آمریکا یا چین؟
محمد خالد الیحیی سردبیر سابق بخش انگلیسی العربیه در یادداشتی در اندیشکده هادسون نوشت: شروع روابط حسنه میان ایران و عربستان سعودی که با میانجی‌گری چین اعلام شد، حاوی خبر های خوب و بد برای تثبیت روابط آمریکا بین دو کشور خلیج فارس است. این یک پیش‌شرط مهم برای دوری بزرگ از خاورمیانه است که به عنوان هدف استراتژیک سیاست منطقه ای ایالات متحده توسط باراک اوباما در نظر گرفته شد و سپس توسط جو...
با وجود این، خبر بد آن است که ذی‌نفع اصلی سیاست ایالات متحده چینی ها هستند. به گزارش فرارو، چین از نزدیکی کنونی ایران و عربستان حمایت می‌کند تا از خلأ استراتژیک ایجادشده ناشی از تمایل بار ها اعلام شده آمریکا برای کاهش نقش خود در منطقه استفاده کند. در غیاب حضور فعال آمریکا که بتواند جریان نفت را تضمین کند، شانس میانجی‌گری برای حصول توافق و معامله بین قدرت های پیشرو در منطقه یک گام بزرگ در کسب نفوذ و اعتبار برای پکن با پرداخت هزینه ای نزدیک به صفر است. اخبار مربوط به توافق عربستان و ایران پس از سفر رسمی «شی جین پینگ» رئیس‌جمهور چین به پادشاهی سعودی در ماه دسامبر از نزدیک دنبال شد. هدف شی از آن سفر آغاز روند جانشینی چین به جای آمریکا به عنوان شریک اصلی امنیتی و تجاری ریاض بود. چینی ها با میانجی‌گری برای برقراری روابط با ایران موفق شده‌اند ارزش بالقوه خود را در این نقش نشان دهند.
با انجام این کار پکن به ریاض یک معامله ساده پیشنهاد می‌کند: از همکاری با ما در زمینه های دفاعی، هوافضا، صنعت خودرو، بهداشت و فناوری بهره ببرید و مهم‌تر از همه نفت خود را به ما بفروشید و هر تجهیزات نظامی ای را که می خواهید از کاتالوگ ما انتخاب کرده و خریداری کنید؛ در عوض شما به ما کمک خواهید کرد تا بازار های جهانی انرژی را تثبیت کنیم. به عبارت دیگر، چینی ها معامله ای را به سعودی ها پیشنهاد می‌کنند که به نظر می‌رسد از توافق آمریکا و عربستان الگوبرداری شده است که خاورمیانه را به مدت 70 سال ثبات بخشید تا زمانی که سیاستگذاران آمریکایی تحت رهبری اوباما توافق هسته ای با ایران را پیشنهاد کردند که ساختاری را برای خروج سریع آمریکا از منطقه و پایان دادن به تعهدات نظامی پرهزینه آن کشور از جمله در مورد جنگ عراق ایجاد کرد.
در همین حال، روابط تجاری چین با ایران برای اقتصاد آن کشور اهمیت بیشتری دارد. چین نفت ایران را می خرد و در ایران سرمایه‌گذاری می‌کند، زیرا آن کشور با تحریم های آمریکا مواجه است. نقش بزرگی که آن کشور در اقتصاد ایران ایجاد کرده به نوبه خود به پکن امکان قابل‌توجهی برای همکاری‌های بیشتر با ایران می‌دهد. ایران بدون برخورداری از رابطه ای قوی با چین دچار تنگنای اقتصادی بیشتری خواهد شد. همچنین روابط قوی با چین به عربستان سعودی این امکان را می‌دهد تا اهرمی برای تعدیل رفتار های بالقوه ایران داشته باشد، بنابراین توافق اخیر نشانه ای از چرخش عربستان به سمت چین یا جایگزینی آن کشور با آمریکا به عنوان یک شریک استراتژیک نیست بلکه نشان‌دهنده ظهور چین به عنوان یک بازیگر استراتژیک در منطقه ای است که از خلأ قدرت ناشی از سیاست عمیقا گیج‌کننده آمریکا در تحقیر متحدان دیرینه رنج می برد. سیاستی که از دوره اوباما آغاز شد. امروز این چین و نه آمریکاست که تنها بازیگر جهانی با اهرم و نفوذ کافی برای تغییر معنادار رفتار ایران محسوب می‌شود.
--> اخبار مرتبط