آلاینده تابستانه دیگر از کجا پیدایش شد؟ / همه‌ی متهمان افزایش «ازن» در پایتخت

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو، سال‌های سال است، با شروع فصل سرما و مقارن با کم بارشی و پایداری جو در کلان‌شهر‌های کشور، آلاینده‌ها نفس شهروندان را تنگ می‌کند؛ تهران، اصفهان، اراک، تبریز، مشهد و کرج همیشه سردمداران آسمان خاکستری در روز‌های سرد و خشک زمستانی بوده‌اند.

با ایجاد این شرایط هر ساله، روز‌هایی از نیمه دوم سال این کلان‌شهرها، محدودیت‌های ترافیکی وضع می‌کنند و گه گداری هم مدارس و دانشگاه‌ها برای کاهش میزان تردد‌ها و کم شدن غلظت آلاینده‌ها تعطیل می‌شوند. این روال برای کلان‌شهرنشین‌ها جا افتاده است. ظاهرا برای رفع این معضل راهی جز افزایش سطح خدمات‌رسانی حمل و نقل عمومی و محدودیت تردد وسایل شخصی و تعطیلی مراکز علمی اجرایی نمی‌شود. هوشمندسازی و افزایش کیفیت ناوگان راه‌حل شهرداری تهران برای مقابله با آلودگی هوا همان‌طور که علیرضا زاکانی شهردار تهران از افزایش 2.8 برابری بودجه حمل و نقل عمومی تهران خبر داده، با اشاره به مسئله حیاتی کاهش سفر در شهر، اولین سیاستش را کاهش سفر در شهر عنوان کرده که به 2 طریق می‌توان به این مهم دست پیدا کرد. اولین مورد آن هوشمندسازی و بهینه‌یابی مسیر‌های ترکیبی برای سفر‌های درون شهری و دومین راه افزایش کیفیت ناوگان است که می‌تواند سفر را در شهر کاهش دهد.

در واقع کاهش بار ترافیکی در سطح شهری مثل تهران که بیشترین میزان آلایندگی‌اش از سوی آلاینده‌های متحرک شناخته شده، مهمترین و موثرترین راه حل است.

اما دامنه آلودگی هوا چند سالی است که به روز‌های داغ تابستانه هم کشیده شده است. علاوه بر اینکه ذرات معلق کمتر از 2.5 میکرون و کمتر از 10 میکرون با کاهش سطح رطوبت در کانون‌های مستعد تولید گرد و غبار با وزش باد فعال می‌شوند و تنفس را مشکل می‌کنند، ازن هم به عنوان یک آلاینده ثانویه سر و کله‌اش پیدا شده است. سوالی که در نگاه اول به ذهن می‌رسد این است که ازن چه آلاینده‌ای است و تا به حال کجا بوده است؟ ازن در اصطلاح فنی یک آلاینده ثانویه است که با فعالیت گسترده در زمان تابش شدید آفتاب فعال می‌شود. در واقع به نوعی خودرو‌های دیزلی، موتورسیکلت‌های فرسوده و بخارات بنزین پیش‌ساز‌های ازن هستند. تمامی این منابع در حضور گرما و نور خورشید، ازن تولید می‌کنند. از سوی دیگر استفاده از سوخت گازوییل در نیروگاه‌ها و پالایشگاه‌ها می‌تواند در افزایش غلظت ازن نقش داشته باشد.

اما اینکه چرا سر و کله این آلاینده در سال‌های اخیر پیدا شده است، طبق ادعای کارشناسان سازمان محیط زیست (به عنوان متولی تعیین حدود شاخص‌های اندازه‌گیری)، با سخت‌گیرانه‌تر شدن سنجش آلاینده‌ها طبق شاخص AQI در اواخر سال 97 و بالابردن استاندارد اندازه‌گیری‌ها، میزان آلایندگی ازن هم در روز‌های گرم هوا احصا می‌شود.

اما با این حساب و کتاب جدید آلاینده‌ها، و افزایش آمار روز‌های آلوده تابستانه، مردم نگران هستند که راه مقابله با این آلاینده در روز‌های گرم تابستان چیست، موضوعی که به سرتیتر پرچالش رسانه‌ها هم تبدیل شده است. سوالی که شاید به ذهن هر شهروندی برسد این است که چطور می‌توان از اثرات آلاینده ازن خود را مصون نگه داریم و آیا این آلاینده به اندازه دیگر آلاینده‌ها آسیب زننده است؟ آمار روز‌های آلوده به آلاینده ازن در تهران، سال به سال در حال افزایش است. از اول تیرماه امسال یک روز (سوم تیرماه) به دلیل افزایش سطح غلظت آلاینده ازن شرایط برای تنفس گروه‌های حساس جامعه به مرز هشدار رسید. مصرف روزانه 12 میلیون لیتر بنزین، عدم اجرای طرح کهاب، در کنار افزایش گرما متهمان تولید ازن در تهران در این رابطه، زهره عبادتی معاون محیط زیست انسانی اداره محیط زیست استان تهران در گفتگو با خبرنگار اجتماعی با اشاره به اینکه مصرف سوخت بالا و عدم اجرای طرح کهاب، در کنار افزایش گرما منجر به تولید این آلاینده ثانویه می‌شود، گفت: در استان تهران چیزی حدود 30 میلیون لیتر مصرف روزانه بنزین ثبت شده که 12 تا 15 میلیون لیتر مصرف مربوط به شهر تهران است.

وی با اشاره به اینکه بخش دیگری از عوامل تولید این آلاینده به تردد خودرو‌ها مربوط می‌شود، اظهار داشت: تردد خودرو‌هایی که استاندارد‌های لازم را ندارند و پرمصرف و آلاینده محسوب می‌شوند عامل مهم دیگری در آلودگی تابستانه هوا هستند.

به گفته این کارشناس محیط زیست زمان اوج آلایندگی ازن در شهر تهران در ساعات اوج گرماست.

ازن وقتی در روز‌های گرم و آفتابی به حد ناسالم می‌رسد، می‌تواند به سلامت ما آسیب برساند حتی میزان به نسبت پایین ازن سبب بروز عوارضی بر سلامتی انسان می‌شود. بر اساس آنچه مطرح شد، تسریع در نوسازی ناوگان فرسوده، کاهش مصرف و بهبود کیفیت سوخت، مدیریت سفر‌های درون شهری و ارزیابی وضعیت آلایندگی منابع ثابت از مهمترین اقدامات برای کنترل آلاینده ازن در نیم سال اول خواهد بود، وضعیتی که بدون تردید، نوعی اقدام پیش دستانه برای کنترل آلودگی در ایام سرد سال نیز محسوب می‌شود و برای زیست در تهران یک نیاز حیاتی به شمار می‌رود. انتهای پیام /