آب خوش از گلوی مستاجران پایین رفت
بازار مسکن در پاییز 1404 با مجموعه‌ای از چالش‌های جدی مواجه شده است که متقاضیان و سرمایه‌گذاران را تحت فشار قرار داده است. یکی از مهم‌ترین مشکلات، افزایش قابل توجه قیمت‌هاست؛ تورم ساخت و ساز، رشد نرخ مصالح و زمین و همچنین انتظارات تورمی باعث شده که قیمت مسکن در بسیاری از شهرها، به‌ویژه تهران، رکوردشکنی کند و خانه‌دار شدن برای قشر متوسط بیش از پیش دشوار شود.
نکته دوم، محدودیت عرضه واحدهای آماده برای سکونت است. پروژه‌های ناتمام و کند پیش رفتن ساخت و سازها، باعث شده تعداد واحدهای قابل فروش کاهش یابد و تقاضا از عرضه پیشی بگیرد. این فشار عرضه، نه تنها قیمت‌ها را بالا نگه می‌دارد، بلکه موجب رقابت شدید بین خریداران و افزایش زمان انتظار برای دریافت واحد مسکونی می‌شود.
در کنار این مسائل، دسترسی به تسهیلات بانکی و وام‌های مسکن نیز به یک چالش بزرگ تبدیل شده است. بهره بالا، محدودیت سقف و سختگیری در پرداخت اقساط، بسیاری از خانواده‌ها را از استفاده از تسهیلات دولتی و بانکی بازمی‌دارد و بار مالی خرید مسکن را بیش از پیش سنگین می‌کند. این شرایط، باعث شده بازار مسکن به جای یک فرصت برای سرمایه‌گذاری، به باری سنگین برای متقاضیان واقعی تبدیل شود.
نهایتاً، بی‌ثباتی قوانین و تغییرات مداوم سیاست‌های حمایتی، سردرگمی و عدم اطمینان را برای فعالان بازار به همراه داشته است. متقاضیان نمی‌دانند چه زمان و تحت چه شرایطی می‌توانند وارد بازار شوند، و سرمایه‌گذاران نیز با ریسک بالای بازگشت سرمایه مواجه‌اند. این عوامل در کنار هم، پاییز 1404 را به یکی از دوره‌های پرچالش و بحرانی بازار مسکن تبدیل کرده است.
چالش‌های بزرگ بازار مسکن در پاییز 1404
یک کارشناس حوزه مسکن درمورد کاهش چشمگیر ساخت‌وساز‌ها و چالش‌های پیش روی بازار مسکن توضیحاتی داد.
سعید وزیری، کارشناس حوزه مسکن درمورد تحول و نوسانات بازار مسکن به منظور خروج آن از رکود گفت: اجاره بها و خرید و فروش، بازار‌های مهم حوزه مسکن هستند. ولی همچنان شاهد یک رکود بسیار سنگین در حوزه مسکن هستیم و حتی اگر بگوییم مسکن به گِل نشسته، بیراه نگفتیم. به دلیل اینکه الان، بازار خرید و فروش شرایط بسیار اسفباری دارد و تعداد معاملات به شدت پایین نزدیک به صفر است و تعداد خرید و فروشی هم که انجام می‌شود یا تبدیل به احسن است و یا اینکه به صورت تهاتری انجام می‌شود.
این کارشناس حوزه مسکن ادامه داد: اگر بخواهیم به صورت کاملاً کارشناسی و صادقانه به مقوله مسکن در یک سال گذشته نگاه کنیم، عملکرد قابل قبول و دفاعی نبوده است.
براساس گفته‌های کمیسیون عمران مجلس، تعداد ساخت و سازها در سال جاری از 300 هزار واحد نیز تجاوز نکرده است که این آمار، شامل تمامی انواع ساخت و ساز، از جمله مسکن حمایتی و واحدهای دارای پروانه نیز می‌شود و این موضوع به شدت فاجعه‌بار است.
التهاب در حوزه اجاره‌بها مشاهده نمی‌شود
وزیری گفت: در حال حاضر، عرضه و تقاضا در بازار مسکن متعادل نیست و این یک مسئله جدید نیست و پیش از این، مطرح بوده است و طبق این آمار، شرایط در آینده اسفبارتر خواهد شد. از سوی دیگر، بحث ناترازی انرژی را داریم که اگر به خاطر این موضوع، ممنوعیت ساخت و ساز به مدت دو سال صورت بگیرد که به هیچ عنوان، قابل قبول نیست. چون ما به شدت به ساخت و ساز، خصوصاً در پایتخت و شهر‌های اطراف آن، نیاز داریم.
این کارشناس بازار مسکن درمورد بازار اجاره‌بها ادامه داد: آخرین آماری که در مورد اجاره‌بها داریم، نشان می‌دهد که تورم نقطه‌به‌نقطه اجاره مسکن در شهر‌های کشور به 34.6 درصد رسیده است و با توجه به شرایط کلی بازار مسکن، این آمار قابل قبول تلقی می‌شود و طی دست‌کم چهار سال اخیر، کمترین میزان افزایش در فصل تابستان را شاهد بوده‌ایم و می‌توان گفت تورم اجاره به کف رسیده است. همچنین، تا این لحظه، هیچ خبر التهاب‌آمیزی در بازار اجاره مسکن گزارش نشده است و روند افزایش قیمت در اواخر سال گذشته آغاز شد و تا اواسط امسال ادامه یافت، اما پس از آن متوقف شد.
این آمار نشان می‌دهد که ما به نرخ افزایش 25 درصدی مصوب دولت نزدیک شده‌ایم، هرچند هنوز به آن نرسیده‌ایم. اما به طور کلی، التهابات شدید و نامطلوبی در حوزه اجاره‌بها مشاهده نمی‌شود.
