10 ویژگی اولین شهر هوشمند جهان در عربستان / آب با انرژی خورشیدی از دریا تامین می‌شود
اقتصادنیوز: عربستان با ساخت «بلژیکی هوشمند» در وسط بیابان های خود، «شهر» را به شکل کاملا متفاوتی بازتعریف کرد، زیرا با ساخت شهر جدید «نئوم» بیایان های خود را به یکی از مهم‌ترین مناطق برای مقابله با بحران‌های تغییرات اقلیمی تبدیل خواهد کرد.
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از دنیای اقتصاد، صدیقه نژادقربان در گزارشی با اشاره به پروژه جدید ساخت مسکن در عربستان نوشت:
این در حالی است که، کشور ما با یکی از بزرگ‌ترین بحران‌های اقلیمی خود مواجه است و با گسترش هرچه بیشتر خشکسالی، بیابان زایی و گرمایش بخشی از شهرها به بیابان تبدیل می شوند. عربستان قصد دارد با ساخت شهر جدید «نئوم»، بیابان های خود را به منطقه ای سبز، امن و ایمن برای زندگی تبدیل کند. منطقه ای که انرژی خود را از طریق خورشید و باد تامین خواهد کرد و با سوخت های سبز، شهری بدون خودرو و عاری از کربن را برای آینده این کشور رقم خواهد زد. اگرچه هنوز پروژه نئوم در ابتدای راه خود قرار دارد و نمی‌توان زمان مشخصی برای پایان آن در نظر گرفت،اما طراحی شهری عمودی در دل بیابان های عربستان که بتواند به محل کار و زندگی تبدیل شود، شاید مهم‌ترین درسی باشد که سیاستگذاران مسکن و شهرسازان کشور بتوانند با الگوبرداری از آن به عنوان راهکاری برای مبارزه با تغییرات اقلیمی و تبدیل بیابان های اطراف به شهر جدید در پیش بگیرند. نئوم در طراحی خود قصد دارد با ایجاد «شهردار دیجیتالی» و «سطح اشغال 5درصدی»، ترافیک، کیفیت هوا، تامین انرژی شهر با داده ها و فناوری‌های دیجیتال و هوش مصنوعی را مدیریت و کنترل کند. در راستای تحقق این هدف، طراحان این پروژه 10مشخصه برای این شهر جدید درنظر گرفته اند.
نئوم شهری خواهد بود برخلاف تمام پروژه های ساختمانی اجتماعی که فقط شهری خوابگاهی مجهز به ساختمان مسکونی بوده، حالا به محلی برای کار، زندگی و تفریح تبدیل خواهد شد. شهری 5دقیقه ای بدون خودرو و با اتکا به دوچرخه که افراد در زمان کوتاهی به هر نوع خدماتی دسترسی خواهند داشت. نئوم با بازیافت پسماندها، به «زباله صفر» خواهد رسید و با حذف ترافیک، گسترش پوشش گیاهی و سوخت هیدروژن سبز و مزرعه بادی، انتشار کربن به صفر می رسد. همچنین آب مورد نیاز ساکنان این منطقه با انرژی خورشیدی از دریا تامین می‌شود.
اولین شهر هوشمند جهان
عربستان، اولین شهر هوشمند جهان را خواهد ساخت. شهری که از داده ها و فناوری دیجیتال برای تصمیم‌گیری بهتر و بهبود کیفیت زندگی استفاده می‌شود و از فناوری برای بهبود ایمنی ترافیک، بهینه سازی واکنش های اضطراری مدیریت بحران، گزینه های تحرک پویا، نظارت بر کیفیت هوا و بهینه سازی مصرف انرژی، در کنار سایر مزایا، استفاده خواهد کرد. در واقع، قرار است نئوم زندگی شهری را متحول کند.
سعودی ها در طرحی جاه طلبانه، بخشی از بیابان را به یک شهر مدرن، هوشمند و سبز تبدیل خواهند کرد که حدود یک دهه دیگر به عنوان ابرشهر جهان معرفی خواهد شد. این پروژه که بزرگ‌ترین برنامه عربستان به منظور تنوع بخشی به اقتصاد وابسته به نفت به شمار می‌رود احتمالا برای ساخت آن بیش از 8.5 تریلیون دلار هزینه خواهد شد.
نئوم مسلما بزرگ‌ترین و جنجالی ترین پروژه معماری جهان است. منطقه ای بزرگ در عربستان که برای توسعه در نظر گرفته شده است. اگرچه اغلب نئوم را یک شهر هوشمند می نامند، اما به طور دقیق تر منطقه ای توصیف می‌شود که شامل شهرها، استراحتگاه ها و سایر پروژه های عمرانی متعدد خواهد بود.
تامین مالی این ابرپروژه به دو شکل داخلی و خارجی تامین می‌شود. این پروژه تا حد زیادی توسط صندوق سرمایه‌گذاری عمومی تامین مالی می‌شود که از طرف دولت عربستان سعودی سرمایه‌گذاری می‌شود و به عنوان بخشی از طرح چشم انداز 2030 عربستان سعودی برای تنوع بخشی به اقتصاد این کشور به منظور کاهش وابستگی به نفت به شمار می‌رود. در بخش خارجی نیز بیش از 9 بانک بین‌المللی جهان از HSBC در آمریکا تا بانک کشاورزی چین از پروژه نئوم حمایت کرده و سرمایه‌گذاری می‌کنند.
نئوم مساحتی در حدود 26.5هزارکیلومترمربع (10.2هزار مایل مربع) در شمال‌غربی عربستان سعودی را در بر می‌گیرد؛ این مساحت تقریبا به اندازه آلبانی یا بلژیک است. این منطقه از جنوب به دریای سرخ و از غرب به خلیج عقبه محدود می‌شود. به گفته توسعه دهنده، نئوم شامل 10 پروژه خواهد بود که به عنوان منطقه از آنها یاد می‌کنند و تاکنون جزئیات پنج منطقه اعلام شده است. شناخته ترین این مناطق منطقه خط (The Line)) است. ساخت‌وساز و افزایش مسکن در نئوم می‌تواند عربستان را به هدف ساخت سالانه 115هزار مسکن نزدیک کند و این رشدی چشمگیر در بخش مسکن محسوب می‌شود. انتظار می‌رود منطقه نئوم 9 میلیون نفر را در خود جای دهد که یک ابتکار کلیدی در برنامه تنوع اقتصادی چشم انداز 2030 عربستان سعودی است و این امر بر بازار مسکن عربستان تاثیر خواهد گذاشت. نام «نئوم» از دو کلمه گرفته شده است.
سه حرف اول از پیشوند یونانی باستان «نئو» به معنای جدید است. حرف چهارم از مخفف مستقبل، کلمه عربی به معنای «آینده» گرفته شده است و همان‌طور که از نامش پیداست، این «سرزمین آینده» خواهد بود، جایی که بهترین ایده ها، نویدبخش ترین استارت‌آپ ها، شرکت‌های جاافتاده، صنایع آینده و بهترین استعدادها برای ایجاد راه حل هایی برای چالش های پیش روی بشریت گرد هم می آیند. علاوه بر توسعه زیرساخت ها، برنامه ریزان نئوم در ابتدا ایده هایی مانند بارورسازی ابرها برای ایجاد باران در بیابان؛ دوربین ها، پهپادها و فناوری تشخیص چهره برای ردیابی حرکات ساکنان و بازدیدکنندگان؛ خدمتکاران روباتیک و... را نیز خواهند گنجاند. آغاز این پروژه توسط محمد بن‌سلمان ولیعهد، نخست‌وزیر و رئیس صندوق سرمایه‌گذاری عمومی، در 24 اکتبر 2017، در کنفرانس ابتکار سرمایه‌گذاری آینده در ریاض، اعلام شد. پس از آن شرکت نئوم، در ژانویه 2019 تاسیس شد تا بر فعالیت های توسعه و ساخت وساز پروژه نئوم نظارت کند.
این پروژه همچنین، شامل یک ذخیره گاه طبیعی است که مساحتی تقریبا 25هزار کیلومترمربع را پوشش می‌دهد. هدف آن حفظ حیوانات در معرض خطر در سیستم اکولوژیک، افزایش تنوع زیستی و دستیابی به اهداف طرح تکثیر گونه های حیات وحش در معرض خطر است که توسط مرکز ملی حیات وحش تحت عنوان «ابتکار سبز عربستان سعودی» صادر شده است.
پروژه نئوم ابتکاری متمرکز بر پوشش گیاهی و توسعه پایدار را اتخاذ کرد که هدف آن احیای محیط طبیعی محلی با ارائه راه حل های پایدار مانند جنگل کاری، تکیه بر انرژی پاک و پرداختن به چالش های زیست محیطی جهانی مانند تغییرات اقلیمی و از بین رفتن تنوع زیستی است. این ابتکار که در 29 مه 2022 با همکاری مرکز ملی توسعه پوشش گیاهی و مبارزه با بیابان زایی آغاز شد، با هدف کاشت صد میلیون درخت محلی متنوع، احیای 1.5 میلیون هکتار زمین و ذخایر طبیعی و احیای زیستگاه های حیات وحش در نئوم انجام می‌شود.
پروژه نئوم (NEOM) با همکاری موسسات تحقیقاتی محلی و بین‌المللی، به دنبال نوآوری در فناوری ها و راه حل های پایدار برای حفاظت از محیط‌زیست، افزایش بهره وری جنگل کاری، کاهش مصرف آب و رسیدگی به چالش های جهانی زیست محیطی است. موفقیت اصلی نئوم تاکنون توسعه یک پروژه بیش از 8 میلیارد دلاری برای ساخت مزارع خورشیدی و بادی بوده است. عربستان قصد دارد به یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان چنین سوختی در جهان تبدیل شود، زیرا به دنبال کاهش وابستگی خود به فروش نفت است.
مزرعه بادی برای تولید برق پاک (نئوم)تبدیل جامعه به خانه
نئوم شهری عمودی است که با تعهد به چشم اندازی طبیعی، به دنبال محدود کردن ردپای ساختمان ها به «5درصد از کل مساحت زمین» است. این جامعه بر پایداری تاکید دارد و دارای یک مرکز بازیافت یا غرفه اقتصاد چرخشی است که زباله را به هنر و وسایل خانگی تبدیل می‌کند. هدف این طرح «زباله صفر» و تبدیل شدن زباله ها به محصولاتی مفید است.
تعادل کار و زندگی در نئوم از ابتدا در اولویت قرار دارد. نئوم تنها محدود به ساختمان ها نیست بلکه به یک جامعه تبدیل شده است و در آن تمامی امکانات رفاهی شامل مراکز تفریحی، سینماها، مراکز ماساژ و فضاهایی برای تعامل و گفت‌وگو همچون رستوران و کافه نیز طراحی شده اند. این توسعه چنان حس قوی از جامعه را تقویت کرده است که ساکنان، آن را خانه خود می دانند، نه فقط یک محل کار. این جوامع، کانون فعالیت هایی برای توسعه پروژه گیگا از جمله مراقبت های بهداشتی، منابع انسانی، امور مالی، تدارکات، رسانه، پذیرایی، حمل‌ونقل، کارگران خدماتی و توسعه سریع موارد دیگر هستند.
در این جامعه، همه چیز در عرض 5 دقیقه است. بردن بچه ها به مدرسه، بردن آنها به تمرین فوتبال، اگر مجبور باشید به بیمارستان بروید، همه چیز در عرض پنج دقیقه پیاده روی است. آخر هفته فرصت مناسبی برای روزی در ساحل گذراندن و کمپینگ است. نئوم فراتر از امکانات رفاهی مسکونی خود، در اقدامات ایمنی، تاب آوری و امنیتی پیشرفته نیز پیشگام است. مرکز فرماندهی و کنترل نئوم بر ایمنی ساکنان نظارت دارد. این مرکز از حسگرهای هوش مصنوعی و اینترنت اشیا (IoT) برای پیش‌بینی و جلوگیری از تهدیدهای احتمالی امنیتی، ایمنی و آتش سوزی استفاده می‌کند و در عین حال به حریم خصوصی احترام می گذارد و از آن با عنوان حضور امنیتی «نامرئی اما همیشه در دسترس» در سراسر نئوم توصیف می‌شود. این سیستم از طریق دروازه های تشخیص چهره، اسکن هوشمند وسایل نقلیه و ردیابی دستگاه های تلفن همراه، نظارت بلادرنگ بر جمعیت فعلی نئوم را فراهم می‌کند.
این مرکز همچنین اولین سیستم ایمنی ترافیک مجهز به هوش مصنوعی در منطقه را اداره می‌کند که 120 دروازه هوشمند، بزرگراه های منتهی به نئوم را رصد می‌کنند. امنیت دریایی از طریق هماهنگی با گارد ساحلی با استفاده از ردیابی الکترونیکی کشتی ها انجام می‌شود.
تصویر هوایی از منطقه «لاین» در نئومسیستم حمل‌ونقل پایدار
جوامع در پروژه نئوم به هم پیوسته هستند و به دلیل نزدیکی بین آنها، نیازهای روزانه را می‌توان با پیاده روی یا دوچرخه سواری برآورده کرد. هیچ وسیله نقلیه یا جاده معمولی وجود ندارد، زیرا نئوم در حال ایجاد یک سیستم حمل‌ونقل پایدار و یکپارچه مبتنی بر وسایل خودران است. نئوم قصد دارد اولین منطقه جهان با انتشار «کربن صفر» باشد که با 100درصد انرژی تجدیدپذیر فعالیت می‌کند. شرکت نئوم با همکاری ولوکوپتر، شرکتی را برای طراحی، اجرا و بهره برداری از اولین شبکه عمومی برخاستن و فرود عمودی الکتریکی (eVTOL) تاسیس کرده است. این شرکت جدید تنها اپراتور مسیرهای اولیه حمل‌ونقل عمومی در نئوم خواهد بود و روی فعال کردن سیستم eVTOL، که سیستمی برای خدمات برخاستن و فرود الکتریکی است، کار می‌کند و آن را با سیستم های حمل‌ونقل و زیرساخت های منطقه نئوم ادغام می‌کند. هدف این پروژه ارائه خدمات حمل‌ونقل عمودی، خدمات لجستیکی و حمل‌ونقل برای اهداف گردشگری و موارد اضطراری است.
پایداری آب و انرژی
نئوم در تلاش است سیستمی را ایجاد کند که در نوع خود در سطح جهان، «اولین» باشد. در همین راستا، شرکت انرژی و آب نئوم (ENOWA) با هدف پشتیبانی از تمام تاسیسات نئوم با 100درصد انرژی تجدیدپذیر و تبدیل شدن به یک نشان متمایز در سیستم های یکپارچه و پایدار برای انرژی و آب عمل می‌کند.
ENOWA در حال ایجاد طیف وسیعی از برنامه ها و پروژه ها با استفاده از بهترین فناوری ها و نوآوری ها برای مقابله با چالش های جهانی است. از جمله پروژه های آن، بزرگ‌ترین مرکز تولید سوخت هیدروژن (انرژی سبز) جهان با همکاری Air Products و ACWA Power است.
این شرکت قصد دارد آب آشامیدنی کم هزینه را برای ساکنان و مشاغل فراهم کند و کارخانه های آب شیرین کنی را ایجاد کند که با 100درصد انرژی تجدیدپذیر کار می‌کنند و عدم‌تخلیه زباله های مضر به دریا را تضمین می‌کنند. همچنین هدف آن تامین آب معدنی قابل شرب و بهره برداری از محلول آب نمک استخراج شده از آب دریا برای تولید مواد صنعتی ارزشمند مانند نمک صنعتی، منیزیم و پتاسیم است که می‌توانند به طور موثر به صورت تجاری فروخته شوند. نئوم با شرکت «سولار واتر لیمیتد» برای تاسیس اولین کارخانه نمک زدایی با استفاده از فناوری «گنبد خورشیدی» در شمال غربی عربستان سعودی توافق‌نامه ای امضا کرد. این کارخانه از فناوری انرژی خورشیدی برای تولید آب‌شیرین کم هزینه و سازگار با محیط‌زیست استفاده خواهد کرد. این کارخانه اولین در نوع خود، کاملا پایدار و 100درصد بدون کربن است. هزینه تولید آن به طور قابل‌توجهی کمتر از کارخانه های نمک زدایی سنتی است، زیرا هزینه تولید آب با استفاده از فناوری گنبد خورشیدی حدود 0.34 دلار (1.27 ریال سعودی) به ازای هر مترمکعب آب تخمین زده می‌شود.
منطقه «خط» (The Line)
شهری را تصور کنید که در آن ماشین وجود ندارد، همه چیز در فاصله «5 دقیقه پیاده روی» است و زیرساخت های مبتنی بر هوش مصنوعی، هر جنبه ای از زندگی روزمره را بهینه می‌کند. اولین شهر پایدار مبتنی بر هوش مصنوعی جهان «لاین» با انتشار کربن صفر، املاک فوق لوکس و حمل‌ونقل پرسرعت، سرمایه‌گذاران جهانی، خریداران املاک و مستغلات و کارآفرینان فناوری را به خود جذب می‌کند.
«لاین» فقط یک پروژه املاک و مستغلات نیست بلکه یک بازآفرینی اساسی از زندگی شهری مدرن است. این ابرشهر 170 کیلومتری با عرض 200 متری به عنوان یک مدل انقلابی از شهر خطی، طراحی مرسوم شهرها را به چالش می کشد و جاده ها، خودروها و آلودگی را حذف می‌کند و در عین حال اتصال یکپارچه و مبتنی بر فناوری را تضمین می‌کند. شهری بدون خودرو، بدون خیابان، بدون آلودگی، شهری کاملا قابل پیاده روی با حمل‌ونقل پرسرعت زیرزمینی با 100درصد انرژی تجدیدپذیر با «کربن صفر» برای زندگی در شهری پایدار. برخلاف دبی، سنگاپور یا نیویورک، «لاین» شلوغی شهری را با زندگی عمودی جایگزین می‌کند، جایی که همه چیز در فاصله پیاده روی قرار دارد و زمان رفت و آمد را به صفر می رساند.
در منطقه «لاین» (The Line)، ساکنان می‌توانند در سه جهت (به سمت بالا، پایین و افقی) حرکت کنند. این خط با ارائه گزینه های حمل‌ونقل هوشمند و دسترسی به امکانات و خدمات در عرض پنج دقیقه پیاده روی و دو دقیقه برای دسترسی مستقیم به مناطق طبیعی، به افزایش کیفیت زندگی کمک می‌کند. علاوه بر این، یک قطار پرسرعت نیز در دسترس است که حومه شهر را در عرض 20 دقیقه به هم متصل می‌کند. این خط، روش‌های مدرن کشاورزی، تولید مواد غذایی و مراقبت های بهداشتی را در بر می‌گیرد. علاوه بر این، «هوای دیجیتال» (Air Digital) را فراهم می‌کند که به شبکه های اینترنتی پرسرعت رایگان اشاره دارد و آموزش آنلاین را با بالاترین استانداردهای جهانی ارائه می‌دهد. شواهد حاکی از آن است که به دلیل مسائل مالی، تا سال 2030 تنها 2.4 کیلومتر از این پروژه تکمیل شود.
شهر بزرگ «لاین»، که طرح توسعه شاخص پروژه نئوم عربستان سعودی است، ظاهرا تا سال 2030 کمتر از 300هزار نفر را در خود جای خواهد داد، که از هدف اولیه 1.5میلیون نفر کمتر است. در ابتدا قرار بود این خط تا سال 2030، حدود 9 میلیون نفر را در خود جای دهد. با این حال، گزارش اخیر بلومبرگ حاکی از آن است که این تخمین تا آن تاریخ به کمتر از 300هزار نفر کاهش یافته است. هزینه های مرتبط با این پروژه، برنامه ریزان را نیز نگران کرده است. طبق گزارش ها، مدیران اجرایی که روی نئوم کار می‌کنند، رقم رسمی 500 میلیارد دلاری عربستان سعودی را به عنوان رقمی غیرواقعی و پایین رد کرده اند. دو نفر از افراد آشنا با این پروژه به وال‌استریت ژورنال گفتند که انتظار می‌رود تنها 1.5 مایل اول خط آهن بیش از 100 میلیارد دلار هزینه داشته باشد.
ساختمان های چندمنظوره در تضاد با مسکن اجتماعی
در این منطقه، با ایجاد شهری عمودی، و با ایجاد ساختمان های چندمنظوره و کلان‌شهری بدون خودرو و پایدار شهر را به شیوه ای کاملا جدید بازتعریف می‌کند. اگرچه از سال 1960 برنامه های مربوط به ساختمان های چندمنظوره مطرح شد، اما نئوم با شهر خطی خود با تمام نیازهای زندگی به این وعده عمل خواهد کرد. همان‌طور که جایلز پندلتون، مدیر اجرایی لاین گفت، کسانی که در ساختمان های چندمنظوره در شهرها زندگی می‌کنند، راحتی داشتن امکانات مسکونی، اداری، خرده فروشی، پزشکی، آموزشی، ورزشی و تفریحی را در یک منطقه گواهی می‌دهند. در لاین، شهرنشینی عمودی کامل ارائه خواهد شد.
ساکنان می‌توانند برای مثال در طبقه پنجاهم زندگی کنند و با آسانسور به طبقه بیستم برای رفتن به رستوران، هتل یا دندان‌پزشکی بروند. یا حتی می‌توانند به صورت جانبی به مطب، دانشگاه یا مسابقه فوتبال خود بروند. انجام همه اینها در عرض چند دقیقه از خانه شان. این طرح به نوعی در مقابل مسکن اجتماعی اروپا و آمریکا قرار دارد که از بسیاری از خدمات مهم و کیفیت ساختمان ها برخوردار نبودند و افراد برای هر کاری به جز خوابیدن مجبور به ترک محوطه زندگی خود بودند، زیرا عمدتا مسکن اجتماعی در حاشیه شهر قرار دارد و دسترسی به خدمات را کاهش می‌دهد و همین نابرابری منجر به گسترش بی رویه شهرها، ازدحام و آلودگی شده است. به عقیده سازندگان نئوم این یک چرخه معیوب است که نیاز به تغییر دارد.
اگر چه ساخت مسکن های اجتماعی به منظور اسکان مجدد مردم از محله های فقیر نشین بود، اما طرحی ناکارآمد به شمار می‌رود. دولت ها به علت کمبود زمین در شهرهای اصلی، از بیابان های اطراف برای تامین مسکن استفاده می‌کنند اما این مناطق به جای آنکه به شهر تبدیل شوند، به مجموعه ای از ساختمان های مسکونی بدل می‌شود که مشکلات متعددی برای ساکنان به همراه دارد. شهرها هر روز با جابه‌جایی های غیرضروری و انبوه مردم بین شهر خوابگاهی و شهر مادر مواجه هستند. این امر انرژی مردم و سیاره زمین را تخلیه می‌کند. اگر قرار است به جای بقا به عنوان یک گونه، پیشرفت کنیم، ساختمان ها باید روز و شب کار کنند. بنابراین در «لاین»، مردم قادر خواهند بود در یک ماژول جوامع 80هزار نفری زندگی، کار و تفریح کنند.
همچنین بخوانید ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید
