آموزش فلسفه اسلامی برای کودکان، فرایند است یا فرآورده فلسفه‌ورزی؟
به گزارش مشرق، احمدحسین شریفی، عضو هیئت علمی و استاد تمام فلسفه موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، مدرس سطوح عالی حوزه علمیه قم در یادداشتی در کانال خود در ایتا نوشت:
برخی از محققان با تکیه بر مطالعات تجربیِ پاره‌ای از روان‌شناسان مثل ژان پیاژه و پیروان وی، مدعی‌اند که آموزش مضامین و مفاهیم و آموزه‌های فلسفی به کودکان، ناممکن و ناشدنی است! اساساً کودکان یعنی تا سن حدود 10 سالگی امکان درک مفاهیم و حقایق فلسفی را ندارند! البته اینان مخالف «فلسفه برای کودکان» نیستند. بلکه مدعی‌اند منظور از آموزش فلسفه به کودکان، آموزش «فرایند فلسفه‌ورزی» است: یعنی «آموزش تفکر و تعقل».
اما برخی دیگر از محققان مدعی‌اند می‌توان و می‌باید «آموزه‌ها و فرآورده‌های فلسفی» را نیز به زبان کودکی و برای کودکان آموزش داد. فی‌المثل، می‌توان پاره‌ای از آموزه‌های فلسفه صدرایی مثل اصالت وجود، تشکیک در وجود، عین ربط بودن هستی به علت حقیقی و امثال آن را به کودکان نیز آموزش داد.
به نظر می‌رسد، رهبر حکیم و فرزانه انقلاب اسلامی به عنوان یکی از پیشگامان طرح ضرورت آموزش فلسفه اسلامی به کودکان، هر دو نوع آموزش را شدنی و ممکن می‌داند. به عنوان نمونه در جایی می‌فرماید:
«امروز در دنیا به زبان کودکی به کودکان فلسفه می‌آموزند؛ یعنی چیزی که از نظر بعضی از طراحان کشور ما بی‌معنی است؛ فکر می‌کنند فلسفه مخصوص آدم‌های ریش و سبیل‌دار و کسانی است که یک سنی از آنها گذشته باشد. نگاه مدرن به مسائل حیات، امروز پیشروان علمی دنیا را به اینجا رسانده که باید فلسفه را از دوره‌ی دبستان به کودکان تعلیم داد؛ البته با زبان کودکی»(12 اردیبهشت 1385)
و در جایی دیگر از ضرورت آموزش فلسفه به معنای فرایند فلسفه‌ورزی به کودکان سخن می‌گوید و می‌فرماید:
«امروز در کشورهای پیشرفته‌ی مادی دنیا، یکی از کارهای اساسی و یک رشته‌ی مهم، تدریس فلسفه برای کودکان است. خیلی‌ها در جامعه‌ی ما اصلاً تصور نمی‌کنند که برای کودک هم فلسفه لازم است. برخی تصور می‌کنند فلسفه به معنای یک چیزِ قلمبه سلمبه‌ای است که یک عده‌ای در سنین بالا به آن توجه می‌کنند؛ این نیست. فلسفه شکل دادن فکر است، یاد دادنِ فهم کردن است، ذهن را به فهمیدن و تفکر کردن عادت دادن است؛ این از اول باید به وجود بیاید. قالب مهم است. اگرچه محتوا هم در همین فلسفه‌ی کودکان حائز اهمیت است، اما عمده شیوه است؛ یعنی کودک از اول کودکی عادت کند به فکر کردن، عادت کند به خردورزی؛ این خیلی مهم است.» (20 مهر 1391)
*بازنشر مطالب شبکه‌های اجتماعی به منزله تأیید محتوای آن نیست و صرفا جهت آگاهی مخاطبان از فضای این شبکه‌ها منتشر می‌شود.