آقای بهرام! «راز بقا» و «کارگاه کاستر» را فراموش نمیکنیم
امروز سالروز سفر ابدی یکی از بزرگان دوبله ایران است. پرویز بهرام که نیاز به معرفی ندارد و هنوز هم «راز بقا» و خیلی از آثار دیگر همچون روایتگریاش در سریال «امام علی (ع)» از یادها نمیرود.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، ششم خردادماه، سالروز سفر ابدی یکی از بزرگان دوبله پرویز بهرام است. او را میتوانیم در کنار حسین عرفانی، بهرام زند، خسرو خسروشاهی، ناصر طهماسب، چنگیز جلیلوند، منوچهر اسماعیلی، ناصر ممدوح، نصرالله مدقالچی، منوچهر والیزاده و بسیاری دیگر از طلایهداران دوبله کشور بنامیم.
طلایهدارانی که امروز یا فوت کردهاند و یا به علت کهولت و بیماری کمتر میتوانند همچون گذشته فعالیت داشته باشند. به همین خاطر از سویِ برخی مثل تورج نصر و بسیاری دیگر این نگرانیها وجود دارد نسل جدید دوبلورهای تلویزیون نتوانند قوت و قدرتِ دوبلورهای گذشته را تکرار کنند.
بسیاری این قدرت و قوت را در تیپسازیها و اتفاقات منحصر به فرد این دوبلورهای کاربلد و کاردان که نامشان امروز جاودانه شده، میدانند. اتفاقی که کمتر امروز در میانِ دوبلورهای جدید ما میافتد که بتوانیم از میانِ آنها به یک تیپسازی درست در دوبله دست پیدا کنیم.
شغلی که هنرمندانش یا همان خوش صداهای خلاق نمیتوانند دنبال دستمزدهای عجیب و غریب در آن باشند. همان طور که تورج نصر روزی در گفتوگو با خبرنگار تسنیم به دستمزدهای نازل این حرفه اشاره کرد. اما بزرگانِ دوبله بارها این نکته را مطرح کردهاند که عشق و علاقه خاصی در این حرفه وجود دارد که کمتر میتوان در دیگر شاخههای هنری آن را پیدا کرد.
حقیقتهایی از دستمزدهای عجیب دوبلورها / هشداری که «شیپورچی» درباره دوبلههای زیرزمینی میدهد! + فیلمبدون شک یکی از بزرگان این حرفه، پرویز بهرام است که به مناسبت سالروز درگذشت او نیمنگاهی به کارنامه کاری و شخصی او داریم:
پرویز بهرام 4 مرداد 1312 در تهران متولد شد. این بازیگر تئاتر و مدیر دوبلاژ دانشآموخته کارشناسی حقوق قضایی بود. صدای این هنرمند از جمله صداهای ماندگار دوبله ایران ابود و بیگمان یکی از ماندگارترین صداهای او در مستند «جاده ابریشم» و «کاراگاه کاستر» آشنای گوشهای ایرانیان است.
او کار در عرصه دوبله را از سال 1328 با فیلم ایتالیایی «هنرپیشه» شروعکرد. صدای این هنرمند از جمله صداهای ماندگار دوبله ایران ابود و بیگمان یکی از ماندگارترین صداهای او در مستند «جادهی ابریشم» و «کاراگاه کاستر» آشنای گوشهای ایرانیان است.
شروع فعالیت و شهرت با راز بقا
زنده یاد بهرام فعالیت خود را سال 1324 در 12 سالگی با کار بازیگری در تئاتر شروع کرد. در سال 1329 وقتی 17 ساله بود از طریق یک ملاقات با مرحوم جعفر والی صدایش کشف و به دوبله دعوت شد و کارش را با دوبله یک فیلم ایتالیایی بنام هنرپیشه شروع کرد. ایشان فارغ التحصیل هنرستان عالی هنرپشگی هم میباشند.
شهرت استاد بهرام با مستند جاده ابریشم شروع شد سپس صدای ایشان سپس در سریال معروف به کاراگاه درک نیز بسیار مورد استقبال قرار گرفت. اما بیشتر مردم صدای او را با مستند راز بقا میشناسند.
مدیر دوبلاژ، وکیل دادگاه و همکاری با فروغ فرخزاد
در سال 1334 در زمان تاسیس تلویزیون ملی استاد بهرام به همراه هوشنگ لطیف پور و تنی چند از بزرگان دوبله، قسمت فنی واحد دوبلاژ را در تلویزیون تأسیس کردند. استاد بهرام میگوید وکالت را به دلیل هنر دراماتیکی که در نفش خود دارد انتخاب کرده است، او سالها به صورت عام المنفعه به شغل وکالت مشغول بود. ایشان در سال 1348 فارغالتحصیل حقوق قضایی شدند. پرویز بهرام سالها با همسرش ایران شاداب زندگی بسیار بامحبت و عاشقانهای داشت، ثمره این زندگی یک دختر و یک پسر و دو نوه است.
استاد بهرام در مصاحبهای گفته بود: «در سال 1341 در استودیو گلستان فیلمی بود به نام مُهر هفتم اثر برگمان که خانم فروغ فرخزاد همراه با من در آن فیلم به عنوان دوبلور حضور داشتند که کار قوی ایشان تحسین همه همکاران را برانگیخته بود»
صدای ماندگار «بهرام» در نقش ابوموسی اشعری / روایت داریوش ارجمند
سریال امام علی (ع) بارها از تلویزیون پخش شده است و در میان همه اتفاقات زیبا و جذابیت این مجموعه ماندگار، سکانسهای ابوموسی اشعری و صدای ماندگار پرویز بهرام نیز در نوع خودش جالب توجه است. نقشی که به تعبیر داریوش ارجمند شخصیت چند بعدی داشت و مرحوم عباس امیری به خوبی ایفا کرد. او به خبرنگار خبرگزاری تسنیم گفت: در دوبله هم چند بعدی بودن این شخصیت به خوبی روی کاراکتر نشست. چون استاد برجسته ای به نام "پرویز بهرام" دوبله اش کرد.
ارجمند تاکید کرد: قطعا "بهرام" آنقدر به مولای متقیان ارادت داشت که از هیچ کوششی برای هنرنمایی در سریال ماندگار این حضرت، دریغ نکرد. دوست داشت کار ماندگارش در این سریال زبانزد خاص و عام باشد و همیشه گفتهام شناسنامهای ماندگار برای این نقش رقم زد.
وی افزود: بهرام یک هنرمند با دانشی بود که خاک صحنه خورده بود. هم اتلو را بازی کرد و هم به جایش صحبت کرد. در دوبله او را به صداپیشه فرهنگی می شناسند چون منش هنری و صدای بی نظیرش مولد فرهنگ غنی ایران و ایرانی بود. امیدوارم هنرمندان نسل جدید مشی این هنرمند را سرلوحه توسعه و پیشرفت خودشان قرار دهند.
روایتی از منوچهر والیزاده و صدایی که فرهیخته ماند
منوچهر والیزاده دوبلور پیشکسوت، مرحوم بهرام را جزو اولین های دوبله ایران دانست و به خبرنگار خبرگزاری تسنیم گفت: بهرام جزو اولینهای هنر دوبله ایران بود که برای همیشه افتخار میکنم با او همکار بودهام و از او آموختهایم. زیرا صدایی بود که رنگ و بوی فرهیختگی داشت. او را به صدای اتلو و نمایشنامههای شکسپیر میشناسیم. از تئاتر به دوبله آمده بود و دوبله تله تئاتر را خوب می شناخت؛ میدانست دوبله مستند، سریال، فیلم و تله تئاتر چه تفاوتهایی با هم دارند.
والیزاده تاکید کرد: صدای ماندگاری بود که اگر بگویم تکرار نمیشود اغراق نکردهام. سالها باید منتظر بمانیم چنین صدای قدرتمند، چنین هنرمند خوش رفتار و خوش قریحهای به نام پرویز بهرام متولد شود یا از خلأ چنین بزرگی در میان هنرمندان مان برای همیشه رنج خواهیم برد.
وی افزود: بهرام بهترین «شکسپیرین» ایران بود و نقش «اتللو» را هم در زمانهای گذشته ایفا کرده بود. بهرام مردی بسیار باسواد، باوقار و مهربان بودند. در تمام این مدتی که با او همکار بودم، هیچ وقت ندیدم با کسی بداخلاق باشد یا به کسی توهین کند. وجود او برای همه ما افتخارآفرین بوده، هست و ماندگار خواهد ماند.
بیماری و درگذشت
پرویز بهرام در طول بیش از نیم قرن فعالیت حرفهای، در دوبله و گویندگی فیلمهای زیادی حضور داشته است. دوبلهی نقشهایی، چون «درک» در مجموعه پلیسی «درک»، «کِرِس» در سریال بازرس، «نیکول» پدر مارکو در سریال «مارکوپولو»، «ابوموسی اشعری» در سریال «امامعلی (ع)» و گویندگی در مستندهایی، چون جاده ابریشم و مسلمانان را به یادگار گذاشته است.
«پرویز بهرام» صدای ماندگار دوبلاژ ایران از سال 1393 درگیر سرطان کلیه و شیمی درمانی شد و در اواخر هم به علت اسید اوریک بالا امکان حرکت و راه رفتن را نداشت تا اینکه ششم خردادماه سال 1398 به رحمت خدا رفت.