اتباع بازار مسکن را آشفته کردند | دولت پزشکیان تیر خلاص را می زند؟

کاهش ارزش پول ملی منجر به افزایش حضور اتباع خارجی و ایرانیان مقیم خارج در بازار خرید مسکن ایران شده و باعث افزایش قیمت‌ها شده است.

بازار مسکن ایران اخیرا با یک معضل جدید مواجه شده که باعث افزایش ناترازی دراین بخش وبرهم خودرن عرضه وتقاضا شده است وآن هم افزایش حضور خریداران خارجی دراین بخش است.

درواقع به خاطر کاهش ارزش پول ملی، سرمایه گذاران جدیدی به این بخش اضافه شده که شامل ایرانیان خارج کشور وهمچنین اتباع دیگر کشورها مانند عراق، افغانستان، عمان، قطر ودیگر کشورهای همسایه است. هرچند برای خرید مسکن توسط اتباع خارجی درخاک سرزمینی ایران محدودیت های قانونی وجوددارد اما قدرت پول طوری است که بالاخره متقاضیان راهی برای دور زدن قانون پیداکرده وخواهندکرد.

به عبارت بهتر، تفاوت کاهش ارزش پول ایران با دیگر کشورها به حدی زیاد است که رانت حاصله انگیزه هرگونه هزینه کردی برای دور زدن قانون ویا یافتن حفره های قانونی برای نیل به هدف خرید مسکن درایران را اقتصادی می سازد.

این چنین است که خبرهای متعدد ونگران کننده ای درباره خرید املاک مسکونی توسط اتباع خارجی دراستان هایی نظیرخوزستان، فارس، گیلان ومازندران، خراسان رضوی وتهران به گوش می رسد که درصورت مدیریت نکردن ممکن است تبعات سیاسی، اجتماعی، امنیتی داشته باشد.

درکناراین، ایرانیان خارج کشور بخصوص ایرانیان مقیم آمریکا و اروپا که از تفاوت ارزش پول ایران با دلار وریال انتفاع فراوانی می برندومی توانند با بخشی از پس انداز خود به راحتی درایران صاحب مسکن شوند، اخیرا به حضور خود دراین بخش سرعت داده اند واین امر بیشتر دراملاک ویلایی شمال کشور به چشم می خورد.

مجموع این اتفاقات باعث ورود تقاضای جدید وقوی به بازار بحران زده مسکن کشور شده؛ چراکه این بازار درحالت عادی خود هم با ناترازی شدید ناشی از برهم خودرن عرضه وتقاضا روبروست وقیمت ها به این خاطر به شدت روبه افزایش است.

یعنی چون سرمایه گذاری درساخت مسکن بخصوص از سوی دولت ها ودولت سیزدهم - درعین وعده های رنگارنگ داده شده - محقق نشده، شکاف عرضه وتقاضا بیشتر وبیشتر شده وحال، ورود تقاضای موثر خارجی ممکن است به افزایش بیشتر قیمت ها در این بخش منجر شود که قاعدتا باید برای آن فکری کرد.

دراین باره، یاسر دستمالچیان، دبیر کارگروه تنظیم و کنترل بازار املاک و مستغلات وزارت راه و شهرسازی می گوید: با ورود عراقی ها به استان خوزستان و خرید زمین توسط آن ها، دیگر زمین مرغوبی برای بومیان استان باقی نمانده است. اگر هم چیز باقی مانده باشد، به شدت گران قیمت است و هیچ کس از عهده خرید آن برنمی آید. به نظر می آید که حضور عراقی ها در بازار زمین و مسکن خوزستان، تقاضا را بالا برده و در نتیجه قیمت ها را افزایش داده است.

وی ادامه می دهد: اگرچه هیچکس با ورود سرمایه گذار خارجی به داخل کشور مخالف نیست اما این سرمایه گذاری باید در بخش تولید مسکن باشد نه خریدآن. خیلی از اتباع خارجی ها، قانون ممانعت فروش زمین، ملک و مسکن به خارجی ها را دور زده و اخلال زیادی در شبکه توزیع ایجاد می کنند و حتی قیمت ها را بالا می برند.

دستمالچیان خاطرنشان می کند: خارجی ها بیشتر در مناطقی همچون چابهار، شیراز و خوزستان سرمایه گذاری کرده اند و خانه خریده اند. دستگاه های نظارتی محلی نیز از این موضوع باخبر هستند و می دانند که خارجی ها از چه ترفندهایی برای دور زدن قوانین استفاده می کنند. به همین جهت می توان راهکارهایی پیدا کرد که خلاهای قانونی این موضوع پر شود.

وی با توضیح روند خرید مسکن توسط خارجی ها می افزاید: در حال حاضر می بینیم که قطری ها، عمانی ها و اماراتی ها به دنبال خرید مسکن در شیراز هستند. حتی سرمایه گذاران افغان نیز به بازار مسکن چابهار ورود پیدا کرده اند و در برخی از مناطق غربی کشور مثل خوزستان و کردستان نیز سرمایه گذاران عراقی و اقلیم کردستان حضور دارند.

وی ادامه می دهد: ورود این افراد به بازار مسکن کشور باعث ایجاد وضعیتی عجیب شده است. این موضوع به خصوص در شهرهای استان خوزستان به خوبی دیده می شود.

دستمالچیان می گوید که در بازدیدی که از شهرهای غرب کشور داشته، کاشف به عمل آورده که قیمت مسکن در شهری مثل ملایر فقط 20 الی 30 درصد با قیمت بازار مسکن پایتخت فاصله دارد. به نظر می آید که گرانی بازار مسکن ملایر به دلیل مهاجرت خوزستانی ها به این شهر باشد. شهرهای شمالی استان خوزستان به ملایر نزدیک هستند و از آن جایی که این شهر مهد انگور و صنعت مبل سازی است، بستر خوبی برای اشتغال دارد.

این مقام وزارت راه وشهرسازی اظهار می کند: در چنین شرایطی، جمعیت استان خوزستان به شهرهایی مانند ملایر سرریز خواهد شد و بازار مسکن این شهر را نیز به هم می زند. دامنه این اخلال به بازار مسکن اراک هم کشیده خواهد شد. به همین دلیل است که گفته می شود باید فکری به حال حضور خارجی ها در بازار مسکن کشور کرد.

وی می گوید: جالب توجه اینجاست که سرمایه گذاران خارجی به خوبی می دانند که در کدام نقطه ملک بخرند. مثلاً هیچ سرمایه گذاری به شهری مثل زاهدان وارد نمی شود؛ با وجود اینکه قیمت مسکن از هزینه ساخت آن در این شهر ارزان تر است. در عوض به سراغ شهرهایی مثل چابهار می روند، چرا که به خوبی می داند امکان پیشرفت شهری مثل چابهار بیشتر است.

دبیر کارگروه تنظیم و کنترل بازار املاک و مستغلات وزارت راه و شهرسازی می افزاید: حضور این سرمایه گذاران خارجی در بازار ملک کشور، به بازار آسیب زده و تقاضا ودر نتیجه، قیمت ها را بالا برده است. در شهرهایی مثل ملایر، بازار مسکن به قدری داغ شده که هنرهای اصیلی مثل منبت کاری از بین رفته است و همه می خواهند در بازار مسکن باشند.

وی تاکید می کند: جالب اینجاست که ما دروزارت راه وشهرسازی هرچه زمین به شهرملایر الحاق می کنیم، خیلی سریع فروخته می شود. این وضعیت در شهرهای دیگری مثل شیراز و چابهار نیز مشاهده می شود و تمام این مسائل به دلیل حضور خارجی هاست.

دبیر کارگروه تنظیم و کنترل بازار املاک و مستغلات، تصریح می کند: مردم در مورد تبعات فروش زمین و مسکن به خارجی ها چیز زیادی نمی دانند و باید در این خصوص، آگاهی رسانی بیشتری صورت بگیرد. به این ترتیب، می توان آن را به یک مطالبه عمومی تبدیل کرد.

دستمالچیان همچنین بااشاره به ورود ایرانیان مقیم خارج از کشور به بازار مسکن ایران، می گوید: اگر ایرانیان خارج‌نشین می‌خواهند در وطن سرمایه‌گذاری کنند، سرمایه خود را وارد بازار مسکن نکنند؛ حوزه مسکن و زمین محل سرمایه‌گذاری نیست.

وی ادامه می دهد: شاهد آن هستیم که ایرانیان خارج از کشور وارد حوزه مسکن، ملک و زمین شده‌اند و این تقاضا هم اخیراً بسیار زیاد شده و می‌بینیم که در بیشترمعاملات، آدرس ثبت‌شده خریدار در خارج از کشور است.

دبیر کارگروه تنظیم و کنترل بازار املاک و مستغلات وزارت راه و شهرسازی در پاسخ به این سوال که وقتی برای این معاملات منع قانونی وجود ندارد، ایراد آن چیست، توضیح می دهد: ایراد این است که ایرانیان مقیم خارج کشور بخاطر تفاوت ارزش ریال با دلار و یورو ودیگر ارزها، ملک و زمین را با قیمت واقعی خریداری نمی‌کنند و معاملات بالاتر از قیمت‌های بازار انجام می‌شوند و همین منجربه بالا رفتن قیمت در بازار مسکن می‌شود. همچنین اینکه ورود آنها تقاضا را در بازار مسکن افزایش می‌دهند که از این جهت هم عامل افزایش قیمت در بازار خواهند بود.

وی اظهار می کند: هر چند در این باره منع قانونی وجود ندارد اما این اقدام فراتر از رعایت قانون و بلکه رعایت اخلاق است. یک قاعده در این باره داریم که باید از ان استفاده شود. اینکه انسان باید به گونه‌ای رفتار کند که نه ضرر ببیند و نه به کسی زیان برساند. بدین ترتیب ایرانی که در قطر یا امارات یا هر کشور دیگری زندگی می‌کند و می‌خواهند در بازار ملک سرمایه‌گذاری کند، بداند که این سرمایه‌گذاری باعث زیان هموطنانشان در ایران وافزایش قیمت مسکن می‌شود