آقای رییسی، هرگز نگو هرگز!/ نکته‌ای درباب انتصابات فامیلی

عصر ایران؛ مهرداد خدیر - «بعد از طرح موضوع انتصابات فامیلی درخواست کردم 5 نفر را اسم بیاورند تا به عنوان مسؤول دولت پی‌گیری کنم اما گفتند رسانه‌ها گفته‌اند ما هم گفتیم. ما در این دولت کسی را اتوبوسی نیاوردیم. ملاک انتصابات، شایسته سالاری بوده نه نسبت‌های فامیلی.»

بلافاصله پس از سخنان دیشب سید ابراهیم رییسی در رد انتصابات و انتسابات فامیلی در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی مواردی مطرح و نام‌هایی برده شده که قصد تکرار آنها را ندارم چون غرض، اشاره به نکته دیگری است. آقای رییسی در تمام سال‌های بعد انقلاب و طی 40 سال در مصدر کارهای قضایی بوده و به همین خاطر گفتار و رفتار او تا قبل از ریاست جمهوری جز در مناظره های مشهور به چالش کشیده نشده و به همین خاطر ادبیات او با ادبیات رایج سیاست مداران متفاوت است وگرنه صریح و قاطع «هر» انتصاب فامیلی را رد نمی‌کرد چون کافی است تنها «یک» نمونه نقض ارایه شود. مصطفی ملکیان در گفتاری درباره این نظر «نوح هراری» نویسنده اثر مشهور «انسان خردمند» که «هیچ امر فراماده وجود ندارد و همه ناشی از تخیل آدمیان است» می‌گوید: «وقتی همه را نفی می کنید کافی است تنها یک نمونه در نقض گزاره شما ارایه شود تا آن گزاره زیر سؤال برود. مثلا وقتی من بگویم در کل این ساختمان هیچ پرتقالی پیدا نمی‌کنید اگر شما در طبقه دوم و گوشه یک اتاق تنها یک پرتقال پیدا کنید مدعای من زیر سؤال می‌رود. کسانی که چنین قاطعانه در نفی مطلق صحبت می‌کنند در واقع نقد خود را برای دیگران آسان می‌کنند.» این فیلسوف اخلاق آنگاه می‌پرسد: «آیا "آگاهی" امری فرامادی هست یا نه؟ اگر فقط آگاهی را ناشی از تخیل نداند دیگر نمی توان گفت هچ امر فراماده وجود ندارد و همه ناشی از تخیل است.»

مصطفی ملکیان البته قصد نقد و نفی کل آرای نوح هراری را ندارد و پیداست جاهای فراوانی هم با او هم نظر است اما نفی مطلق را به مثابه پاشنه آشیل دیدگاه‌های او مطرح می‌کند. من اگر بگویم «هیچ گاه عصبانی نشده‌ام» کافی است تنها یک مورد ارایه شود. حال ان که اگر بگویم «سعی می‌کنم عصبانی نشوم» حتی اگر عصبانی شوم در سعی خود شکست خورده‌ام و دروغ نگفته‌ام و لافِ گزاف نزده‌ام. ابراهیم رییسی هم وقتی به صورت مطلق می‌گوید «انتصابات فامیلی نداریم» و 5 مورد نام ببرید کافی است یک مورد نقض ارایه شود تا نه تنها این ادعای او زیر سؤال برود بلکه مدعاهای دیگر نیز هر چند به لحاظ روان شناسی کاملا روشن بود این سؤال چقدر برای او سنگین بوده که بلافاصله از سفر خود به کرمان بعد از مسکو سخن گفت و این که «برای من زحمتی نیست بین مردم باشم». البته کاری که برای من زحمت نیست می‌تواند برای شما زحمت باشد و خبرنگار می توانست بپرسد این که سهام دار بورس که این صحبت ها را می شنود احتمالا با خود می گوید این که شما بعد از سفر استراحت نکرده و بلافاصله به کرمان رفته اید چه تأثیری بر وضعیت بورس و ارزش سهام من دارد و کاش کمی استراحت می کردید تا تصمیم بهتری درباره بورس بگیرید و به وزیر خود ارجاع ندهید یا همان تصمیم را اعلام می کردید. وینستون چرچیل عادت داشت بعد از ظهرها استراحت کند و در این فاصله کسی نباید مزاحم او می شد. نماینده ای که با او کار داشت و منتظر مانده بود در پارلمان گفت کشور درگیر جنگ است و هزار مشکل دارد و آقای نخست وزیر عصرها، در خواب نازند. چرچیل که این روز را شنیده بود پاسخ داد: چون کشور درگیر جنگ و مشکلات است نخست وزیر باید بیشتر کار کند و من بعد از خواب عصر گاهی دوباره شروع می کنم و 24 ساعت من ضرب در دوست و تا ساعات پایانی تحلیل نمی رود. دوستی که در سال های جنگ در نخست وزیری کار می کرد از جلسات طولانی ستاد بسیج اقتصادی می گفت که گاه از صبح تا شب طول می کشید و در میانه آن نخست وزیر یک دوش آب سرد می گرفت. دغدغه همه مردم ایران ارزش سهام و دوبرابر نشدن قیمت مرغ و تخم مرغ و دارو با حذف ارز ترجیحی و خواست اکثریت مذاکره مستقیم برای مصالحه به جای تکرار شعارهایی است که برای عده ای نان دارد و برای اکثریت مردم ایران آب نمی شود نه این که آقای رییسی از مسکو که برگشته به خانه رفته یا به کرمان. چون قاعدتا در کرمان استاندار و فرماندار و بخشدار و همان یک لشگر آدم که در هر سفر دنبال ایشان یا قبلی ها راه می افتادند همین مسؤولیت را دارند که اگر درست انجام نمی دهند چرا هستند و اگر درست انجام می دهند خوب دارند انجام می دهند دیگر! این ادعا که «انتصابات فامیلی نداریم» در حالی که مشهورترین جامعه شناس فعال در شبکه های اجتماعی و شهره به ایران دوستی را کنار می‌گذارند تا اندک اندک نیروهای خودشان (فامیل به معنی بزرگ‌تر و قبیله) را جایگزین کنند تا چه حد قابل قبول است؟ کافی است هر که هر جا هست تنها یک مورد انتصاب فامیلی را سراغ داشته باشد تا این گزاره را نفی کند و شک ندارم ذیل همین مطلب به جز کامنت گذاران حرفه‌ای و کسانی که می گویند چرا زمان روحانی ننوشتی دیگرانی نمونه‌هایی ذکر خواهند کرد. این نوشته نمی‌خواهد این موضوع را بررسد که «داماد، فامیل است» یا مثل «باجناق»، فامیل حساب نخواهد شد بلکه به این قصد است که وقتی در کل رد می‌کنید حتی یک پرتقال هم کافی است. پس، آقای رییسی، هرگز نگو هرگز!