آسیا و بحران غذایی ناشی از جنگ اوکراین
تهران - ایرنا - جنگ در اوکراین زنجیره مصرف مواد غذایی را در جهان به ویژه کشورهای آسیایی به شدت مختل کرده است و سایر مواد غذایی را با کمبود و افزایش بها روبرو کرده است.
به گزارش ایرنا به نقل از رسانه‌ها، شاخص بهای مواد غذایی که همه ساله از سوی سازمان ملل متحد منتشر می‌شود حتی پیش از آغاز جنگ اوکراین افزایش بهای موادغذایی را پیش بینی کرده بود، اکنون با وقوع جنگ در اوکراین به عنوان کشوری که حدود 50 درصد از ذرت جهان و بیش از 60 درصد ذرت اروپا را تأمین می‌کند، بهای مواد غذایی در جهان به ویژه در آسیا بیش از 20 درصد افزایش یافته است.
بر اساس گزارش سازمان ملل متحد، جنگ در اوکراین در حالی وارد سومین ماه خود شده که قیمت مواد غذایی در سراسر جهان به ویژه در آسیا به بالاترین سطح خود رسیده است.
سازمان ملل همچنین هشدار داد که اگر بنادر اوکراین که به دلیل جنگ بسته شده اند، بازگشایی نشوند، میلیون‌ها نفر در جهان با خطر گرسنگی مواجه خواهند شد.
در هشت ماه قبل از جنگ، حدود 51 میلیون تن غلات از 7 بندر دریای سیاه در اوکراین صادر می شد. اختلال ناشی از جنگ باعث شده است که قیمت صادرات گندم و ذرت بیش از یک پنجم افزایش یابد.
مدیر اجرایی برنامه جهانی غذا تاکید کرد: سیلوهای غلات اوکراین پر است، در همین حال 44 میلیون نفر به سمت گرسنگی حرکت می کنند.
«استفان دوجاریک» سخنگوی سازمان ملل متحد به تازگی اعلام کرده است: فائو هشدار می دهد قیمت مواد غذایی همچنان بسیار بالا است و امنیت غذایی جهانی را به چالش می کشد.
از دیگر سو، تورم در قیمت مواد غذایی نیز در پی اختلال در زنجیره‌های عرضه منطقه‌ای رو به افزایش است. بنا بر اعلام صندوق بین المللی پول، تورم جهانی با افزایش 7،8 دهم درصدی در ماه ژانویه به بالاترین میزان در 7 سال اخیر رسید. برنامه جهانی غذا نیز هشدار داد جنگ اوکراین زندگی میلیون‌ها نفر را تحت تاثیر قرار داده است. لبنان و یمن نیز احتمالاً تحت تاثیر این بحران قرار خواهند گرفت چرا که بخش زیادی از وارداتشان از روسیه و اوکراین است. مصر هم که بزرگترین واردکننده گندم در جهان است تحت تاثیر قرار خواهد گرفت.
پایگاه خبری «فی نیوز آسیا» در گزارشی می‌نویسد، جنگ اقتصادی آمریکا و چین و همچنین شیوع ویروس کرونا اقتصاد جهان را شکننده کرده است. اکنون با وقوع جنگ اوکراین، اقتصاد جهان شکننده‌تر از قبل شده است.
بر اساس گزارش بانک جهانی، اختلال ناشی از جنگ در اوکراین منجر به افزایش شدید قیمت کالاها از گاز طبیعی گرفته تا گندم و پنبه در جهان خواهد شد.
بانک جهانی در گزارش خود هشدار داده است که در نتیجه این جنگ، بسیاری از غذاها با افزایش شدید قیمت مواجه خواهند شد. شاخص قیمت مواد غذایی سازمان ملل متحد در حال حاضر نشان می دهد که این قیمت ها در بالاترین سطح خود از زمان ثبت آنها در 60 سال پیش است.
از دیگر سو جنگ اوکراین سبب افزایش بهای کودهای شیمیایی مورد نیاز در صنعت کشاورزی شده است چرا که روسیه و اوکراین از جمله مهمترین صادرکنندگان پتاس، اوره و کودهای مبتنی بر آمونیاک هستند. گفتنی است بهای جهانی کود از سال 2021 به طور سرسام آوری با افزایش روبرو شده است. این مساله سبب شده است چشم انداز صنعت غذایی برای تولیدکنندگان و واردکنندگان مواد غذایی در هاله ای از ابهام قرار گیرد.
به عنوان مثال بهای هر تن کود در تایلند به عنوان بزرگترین صادرکننده برنج در آسیای جنوب شرقی در سال 2020 بصورت میانگین حدود 10 هزار بات تایلند بود. این رقم در سال 2021 به 16 هزار بات رسید. در ماه مارس 2022، بهای هر تن کود شیمیایی در تایلند به بیش از 33 هزار بات تایلند افزایش یافته است که در مقایسه با سال 2020 تقریبا سه برابر شده است.
بحران گندم در پاکستان
پاکستان از تولیدکنندگان مطرح برنج و گندم در آسیا است اما با مصرف بالای گندم توسط مردم طی سال‌های اخیر به شدت با چالش مصرف گندم مواجه شده که هر سال بر شدت آن اضافه می شود. کمبود کود، احتکار، تورم، تغییرات اقلیمی و سوء مدیریت در حوزه کشاورزی از عمده عوامل بحران گندم پاکستان عنوان می شود.
کشور پاکستان با جمعیت 220 میلیون نفری تا قبل از سال 2019 اقدام به صادرات گندم مازاد تولید خود می‌کرد اما این روند در سراشیبی تند کاهش قرار گرفت تا جایی که دولتمردان این کشور همسایه شرقی ایران برای تامین مصرف داخلی گندم مجبور به واردات آن از بیرون شدند.
گندم مهمترین محصول کشاورزی پاکستان است. این گیاه توسط 80 درصد کشاورزان کشت می‌شود و در حدود 22 میلیون هکتار کاشته می‌شود که تقریباً 40 درصد از کل زمین‌های زیرکشت پاکستان است. ایالت پنجاب با تخصیص 16 میلیون هکتار (71. 5 درصد) نقش عمده‌ای در تولید گندم دارد و پس از آن استان‌های سِند، خیبر پختونخوا و بلوچستان با روندهای تقریبا مشابه در تولید در رتبه‌های بعدی قرار دارند. گندم به عنوان غذای اصلی، 72 درصد به سبد غذایی مردم پاکستان کمک می‌کند. افزایش قابل توجهی در تولید گندم در پاکستان طی 4 دهه گذشته مشاهده شده است، یعنی از 11 میلیون تن، در سال 1980 به 25 میلیون تن در سال 2020، در حالی که در این مدت، سطح زیر کشت گندم از 17. 2 میلیون هکتار به 21. 8 میلیون هکتار افزایش یافته است. پاکستان تا سال 2019 در تولید گندم جایگاه هفتم در جهان را به خود اختصاص داده است. در عین حال این کشور سال 2021، 80 درصد گندم وارداتی خود را از روسیه و اوکراین تامین کرده بود.
از آخرین برنامه‌های دولت پاکستان خرید 3 میلیون تن گندم از روسیه با 30 درصد زیرقیمت بود که این معامله با بحران سیاسی در پاکستان و فشار واشنگتن بر اسلام‌آباد مبنی بر کاهش روابط با مسکو تحت تاثیر قرار گرفت.
پاکستان همچنین یکی از وارد کنندگان گندم از اوکراین به حساب می‌آید که البته تداوم جنگ در اوکراین نگرانی‌هایی را در اسلام‌آباد در خصوص تبعات منفی آن بر آینده امنیت غذایی پاکستان به وجود آورده است.
براساس این گزارش، کمبود گندم با نرخ دولتی و افزایش سرسام آور نرخ این محصول در بازارهای آزاد بار دیگر به یک بحران در پاکستان تبدیل شده و رسانه‌ها نسبت به چالش مردم در ناپدید شدن آرد و متعاقب آن گرانی بیشتر غلات ابراز نگرانی می‌کنند.
ناامنی غذایی در ژاپن
به گزارش شبکه تلویزیونی «تی آر تی»، کمبود غلات در سطح جهانی باعث افزایش قیمت برخی از مواد غذایی در ژاپن شده است و یکی از این مواد غذایی گندم سیاه است. گندم سیاه هم مثل خیلی از دانه‌های غلات از زمان جنگ روسیه و اوکراین شاهد افزایش شدید قیمت‌ها بوده است. یکی از مهمترین مواد غذایی که در ژاپن با افزایش بها روبرو شده است نودل‌های سابا است. نودل سابا یکی از غذاهای بسیار پرطرفدار در ژاپن است چون قیمت ارزان و مقرون به صرفه‌ای دارد. این غذا از گندم سیاه (باک ویت) تهیه می‌شود. گندم سیاه هم مثل خیلی از دانه‌های غلات از زمان جنگ اوکراین شاهد افزایش شدید قیمت‌ها بوده است.
در حال حاضر بهای سابا حدود 15 درصد افزایش یافته است که این مساله در 10 سال گذشته بی سابقه است.
در سال 2021 روسیه دومین منبع تامین گندم سیاه برای ژاپن بود، اما امسال یعنی در سال 2022، انتظار می‌رود روسیه اولین کشور تامین کننده این محصول برای ژاپن باشد. یکی از کارشناسان ژاپنی گفت روسیه نیمی از گندم سیاه در دنیا را تولید می‌کند. اگر ما نتوانیم در آینده دانه گندم سیاه را از روسیه وارد کنیم تقاضای خود را به سوی چین معطوف خواهیم کرد که دومین تولید کننده بزرگ گندم سیاه در جهان است. به علت تحریم‌های اقتصادی از جمله خروج روسیه از سیستم بانکی سوئیفت و به علت خودداری برخی کشتی‌ها از ورود و خروج به بنادر روسیه، تامین برخی نیازها با اختلال همراه شده است.
در پایان می‌توان گفت کارشناسان اقتصادی بر این باورند که مردم جهان به ویژه کشورهای در حال توسعه از جمله آسیا در ماه‌ها و سال‌های آینده با چالش تورم روبرو خواهند شد و این مساله می‌تواند موجبات بی ثباتی نظام های سیاسی و اجتماعی را به دنبال داشته باشد.
به باور کارشناسان، چاپ بی‌رویه اسکناس از سوی دولت ها و بانک های مرکزی آنها و ورود آنها به بازار معاملات اقتصادی در طول همه گیری کووید -19 امنیت تولید، پخش و قیمت گذاری کالاها به ویژه مواد غذایی به خطر افتاده است.
کارشناسان می‌گویند تنها راه حل این بحران جلوگیری از ورود نقدینگی به اقتصاد کشورها و اجرای برنامه های رقابتی در میان تولیدکنندگان و فروشندگان محصولات غذایی است.
بنابر این اگرچه کارشناسان هشدار می‌دهند که جنگ روسیه علیه اوکراین، باعث شکل گیری بحران غذایی در جهان خواهد شد و بهای مواد غذایی در سرتاسر جهان را افزایش خواهد داد، اما دولتمردان باید بکوشند با اتخاذ تدابیر پیشگیرانه و مدیریتی مانع از وارد آمدن آسیب جدی به افراد نیازمند شوند.
همچنین وقوع جنگ در اوکراین و بحران جهانی غذا نباید تبدیل به بهانه‌ای برای گرانفروشی و احتکار شود و مقابله با آن، فقط بر عهده دولت ها در آسیاست.
برچسب‌ها
پرونده خبری
