. اما سؤال کلیدی این است: اگر ایران نه 400 موشک در 12 روز، بلکه 400 موشک در 24 ساعت شلیک کند، چه اتفاقی خواهد افتاد؟

نشانه سؤال‌برانگیز هسته‌ای

در حالی که کاخ سفید در اواخر ژوئن اعلام کرد که تأسیسات هسته‌ای ایران ویران شده‌اند، تحلیل‌گران مستقل تصویر دقیق‌تری ارائه می‌دهند که باید هر دو طرف را نگران کند.

مؤسسه دیوید البرایت برای علم و امنیت بین‌الملل با بررسی تصاویر ماهواره‌ای گرفته‌شده در 14 ژوئن، آسیب‌های سطحی به تأسیسات غنی‌سازی فردو را گزارش کرده اما بر دشواری ارزیابی آسیب‌های داخلی تأسیسات عمیقاً دفن‌شده تأکید کرده است. تحلیل سی‌ان‌ان با استفاده از گفته‌های البرایت اشاره کرده است که میزان قابل توجهی از آسیب ممکن است به سالن غنی‌سازی و سالن‌های مجاور آن که خدمات غنی‌سازی ارائه می‌دهند، وارد شده باشد.

اما «آسیب قابل توجه» با تخریب کامل تفاوت دارد.

کمپین ژوئن اسرائیل متغیر خطرناک جدیدی را معرفی کرد که هر جنگ آینده را بسیار ناپایدارتر می‌کند، این کمپین که به ترور فرماندهان ارشد نظامی، سیاسی و دست‌کم 9 دانشمند هسته‌ای انجامید، از چشم نخبگان حاکم تهران دور نمانده است. رئیس‌جمهور ایران، مسعود پزشکیان، علنا اعتراف کرد که در فهرست هدف‌های اسرائیل قرار دارد.

نقش روسیه و چین

روسیه و چین مستقیما وارد جنگ اسرائیل و ایران نخواهند شد، اما هر دو از تهران دفاع می‌کنند و عنصر پیچیده و خطرناکی به ماجرا اضافه خواهند کرد. روس‌ها نیروی زمینی نمی‌فرستند اما تجهیزات لازم را در اختیار تهران قرار می‌دهند.

علایق چین کمتر آشکار است اما شاید مهم‌تر باشد. پکن می‌خواهد از یک جنگ گسترده‌تر در خاورمیانه جلوگیری کند که ممکن است عرضه نفت را ناپایدار کرده و رقابت قدرت بزرگ آن با واشنگتن را پیچیده کند. چین تهران را به‌عنوان وزنه‌ای مهم در مقابل نفوذ آمریکا در منطقه می‌بیند.

دو سؤال کلیدی که ذهن سیاست‌گذاران در واشنگتن، تل‌آویو و تهران را مشغول کرده، این است که چه چیزی جرقه جنگ بعدی را خواهد زد و چه زمانی باید حمله پیشگیرانه انجام شود؟ درگیری ژوئن نتیجه زنجیره‌ای چندلایه شامل ترورها و محاسبات غلط بود.

با این وجود برنامه هسته‌ای ایران، هرچند آسیب دیده، همچنان پیشرفت می‌کند. هر ماه ایران موشک‌های بیشتر و بهتر و روش‌های پیشرفته‌تر برای تحویل آن‌ها به دست می‌آورد.

ما در یک تعادل پایدار نیستیم. ما در حال شمارش معکوس هستیم. تنها سؤال این است که آیا شمارش معکوس به یک توافق مذاکره‌شده منتهی خواهد شد یا به جنگی چنان ویرانگر که ژوئن به‌عنوان یک جنگ مرزی به یاد آورده شود.

در همین حال، آتش‌بس هنوز برقرار است اما در اتاق‌های فرماندهی تل‌آویو و تهران، برنامه‌ریزان با شدت روی دنباله‌ای کار می‌کنند که همه حدس می‌زنند بدتر از نسخه اصلی خواهد بود.

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.