9 نکته عطا الله مهجرانی درباره بحران اوکراین / از کدام نظم آمریکایی سخن می‌گویید؟
به گزارش الف عطا الله مهاجرانی درباره بحران اوکراین گفت: 1- عصر کمونیسم با شوروی تمام شد وما وارد عصر ناسیونالیسم و ملی گرایی روسی شدیم. این نگاه در بین مردم روس طرفداران بسیاری دارد. در رمان «نفوس مرده» نوشته نیکلای گوگول (1809-1853) تعبیری هست درباره ناسیونالیسم روسی «روسیه من! جواب بده که تو به کجا می‌روی؟ اما تو را پاسخی نمی‌شنوم. آهنگ سحر‌انگیزی از زنگوله‌ها برمی‌خیزد، ابرها به هزاران پاره متلاشی شده می‌غرند و چون توفان می‌وزد. هرچه روی زمین است از کنار تو پرواز می‌کند. زیرا تو از تمام جهان بیشتر می‌تازی و بر دیگران سبقت می‌جویی. عاقبت روزی تمام ملت‌ها و دولت‌ها از سر راه تو برمی‌خیزند و راه را به تو می‌سپارند و به تو نگاه می‌کنند.» این بیان یک ناسیونالیسم افراطی افزون طلبانه است که در ادبیات روسیه (رمان و شعر و نمایشنامه) وجود دارد. که البته در دوران شوروی سعی کردند آن را تبدیل کنند به یک انترناسیونالیسم حزب کمونیسم که موفق نشدند و با فروپاشی از بین رفت. به نظرم پوتین با حمله به اوکراین یک محاسبه دقیق کرده و خواسته این ملی گرایی روسی را شکل بدهد. و تقریبا ادبیات و هنر، در روسیه، هویت ملی‌گرایانه داشته و دارد.
2-: اوکراین و دیگر جمهوری‌هایی که از فروپاشی شوروی پدید آمدند، گاه جمعیت قابل توجهی از روس‌ها در آن جمهوری‌ها زندگی می‌کنند.
این جمعیت روس، در اوکراین جمعیتی حدود 17 تا 20 در صد دارد، در لیتوانی 25 تا 27 درصد، در بلاروس8درصد ودر قزاقستان نزدیک به 45 درصد. این جمعیت روس در جمهوری‌های پیشین در واقع پایگاه اجتماعی - سیاسی - اطلاعاتی و زبانی روسیه محسوب می‌شوند. بی‌دلیل نیست که در یورش به اوکراین شاهد بودیم ارتش روسیه از مرزهای بلاروس با همکاری ارتش بلاروس، به اوکراین یورش آورده‌اند.
3- اشتباه استراتژیک امریکا و ناتو این بوده و هست که گمان کرده بودند، می‌توانند روسیه را در مرزهای خودش محاصره کنند. و تلاش کردند اوکراین را به عنوان پایگاه دیگری برای ناتو سامان و ناتو را تا مرزهای روسیه گسترش دهند.
4-: پس از شکست امریکا و ناتو در افغانستان، خروج حیرت‌انگیز ارتش امریکا و هم‌پیمانانش از کابل، ژنرال میلی رییس ستاد مشترک امریکا اعتراف کرد که ما یک شکست آشکار خوردیم در افغانستان. لذا ما درباره آمریکا و ناتویی با این شکستها داریم صحبت میکنیم. وقتی آن‌ها با صرف سه هزار میلیارد دلار و بیست سال جنگ نتوانستند حریف ملت افغانستان شوند، چگونه می‌خواهند با روسیه بجنگند؟
5-: اوکراین سرزمین بسیار گران قیمتی هست. در واقع کلکسیونی از باارزش‌ترین منابع معدنی در اروپا و بلکه در جهان است. مسیر خط لوله انتقال گاز روسیه به اروپاست. یکی از حاصلخیزترین مناطق کشاورزی جهان، خاک چرنوزیوم - خاک سیاه - در این کشور قلمرو وسیعی را فرا گرفته است. و از جهت کشاورزی هم مزیتهایی را دارد
6- پوتین فصل زمستان و یخبندان را برای حمله به اوکراین، انتخاب کرده است چرا؟. چنان‌که می‌دانیم، وابستگی اروپا به گاز روسیه، امری آشکار است. اکنون بهای گاز مصرفی در اروپا به بالاترین مبلغ در طول دهه‌های اخیر رسیده است. بعد از خبر حمله، قیمت بنزین افزایش یافت. قیمت بنزین در لندن به لیتری یک و هفت دهم پوند رسید. به نظرم او این محاسبات را مد نظر داشته است.
7- از اظهارات بلینکن وزیر خارجه امریکا و نیز بایدن و بوریس جانسون نخست‌وزیر انگلستان پیداست که ضمن اینکه موضوع را محکوم کردند و تعابیر تندی هم بکار بردند اما بوریس جانسون گفت ما برای مردم اوکراین دعا میکنیم. بایدن هم اعلام کرد ما وارد جنگ با روسیه نخواهیم شد. معنی این حرفها این است که روسیه به لحاظ نظامی بر اوکراین مسلط شده و رژیم مورد نظرش را در آنجا حاکم می کند. ازیکی از دوستان شنیدم که گفت: پوتین زانومی‌زند. ولی من نمیتوانم چنین چیزی را بگویم. اما تا اینجای کار حرکات شطرنج پوتین جواب داده است و کار را به جایی رسانده که امکان تقابل نظامی وجود ندارد.
8- ظاهراً برخی از دوستان نظم جهانی را که آمریکا اداره می‌کند را می پسندند! و برخی تأسف میخورند که این نظم دارد آسیب میبیند! من می‌پرسم این نظم برای مردم خاورمیانه چه داشته است؟ همین خانم هیلاری کلینتون که دلسوزی می‌کند برای مردم اوکراین گفت ایران را بمباران اتمی بکنید. مگر همین‌ها نبودند که در جنگ صدام علیه ملت ایران هر مقدار که توانستند به او کمک کردند. هر خانه‌ای که در ایران در جنگ 8 ساله ویران شد و هرشهیدی که دادیم پشت سرش همین نظم آمریکایی بود. و تعجب میکنم از آقایان.
9- و اما حمله به اوکراین، نشان داد که نظم جهانی (که آمریکا دارد مدیریت می‌کند) با چالشی بزرگ روبرو شده و ما به عنوان ایران باید بدانیم که غیر از توانایی ملی خود هیچ تکیه‌گاهی نمیتوانیم داشته باشیم. و استراتژی توان هسته ای ایران را نیز تصمیمی هوشمندانه می‌بینم از تمامی جهات. البته سختیها و ضعف های خودش را داشته ولی تصمیم درستی است و باید متکی باشیم به خودمان.
و من در این تحلیل دنبال این نبودم که بگویم این حمله درست بود یا نه؟ ما در مقطعی هستیم که باید اول ابعاد ماجرا را بسنجیم و بعد به داوری برسیم.