اثرات فیزیولوژیک و ایمونولوژیک ورزش در روند عفونت‌زایی کرونا
ساری - ایرنا - دو پژوهشگر مازندرانی در کتابی که منتشر کرده‌اند، اثرات فیزیولوژیک و ایمونولوژیک در روند عفونت‌زایی ویروس کرونا را مورد بررسی قرار داده‌اند تا به بیماران قبلی و دیابتی و دیگر بیماران زمینه‌ای در دوران قرنطینه کمک کنند.
به گزارش ایرنا، عنوان این کتاب «اثرات فیزیولوژیک و ایمونوژیک ورزش در روند عفونت‌زایی کرونا ویروس 2019» است و نویسندگان در ذیل این عنوان هم عبارت " با رویکرد بیماران قلبی و دیابتی به همراه ملاحظات تغذیه‌ای در دوران قرنطینه " را درج کردند تا مخاطبان ویژه آن مشخص تر شوند.
نویسندگان این کتاب دکتر سید امید حمیدی پرچیکلایی دکترای تخصصی فیزیولوژی ورزشی و دکتر سید عبدالله هاشم‌ورزی استادیار گروه فیزیولوژی ورزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساری هستند.
این کتاب شامل پنج فصل است. فصل نخست به معرفی ویروس کرونا اختصاص دارد و اینکه ساختار و فنوتیپ ویروس کرونا چگونه بوده و ویروس چگونه وارد سلول میزبان می‌شود.
نقش‌های فیزیولوژیک و ایمونولوژیک ورزش در برابر کووید 19 را در فصل دوم این کتاب می‌خوانیم.
نویسندگان در فصل سوم به بررسی ایمونولوژیک پرداخته و رابطه بین ورزش و خطر عفونت دستگاه تنفسی فوقانی، عملکرد ایمنی و ورزش با شدت متوسط و عملکرد ایمنی و ورزش با شدت بالا را مورد بررسی قرار داده‌اند.
فصل چهارم کتاب به معرفی بیماری دیابت و عوارض ایمونولوژیکی، متابولیکی، قلبی عروقی، تنفسی و مغزی اختصاص دارد. در این فصل موضوعاتی مانند مکانیزم‌های عوارض در دیابت، دیابت و رادیکال‌های آزاد، دیابت و اختلال اندوتلیاتی، دیابت و اختلال عصبی مرکزی و محیطی، دیابت، استرس اکسیداتیو و عوارض عروقی، دیابت و چاقی، دیابت و مقاومت به انسولین، دیابت و اختلال شناختی، دیابت و اختلال هیپوکامپ، دیابت و بیماری‌های قلبی، عروقی و تنفسی، نشانه‌های مهم بیماری‌های قلبی، دیابت و ورزش و مواردی از این دست مورد بررسی قرار می گیرد.
فصل پنجم کتاب هم حاوی نمونه تمرینات پیشنهادی جهت تقویت سیستم ایمنی با محوریت بیماران دیابتیک اشاره شده است.
ویروس کرونا
نویسندگان کتاب در بخش معرفی ویروس کرونا اینگونه نوشته اند: ویروس کرونا از بیماری‌های مشترک بین انسان و حیوان قلمداد می‌شود که از نظر ژنوتایپی و سرولوژی در چهار نوع آلفا، بتا، گاما و دلتا گروه‌بندی شده و تقریبا 30 نوع ویروس کرونا در انسان، پستانداران و پرندگان مشترک است.
ویروس کرونا انسانی از نوع آلفا و بتا است، این خانواده بزرگ، عامل طیف وسیعی از بیماری‌های ویروسی هستند و از سرماخوردگی گرفته تا بیماری‌های شدیدتر مانند ویروس کرونا سندروم تنفسی خاورمیانه MERS-COV و سندروم حاد تنفسی سارس SARS-COV را ایجاد می‌کنند.
MERS-COV به عنوان عامل ایجاد عفونت شدید دستگاه تنفسی تحتانی در انسان، نرخ مرگ و میر بیشتر از SARS-COV را ثبت کرده است.
ویروس کرونا جدید nCOV2019 یا کووید - 19 COVID-19 در شروع سال میلادی 2020 در شهر ووهان چین توسط سازمان بهداشت جهانی شناسایی شد. این ویروس، عفونت‌های شدید تنفسی و روده‌ای در حیوانات و انسان‌ها به وجود آورده است.
کووید - 19 با توجه به تبار زایش و ساختارهای ژنومی خود به خانواده بتا ویروس کرونا تعلق دارد و شباهت نزدیکی به ویروس کرونا سندروم حاد تنفسی سارس داشته و از آنزیم 2 مبدل آنژیوتانسین ACE2 برای ورود به سلول به عنوان یک گیرنده استفاده می‌کند.
نقش‌های فیزیولوژیک و ایمونولوژیک ورزش در برابر کووید 19
در بخش دوم کتاب هم می خوانیم: مطالعات اخیر نشان دادند که فعالیت ورزشی به عنوان یک درمان غیر دارویی نقش مهمی در تنظیم و کاهش سیتوکین‌های التهابی ایفا می‌کند. در سال‌های اخیر نشان داده شده که ارتباط زیادی بین بیماری‌ها و نداشتن تحرک بدنی وجود دارد.
از طرف دیگر در مطالعات متعددی به نقش ورزش در افزایش بیان و فعالیت گیرنده ACE2 در انسان اشاره شده است. از این جهت اثرات ورزش درباره بیماری‌زایی کووید 19 را باید به یک پارادوکس تشبیه کرد. از سویی با اثرات افزایشی بر روی عملکرد و بیان گیرنده آنزیمی ACE2 احتمالا تأثیر چندانی بر جلوگیری از ورود این ویروس به سلول ندارد اما به واسطه اثرات فیزیولوژیکی، ایمونولوژیکی و ضد التهابی می‌تواند یک سد ایمنی و فیزیولوژیکی قابل اطمینان جهت جلوگیری از گسترش آسیب و عفونت ایجاد کند و میزان ریسک مرگ و میر را در ورزشکاران کاهش دهد.
فعالیت بدنی یک درمان غیر دارویی جهت درمان بسیاری از بیماری‌ها است. علاوه بر این ورزش با شدت متوسط و نه شدت بالا، دارای عوارض جانبی نیست. تحقیقات از 1950 اشاره می‌کنند فعالیت بدنی می‌تواند موجب بهبود بیماری‌های قلبی، دیابت نوع 2، سو تغذیه، فشار خون بالا، اختلالات خواب و سایر بیماری‌های جسمی و روحی شود که همه این بیماری‌ها می‌تواند با تضعیف سیستم ایمنی بدن باعث تشدید بیماری‌زایی کووید - 19 شود.
با توجه به ایجاد توفان سایتوکاین و التهاب وسیع در عفونت حاصل از کووید - 19 می‌توان به اثرات ضد التهابی ورزش اشاره کرد. همسو با این موضوع، فعالیت ورزشی از طریق اثرات ضد التهابی خود، نتایج سودمندی را در بیماری‌ها واسطه‌گری می‌کند.
پیشنهاد غربالگری تغذیه‌ای
نویسندگان کتاب در بخشی از آن ضرورت غربالگری تغذیه ای سالمندان را به عنوان زنجیره ای از اقدامات مقابله با کرونا پیشنهاد می دهند و می نویسند: سالمندان به دلیل بیماری، نداشتن توان فیزیکی، مشکلات دندان و دهان، مصرف چند دارویی، انزوای اجتماعی، محدودیت‌های مالی و یا نقض سلامت روانی در معرض خطر سو تغذیه قرار دارند و غربالگری تغذیه‌ای به عنوان مراقبت‌های اولیه در سالمندان مورد تاکید است.
با توجه به شیوع بالا بیماری‌های قلبی عروقی در کشور که ناشی از سبک زندگی کم تحرکی و تغذیه غیر اصولی و پر کالری است، ریسک مرگ و میر ناشی از ویروس کرونا در این افراد بالا است. از طرف دیگر با افزایش سن و چاقی و افزایش خطر سختی شریان و عوارض عروقی ناشی از آن، سالمندان و افراد چاق باید با اصلاح روند تغذیه‌ای و تحرک متناسب با شرایط فیزیکی و فیزیولوژیکی خود که زیر نظر یک متخصص علوم ورزشی و با مشورت پزشک انجام می‌شود خود را در برابر عوارض ناشی از ویروس کرونا ایمن کنند.
دیابت و عملکرد ایمونولوژیک
بیماران مبتلا به دیابت نوع 1 و 2 ممکن است در مقایسه با افراد سالم، عفونت باکتریایی بلند مدتی را تجربه کنند. یک دلیل برای این موضوع ممکن است اختلال در عملکرد نوتروفیل‌ها شامل اختلال در کموتاکسی، چسبندگی، تولید آنیون سوپر اکساید و بیگانه‌خواری نوتروفیل‌ها باشد.
نقش فعالیت بدنی در بهبود کنترل گلوکز خون و درمان دیابت مورد حمایت قرار گرفته شده است بنا بر این برنامه‌های تمرین ورزشی با شدت متوسط که برای افزایش کنترل گلوکز خون طراحی شده‌اند می‌تواند شاخص‌های عملکرد ایمنی را هم افزایش دهد.
توصیه می‌شود در دوران شیوع ویروس کرونا، افراد سالم و بدون بیماری زمینه‌ای حداقل 150 دقیقه در هفته ورزش هوازی با شدت متوسط را برای بهبود سیستم ایمنی خود انجام داده و از تمرینات با شدت بالا و طولانی مدت اجتناب کنند.
این کتاب در تابستان امسال توسط انتشارات نوروزی در 120 صفحه با قیمت 35 هزار تومان منتشر شد.
*س_برچسب‌ها_س*