اجرای 64 درصدی طرح ویژه آبرسانی برای رفع تنش آبی در کشور

انتظار می‌رفت امسال پاییز و زمستان پربارشی را شاهد باشیم و بارش‌هایی فراتر از شرایط نرمال در کشور رخ دهد؛ اما این انتظارات براورده نشد و علی رغم پیش‌بینی الگوی‌های هواشناسی در پاییز بارش قابل توجهی نداشتیم. آماری که از ابتدای سال آبی (مهر 1402) تا 5 دی از متوسط بارش در کشور به ثبت رسیده تنها 45 میلی متر بوده است. این درحالیست که کشور براساس میزان نرمال بلندمدت 53 ساله باید 66 میلی‌متر باران دریافت می‌کرد.

به طور کلی بر اساس آمار مدیریت منابع آب ایران، اکنون با 33درصد کاهش بارندگی در اغلب حوضه‌های آبریز روبرو هستیم و نسبت به سال گذشته که باز هم وضعیت بارش‌ها مناسب نبود، 8 درصد بارندگی‌ها کاهش داشته است. آمار و ارقام نشان می‌دهد که تنها استان‌های سمنان، مازندران، خراسان شمالی و گلستان از 9 تا 30 درصد رشد بارندگی داشته‌اند.

نگاهی به وضعیت مخازن نیز که تنها 40 درصد پرشدگی دارند نشان می‌دهد میزان آب ورودی به سد‌های کشور 4.6 میلیارد مترمکعب بوده، اما با وجود این ورودی کم، میزان خروجی سد‌ها که به مصارف بخش‌های مختلف از جمله شرب می‌رسد، با 21 درصد رشد همراه بوده است.

با توجه به وضعیت فعلی منابع آبی کشور، برنامه‌های مدیریت مصرف، پروژه‌های رفع تنش آبی در شهر‌ها و در نظر گرفتن دیگر منابع آب برای تامین نیاز‌های آبی کشور در بخش‌های مختلف، رویه‌هایی است که می‌تواند برای پشت سر گذاشتن سال آبی 1402 - 1403 پیگیری شود. در همین راستا هاشم امینی مدیرعامل آب و فاضلاب کشور در خصوص این پروژه‌ها می‌گوید: امسال چهارمین سال خشک را سپری می‌کنیم و در بیش از 5 دهه آماری که وجود دارد، یکی از بدترین سال‌ها را پشت سر می‌گذاریم. اما برنامه ریزی‌هایی در حال انجام است که بتوانیم آب شرب و بهداشت را در شهر‌ها و روستا‌ها تامین کنیم. از ابتدای دولت سیزدهم تاکنون 55 هزار و 500 پروژه در بخش آب و فاضلاب کشور اجرا شده است و 49 هزار و 500 پروژه دیگر در حال حاضر در دست اجرا هستند و در مجموع بیش از 105 هزار میلیارد تومان در بخش آب و فاضلاب کشور سرمایه گذاری شده است.

او افزود: پوشش آب شرب کشور در مناطق شهری 99.9 درصد و در مناطق روستایی 87 درصد بوده و در طرح‌های ویژه آبرسانی 24 پروژه با ظرفیت 394 میلیون مترمکعب در سال را در برنامه داریم که 12 مورد از این پروژه‌ها با ظرفیت 252 میلیون مترمکعب در سال به ثمر نشسته و 64 درصد از برنامه‌ها در این حوزه محقق شده است. در بحث تنش آبی از ابتدای هر سال آبی به رصد و پایش شهر‌ها شروع می‌کنیم که در حال حاضر 275 شهر به ویژه کلانشهر تهران دچار تنش آبی هستند که این تنش مدیریت می‌شود. به طور کلی 1984 پروژه رفع تنش آبی در کشور در برنامه‌ها اعلام شده که تاکنون و تا نیمه دولت سیزدهم، 50 درصد آن اجرایی شده است.

او در مورد اهداف در بهره برداری از دیگر منابع آبی مانند آب دریا گفت: نگاه وزارت نیرو این است که از ظرفیت آب دریا و آب شیرین کن‌ها استفاده کند. برنامه ریزی ما این است که 3.2 میلیون نفر را تحت پوشش این سامانه‌های آبرسانی داشته باشیم که تاکنون 1.4 میلیون نفر آن تکمیل شده است.

در ادامه هم علیرضا قاسمی معاون راهبری و نظارت بر بهره برداری شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور در خصوص وضعیت آبی کشور می‌گوید: متاسفانه در بحث بارش‌های پاییزی و زمستانی پیش بینی‌ها محقق نشده و به همین دلیل از هم اکنون برای مقابله با خشکسالی و تامین آب مورد نیاز مردم در تابستان 1403 متمرکز شده و برنامه ریزی می‌کنیم. خوشبختانه مردم هوشیار شده‌اند و ذهنیت روشنی در خصوص تغییر اقلیم و کم بارشی دارند و در این زمینه چاره‌ای بجز درخواست همکاری از مردم برای مدیریت تقاضای آب نداریم تا بتوانیم تابستان سال آینده را با کمترین چالش سپری کنیم.

گفتنی است اخیرا نیز آب و فاضلاب استان تهران به عنوان یکی از کلانشهر‌های کشور که شرایط ناترازی منابع و مصارف آب را پشت سر می‌گذارد، طرح برخورد با مشترکان بد مصرف را آغاز کرده است. الگوی مصرف ماهانه مشترکان 14 مترمکعب تعریف شده و مشترکانی که بیش از دو برابر این میزان مصرف کنند در دسته بدمصرف‌ها قرار می‌گیرند و در صورت تداوم مصرف بعد از اخطار، با قطع موقت آب مواجه خواهند شد.