آفت فراگیر انتخاب مدیران به «میل مبارک»/ شاخص‌ها شفاف سازی شود

عضو کمیسیون فرهنگی اجتماعی شورای شهر تهران معتقد است نه در کشور و نه در شهرداری عزل و نصب مدیران بر اساس شایستگی نیست و بیشتر بر اساس قانون «به میل مبارک» است.

به گزارش خبرنگار مهر، کمتر از دو سال به پایان عمر مدیریت شهری فعلی باقی مانده اما هنوز تغییر مدیران ادامه دارد. به اعتقاد بسیاری از اعضای شورا، این تغییرات در شهرداری امری طبیعی است. محسن هاشمی رئیس شورای شهر تهران می‌گوید شهرداری تهران 800 مدیر دارد که این روند تغییرات به دلایل مختلف از جمله بازنشستگی غیرممکن است بنابراین شهرداری همیشه نیاز به تغییر دارد اما به نظر می‌رسد این تغییرات چندان هم عادی نباشد. وقتی با مرور حکم‌های انتصاب متوجه می‌شویم کل مدیران یک معاونت در کمتر از دو سال تغییر کرده‌اند و همچنان در این معاونت احکام جدیدی نیز صادر می‌شود یا مدیری که به طور ناگهانی عزل می‌شود، چند هفته بعد در حکم دیگری به دلیل تجارب و شایستگی‌هایی که دارد، به سمت جدید منصوب می‌شود.

این هفته نیز یکی از اعضای شورای شهر تهران در خصوص انتصاب افرادی که بازنشستگی‌شان نزدیک است به شهردار، تذکر داد و درخواست کرد که جوانان را در اولویت انتصاب‌ها قرار دهند.

حجت نظری با اشاره به اینکه انتصاب افرادی که در شرف بازنشستگی هستند، ثبات مدیریتی را به خطر می‌اندازد، گفت: از شهردار انتظار داریم که در انتصاب‌هایش این مؤلفه را رعایت کند و کسانی را منصوب کند که کمتر از 6 ماه به بازنشستگی‌شان نمانده باشد و جوانان را در اولویت انتصاب قرار دهند.

در آخرین هم‌اندیشی غیر کرونایی شهردار تهران و اعضای شورا، موضوع انتصابات مطرح شده و شهردار در این جلسه از اعضا خواسته است که همراهی بیشتری با وی در انتخاب‌هایش داشته باشد.

حسن خلیل‌آبادی عضو شورای شهر تهران در خصوص اینکه در جلسه هم‌اندیشی چه مشکلاتی در مورد انتصابات مطرح شد، به خبرنگار مهر گفت: من مدت‌هاست که در جلسات هم‌اندیشی شرکت نمی‌کنم و در جریان این مسئله نیستم.

او تأکید کرد: بدون تعارف نه در شهرداری و نه در انتصابات کشور، شایسته‌سالاری ملاک انتخاب نیست و گاهی برکناری‌ها نشان از ناتوانی مدیری ندارد و انتصاب مدیر دیگری نیز دلیل شایستگی او نیست. همانطور که در کشور دلایل عزل و نصب‌ها روشن نیست، در شهرداری‌ها نیز بر اساس سیستم قابل سنجشی مدیران انتخاب نمی‌شوند.

خلیل‌آبادی اضافه کرد: باید برای انتصابات مدیران، یک ضابطه دقیق تدوین شود. در حال حاضر کلیاتی وجود دارد که ممکن است از نگاه یک فرد، مدیری همه این شاخص‌ها را داشته باشد و از نگاه فرد دیگری، این‌گونه نباشد. باید معیارهای ما سنجش‌پذیر و ضابطه‌مند باشد تا هر فردی با این شاخص‌ها به ارزیابی مشخص و روشنی از عملکرد یک فرد برسد. متأسفانه انتصاب‌ها در حال حاضر «به میل مبارک» انجام می‌شود زیرا همانطور که گفتم ضابطه‌ای وجود ندارد؛ این آفت مدیریتی کل کشور است.

مدتی پیش برای انتخاب دو مدیر در شهرداری فراخوان‌هایی صادر شد. به نظر می‌رسید قرار است در انتصاب‌های شهرداری اتفاق تازه ای رخ دهد اما نتیجه نشان داد این شیوه در شهرداری به نتیجه نخواهد رسید.

خلیل آبادی چندان با این شیوه موافق نیست. او معتقد است که باید بانک اطلاعاتی مدیران در هر سازمان و نهادی وجود داشته باشد تا مدیران توانمند و باسابقه به راحتی قابل شناسایی باشند. اینکه ما برای انتخاب مدیری فراخوان بدهیم، درست نیست زیرا باید مشخص شود اگر در زمانی، مدیری به هر دلیلی کنار گذاشته می‌شود، فرد توانمند و شاخص بعدی در سازمان چه کسی است؟ به طور مثال در همین بحران اخیر، اگر مدیری مبتلا به کرونا شد، ما باید با فراخوان منتظر انتخاب مدیر بعدی باشیم درحالی‌که اگر این بانک اطلاعاتی وجود داشته باشد، به سرعت نفر بعدی آن سازمان مشخص و مدیریت کار را بر عهده می‌گیرد.

وی تأکید کرد: باید به سمت انتخاب مدیران بر اساس شایسته‌سالاری برویم درحالی‌که همچنان انتخاب‌ها سلیقه‌ای است. موضوع انتصابات در شهرداری یکی از موضوعات پرحاشیه است که مختص سال‌های اخیر نیست؛ انتصاب‌هایی که به واسطه نزدیکی نگاه سیاسی، خویشاوندی و هم‌ولایتی بودن انجام می‌شود. در هر دوره‌ای معیارها متفاوت است. چه در دوره گذشته و چه در دوره‌های کنونی، حلقه‌های محدودی وجود داشته که مدیران فارغ از تخصصشان، از میان همان حلقه‌ها و گروه‌ها انتخاب می‌شدند.

به نظر می‌رسد قرار است روند غیر شفاف انتخاب مدیران در شهرداری اصلاح شود. مدتی پیش حامد مظاهریان معاون شهردار تهران اعلام کرد که شیوه‌نامه جدید انتصابات مدیران توسط شهردار ابلاغ شده است.

حامد مظاهریان اصل شفافیت را از اصول خدشه‌ناپذیر و اساسی مدیریت شهری در دوره کنونی دانست و گفت: تحقق حکمروایی خوب و شایسته شهروندان تهرانی در گرو رعایت اصولی چون شفافیت و شایسته گزینی است که باید در تمام شئون مدیریت شهری از جمله به‌کارگیری مدیران شهری لحاظ شود.

به گفته وی بر اساس بررسی‌های انجام شده، انتصاب مدیران یکی از فرایندهای غیرشفاف در حوزه معاونت توسعه منابع انسانی شهرداری تهران بوده است که بخشی از این عدم شفافیت به خلأها و ابهام‌های موجود در دستورالعمل جامع انتصابات باز می‌گردد.

مظاهریان، با اشاره به تکالیف شهرداری در طول برنامه سوم توسعه شهر تهران گفت: بر اساس مواد 9 و 11 برنامه سوم توسعه شهر تهران، شهرداری هم در حوزه جذب نخبگان و هم در حوزه تدوین شاخص‌های حکمروایی خوب شهری باید اقداماتی را در دستور کار قرار دهد که یکی از گام‌های مهم در این حوزه، تغییر در انتصابات مدیران است. ازاین‌رو بازنگری و اصلاح و تکمیل دستورالعمل جامع انتصابات در دستور کار حوزه معاونت توسعه منابع انسانی قرار گرفت و پس از بحث و بررسی درباره راهکارها و پیشنهادهای اصلاحی در چندین جلسه کارشناسی، نسخه پیش‌نویس دستورالعمل جدید تدوین شد و در دستور کار کمیسیون انتصابات قرار گرفت.

مدت‌دار شدن احکام انتصاب مدیران، ساماندهی دوره سرپرستی مدیران، ارتقا انتصاب جوانان و زنان و بازتعریف سطوح مدیریتی از محورهای اصلی بازنگری دستورالعمل جدید است و بر اساس مدت‌دار شدن احکام انتصاب مدیران، دوره تصدی پست‌های مشمول دستورالعمل به مدت 3 سال و در برخی پست‌ها 2.5 سال محدود شده و همچنین شرایط و محدودیت‌هایی برای تمدید دوره انتصاب تعریف شده است. تمدید دوره انتصاب بر اساس اخذ حد نصاب در ارزیابی عملکرد مدیران و در صورت عدم اخذ حد نصاب با تائید مجدد از سوی کمیسیون انتصابات خواهد بود.

به گفته مظاهریان، شیوه‌نامه جدید عطف به ماسبق نشده اما در خصوص مدیرانی که از این پس منصوب می‌شوند، به‌صورت جدی مدنظر قرار خواهد گرفت.