آیا "لایحه تأمین امنیت زنان" فمنیستی است؟!

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، نشست خبری اعلام جزئیات آغاز "طرح ملی سلامت" با همکاری وزارت بهداشت، وزارت آموزش و پرورش و معاونت زنان نهاد ریاست‌جمهوری با حضور انسیه خزعلی معاون امور زنان و خانواده دولت سیزدهم در خبرگزاری تسنیم برگزار شد.

در ابتدای این نشست، دکتر خزعلی با گرامیداشت یاد رئیس جمهور شهید و هیئت همراه، در توضیحاتی درباره جنبش تعهد به خانواده و اهتمام رئیس‌جمهور در بحث خانواده که در برنامه تحول مردمی و سند هفتم توسعه نیز منعکس شده است، اظهار کرد: شهید رئیسی به دلیل اهتمامی که در بحث خانواده داشت، جنبش تعهد خانواده را در سازمان ملل مطرح کرد و پیرو آن برنامه‌ها و نشست‌هایی برگزار و سند اولیه جنبش تهیه شد البته رویکرد آقای رئیسی از ابتدای آغاز به کار دولت و در نوشتن سند، خانواده‌محوری بود.

وی ادامه داد: مسئله داشتن سندی برای خدمت، ویژگی خاص دولت سیزدهم است و یکی از چهار رکنی که در سند تحول مردمی مطرح شده، مسئله خانواده‌محوری است که دو بخش آن به موضوع زنان، خانواده و جمعیت اختصاص دارد؛ این به دلیل رویکردهای مهم و جالب توجه شهید عزیز ما و نگاهی است که به مسائل زنان و ارتقاء وضعیت آنها و همچنین کیفیت خانواده داشت. همینطور در برنامه هفتم برای نخستین بار یک فصل به زنان، خانواده و جمعیت اختصاص پیدا کرده و در 12 بند به این مسئله پرداخته شد؛ امیداریم دولت بعد هم در توجه و تکریم خانواده همین مسیر را طی کند.

خزعلی با تأکید بر اهمیت خانواده و ضرورت کار فرهنگی در این حوزه متذکر شد: با توجه به اهمیت جایگاه خانواده و شرایطی که در دنیا شاهد و ناظر آن هستیم که خانواده چقدر مورد هجمه قرار می‌گیرد، از مهمترین مسائلی که باید به آن بپردازیم، نگاه فرهنگی به خانواده است. تغییر بسیاری از فرهنگ‌ها و حفظ، تکمیل و ارتقاء بسیاری دیگر از فرهنگ‌ها، اصالت‌ها و هویت‌هایی که در خانواده ایرانی وجود دارد. مقابله با هجمه‌های فرهنگی، ایستادگی در برابر رخنه‌های فرهنگی و رفع نقایصی که در فرهنگ ما وجود دارد. این‌ها از مواردی است که ما در کارگروه‌های 9 گانه سعی کردیم به آن بپردازیم. طبیعتاً کار فرهنگی کاری نیست که به سرعت قابلیت اجرا و عملیات داشته باشد و نتیجه آن را ببینیم بلکه باید با ملایمت و نگاه نرم و حرکت درونی و خودجوش از بین مردم انجام گیرد یعنی قابلیت ابلاغ و بخشنامه ندارد و ما باید بیشتر به اقناع در مسائل فرهنگی توجه داشته باشیم.

خزعلی با اشاره به تعدادی از برنامه‌های دولت سیزدهم در حوزه زنان گفت: در دولت سیزدهم حرکت‌های خوبی در بحث «زنان تاثیرگذار» که یک بحث فرهنگی و شناخت قابلیت‌ها و استعدادهای زنان و پشتیبانی و تشویق آنها است و در «رویداد خانواده» و همچنین طرح «زندگی و بالندگی» که به مسئله سبک زندگی و زیست عفیفانه می‌پردازد و چه در طرح «همساز» سامانه‌ای که برای مشاوره نوهمسران در نظر گرفته شده و همچنین بحث «عدالت جنسیتی» که به دنبال این است که زنان و مردان را در جایگاه خاص خودشان با نگاه عدالت قرار بدهد و از هر کدام انتظارات خاص خودشان را داشته باشد و پشتیبانی‌هایی که نیاز دارند در مقاطع مختلف از آنها داشته باشد، انجام گرفته است.

خزعلی در پاسخ به سوالی مبنی بر انتقادات برخی از نماینگان و مسئولان از لایحه تأمین امنیت زنان و فمنیستی دانستن آن گفت: کسانی که این صحبت‌ها را می‌کنند، مستدل بگویند کدام موارد این لایحه فمنیستی است؟!

من از این صحبت‌ها خیلی تعجب می‌کنم. این لایحه مراحل مختلفی را طی کرده است؛ در زمان شهید رئیسی به قوه قضاییه رفته است. کارشناسانی روی این لایحه کار کردند و تغییراتی روی آن اعمال شده است. مواد این لایحه را منطبق با قوانین اسلام کرده‌اند و مواردی که مسئله داشته، حذف شده و مواردی هم به این لایحه اضافه شده است؛ من از این نظرات غیرکارشناسانه تعجب می‌کنم. باید منطقی روی لایحه بحث شود.

زمانی که من خودم به صحن مجلس رفتم و لایحه مطرح شد، تعدادی از آقایان مواردی را آنجا مطرح کردند که که در لایحه وجود خارجی نداشت! اتفاقاً یکی از آقایان پشت تریبون این مسئله را مطرح کرد که این موارد در این لایحه وجود دارد. من گفتم این متن لایحه، شما نشان بدهید کجای این لایحه مواردی که گفتید وجود دارد؟ جای تاسف است که گاهی در افواه عمومی، مطالبی مطرح می‌شود که واقعیت ندارد. یا یکی دیگر از نمایندگان محترم چندین بند را نوشته بود که این‌ها مخالف خانواده است؛ روی این بندها یکی یکی بحث کردیم که کجای این موارد مخالف خانواده است؟ لایحه می‌گوید نباید قاچاق زنان و دختران شود. این به نفع خانواده است یا مخالف خانواده؟ بند دیگر می‌گوید نباید تصاویر مستهجن و نامناسب برای زن فرستاده شود. نباید مردی همسرش را از خانه بیرون کند؛ اینکه مردی بداند بیرون کردن همسرش از خانه جرم است، به نفع خانواده هست یا به ضرر خانواده؟ این مسئله صریح آیه قرآن است «لاتخرجوهن من بیوتهن» شما حق ندارید حتی در عده طلاق آنها را از خانه اخراج کنید.

مواردی که در لایحه تأمین امنیت آمده، مواردی بوده که در قرآن وجود داشته ولی عمل نشده است. حرف ما در لایحه این است که به این‌ها عمل کنیم. اینکه رهبری فرمودند قوانین سختی بنویسید تا کسی جرات نکند در خانه به زن ها ظلم کند، صریح قرآن و روایات هست که نباید به زنان ظلم شود؛ این مسئله را رهبری چند سال بود که می‌خواستند حالا روی کاغذ آمده ولی تصویب نمی‌شود. ما مسئول هستیم بالاخره یکی از مسائل مهم اسلام، اقامه عدالت است از خانواده گرفته تا جامعه. بنابراین باید روی لایحه منطقی بحث شود.

معاون امور زنان و خانواده درباره حذف ایران از کمیسیون مقام زن اظهار داشت: حذف از کمیسیون با یک حرکت سیاسی انجام گرفت و ما درخواست را دادیم و تلاش می‌کنیم وقتی شرایط مهیا شد این بازگشت را داشته باشیم البته عدم عضویت ما هیچ مانعی برای مشارکت کردن، دادن طرح، سخنرانی‌ها و ارتباط با اعضا ایجاد نمی‌کند. همانطور که در اسفند گذشته مشارکت کردیم و نشست‌های دوجانبه و چند جانبه متعددی را داشتیم و خود ایران یک نشست را به طور ویژه برای تعهد به خانواده در یک سالن بزرگ سازمان ملل برگزار کرد و استقبال خوبی از آن به عمل آمد لذا این ارتباط برقرار است و مانعی نیست؛ تنها مسئله‌ای که وجود دارد این است که ما در تصمیماتی که گرفته می‌شود، حق رای نداریم که در این موضوع، صدمه‌ای نمی‌زند. ایران حق رای را در بخش‌های عمومی‌تر سازمان ملل دارد و استفاده می‌کند اما امیدواریم این مانع هم برطرف شود.

وی ادامه داد: این مسئله در مرحله اول با جمعیت‌های مرتبط با خانواده و کشورهای همسو در سراسر دنیا و به صورت مردمی پیگیری می‌شود؛ چه کشورهای همسایه و منطقه و چه کشورهایی که از لحاظ نگاه و رویکرد با ما همسو هستند و با نگاه غربی که خانواده را هدف قرار گرفته، مخالف هستند ولی ممکن است با ما فاصله جغرافیای زیادی هم داشته باشند. تلاش ما بر این هست که این جبهه را مستحکم کنیم و در برابر چیزی که فاجعه انسانی را از درون خانواده‌ها به بار می‌آورد و خانواده ها را از هم می‌پاشد و خانواده‌های غیرمعمول و غیرطبیعی را ترویج می‌کند، جبهه متحدی باشیم و نگذاریم که با دخالت‌ها و فشارها و با اعمال اجبار و تحکم‌هایی که بر برخی از کشورها به خصوص کشورهای اسلامی می‌شود، ارزش‌ها و ملاک‌های خانواده مطلوب از بین برود.

معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری تصریح کرد: "خانواده تراز" شاخصه‌هایی دارد که نخستین آن طبیعی بودن و فطری بودن خانواده است که از یک زن و مرد تشکیل شده و مودت و محبتی هست که آن خانواده را به هم پیوند می‌دهد. تقسیم وظایفی هست که آن خانواده را در جایگاه عادلانه خودش قرار می‌دهد و حمایتی که ما معتقد هستیم باید از چنین خانواده‌ای صورت بگیرد تا این خانواده‌ها گسترش پیدا کند. در این خانواده کودکان، نوجوانان، بزرگسالان و سالمندان حق و حقوق خودشان را دارند و باید رعایت شود و پدر و مادر به عنوان مسئولان و گردانندگان خانواده باید مورد حمایت دولت قرار بگیرند؛ چه از نظر مالی و تسهیلاتی و چه از نظر پشتیبانی و خدماتی که دولت باید در اختیار آنها قرار بدهد مثل همین مهدکودک‌ها و امکاناتی که باید در سطح شهر و مراکز عمومی و دانشگاه‌ها برای تسهیل امور خانواده و برای اینکه مادر و پدر بتوانند راحت‌تر با فرزند در محیط‌های اجتماعی حاضر شوند و مشکلی از جهت اداره امور فرزند نداشته باشند، وجود داشته باشد.

خزعلی درباره جزئیات رویداد ملی خانواده گفت: ما در این ارتباط چندین نشست با کارشناسان و متخصصین داشتیم. نشستی با اساتید دانشگاهی رشته‌های مطالعات زنان و خانواده و صاحب نظران در این زمینه و همچنین جلسات مشترک پیوسته با دستگاه‌های اجرایی که می‌توانند پشتیبان خانواده باشند و هر کدام بخشی از این کار را عهده‌دار شوند، داشتیم. چون در واقع ما ستاد هستیم و به صورت اجرایی نمی‌توانیم وارد کار شویم و بیشتر سیاست گذاری و قانونگذاری را عهده‌دار هستیم. دستگاه‌های اجرایی که در این زمینه می‌توانند پشتیبان خانواده باشند مثل وزارت بهداشت، آموزش و پرورش و وزارت علوم و همچنین وزارت خارجه و سازمان ارتباطات که در جنبه جهانی می‌توانند این مسئله را ترویج کنند و در سطح جهانی چه در زمینه فرهنگی و چه در بخش دیپلماسی می‌توانند یارانی را با ما همراه کنند. نتیجه این نشست‌ها سندی شد که با نگاشت نهادی یعنی وظایفی که هر دستگاه می‌تواند برای تقویت بنیان خانواده و ترویج خانواده طبیعی در سطح ملی و بین المللی داشته باشد، همراه شد و به کمیسیون داده شده که امیدوار هستیم مراحل نهایی خودش را طی کند.