اجلاس سران تهران چه دستاوردی داشت؟

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری دانشجو، «اندیشکده ورشو» به سفر اخیر رؤسای جمهور روسیه و ترکیه به ایران اشاره کرد و نوشت که بعنوان بخشی از نشست روند آستانه، یک نشست سه جانبه‌ای درباره سوریه برگزار شد.

این گزارش سپس ادادمه داد «رجب طیب اردوغان، «ولادیمیر پوتین» و آیت‌الله «سیدابراهیم رئیسی» سران ترکیه، روسیه و جمهوری اسلامی ایران در قالب‌های دو جانبه و سه جانبه مذاکراتی را برگزار کردند و در خصوص موضوعات کلیدی گفتگو کردند.

آن طور که این گزارش می‌گوید، ایران و روسیه بزرگ‌ترین برندگان این نشست در سطح رؤسای کشور بودند. به واسطه گام‌هایی که برای پایان دادن به جنگ داخلی در سوریه برداشته شد، اجازه مداخله نظامی در سوریه وجود ندارد. ایران وارد یک روابط تجاری جدید با روسیه شد که اجازه توسعه زیرساخت‌های انرژی این کشور را می‌دهد. یک ائتلاف غیررسمی بین دو کشور شکل گرفت.

طبق این گزارش، مقام‌های روسیه و جمهوری اسلامی ایران برای مشارکت به منظور تضمین ثبات در منطقه ابراز حمایت کردند و تعهد دو طرفه برای حفظ روابط دوجانبه نیز در این سفر مورد تأیید قرار گرفت و حضرت آیت‌الله «علی خامنه‌ای» رهبر انقلاب اسلامی ایران به «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهور روسیه اطمینان داد که این روسیه نبوده که جنگ اوکراین را آغاز کرده است بلکه ناتو بوده است که یک موجود خطرناک است که امنیت جامعه بین‌الملل را تهدید می‌کند.

اندیشکده ورشو ادامه داد که مکالمه پوتین با آیت‌الله «سیدابراهیم رئیسی» رئیس‌جمهور ایران در خصوص توسعه روابط دوجانبه سیاسی و تجاری بود و روسیه پروژه‌های مشترک با ایران را فعالانه‌تر و با استفاده از ارز ملی اجرا خواهد کرد.

بر اساس این گزارش، در جریان دیدار رئیس‌جمهور روسیه با مقام‌های ایران، موضوع همکاری در زمینه‌های صنعت، حمل و نقل و انرژی مورد بحث قرار گرفت. شرکت نفت ایران و گازپروم روسیه توافقنامه‌ای را درباره همکاری راهبردی درباره پروژه‌هایی به ارزش حدود 40 میلیارد دلار امضا کردند.

طبق این گزارش، همکاری علمی و فنی دوجانبه بین روسیه و ایران انجام خواهد گرفت و ایران را قادر می‌کند وارد بازار گاز طبیعی مایع شود. این قرارداد شامل احداث خطوط لوله صادراتی، توسعه شش میدان نفتی و دو میدان گازی (در منطقه کیش، پارس شمالی و جنوبی) و تکمیل پایانه صادراتی LNG ایران است.

بر اساس این گزارش، در گذشته، ایالات متحده به مقامات کرملین در مورد عواقب توسعه زیرساخت گاز ایران هشدار داده است، اما با توجه به این که غرب اقتصاد روسیه را تحریم کرده است، حزب حاکم در مسکو با بی توجهی به پیشنهادات کشور‌های غربی، همکاری خود را با تهران افزایش داده است.

این گزارش ادامه داد که مقام‌های روسیه خواهان حفظ مشارکت خود در راستی‌آزمایی پایبندی ایران به برجام هستند. نمایندگان روسیه در آژانس برای نظارت بر تلاش‌های ایران برای استفاده از موشک‌های بالستیک میان‌برد همکاری کردند و بر این باورند که این موشک‌ها به کلاهک‌های اتمی مسلح نیستند و برای اهدافی غیر از اشاعه تسلیحات کشتار جمعی آزمایش می‌شوند و پوتین بر این باور است که مذاکرات رفع تحریم‌های ایران باید ازسرگرفته شود و تهران باید اجازه داشته باشد فناوری هسته‌ای خود را برای اهداف منحصراً صلح‌آمیز توسعه دهد.

بر اساس این گزارش، در جریان نشست آستانه، رئیس‌جمهور روسیه تصریح کرد که در نظام بین‌المللی هر کشور بر اساس احترام به قوانین بین‌المللی و بدون تبعیض در جو بین‌المللی حق توسعه و پیشرفت دارد و بنابراین تحریم‌های ایران باید لغو شود.

بر اساس این گزارش، روسیه و شرکای این کشور با نماینده سازمان ملل در امور سوریه و مجمع قانون اساسی سوریه همکاری می‌کنند، اما قالب آستانه مهم‌ترین نقش را در گفت‌وگوی سوریه ایفا می‌کند. رئیس‌جمهور روسیه اعلام کرد که کشورش به همراه دو شریک دیگر قالب آستانه یعنی ایران و ترکیه از دولت سوریه در از بین بردن شبه‌نظامیانی که در سوریه عملیات می‌کنند، حمایت خواهد کرد.

طبق توافقی که روز چهارشنبه سران ترکیه، روسیه و ایران درباره سوریه به امضا درآوردند، اوضاع جامعه سوریه رو به بهبود است که بخش عمده‌ای از آن به واسطه فعالیت انساندوستانه کشور‌های قالب آستانه است و بخشی از آن به واسطه فعالیت‌های هیأت نمایندگی سازمان ملل و فعالیت دیگر سازمان‌های بشردوستانه است.

این گزارش سپس ادامه داد که مسکو و تهران درباره برنامه‌های ترکیه منفی هستند. اوایل ماه ژوئیه 2022، «حسین امیرعبداللهیان» وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران از دمشق بازدید کرد و تصریح کرد که اجرای منافع ترکیه در کشوری که برای 11 سال در معرض جنگ داخلی بوده است، تهدیدی برای امنیت منطقه و حاکمیت ارضی سوریه است.

از طرف دیگر، ترکیه موفق به متقاعد کردن شرکای قالب آستانه شد تا به همکاری با کرد‌های تحت حمایت آمریکا پایان دهند. آنکارا و تهران مخالف همکاری آمریکا با گروه تروریستی «ی پ گ / پ ک ک» در شمال شرقی سوریه هستند. آن‌ها خواستار عقب‌نشینی نیرو‌های آمریکایی از شرق فرات بعنوان بخشی از فرایند تقویت صلح در منطقه از طریق قالب آستانه هستند. این تصمیم توسط اعضای نشست فرایند آستانه در 20 ژوئیه 2022 گرفته شد و در این زمینه با «رجب طیب اردوغان» رئیس‌جمهور ترکیه موافقت شد.

طبق موضع سران سه کشور ایران، ترکیه و روسیه، تمام قلمرو سوریه باید تحت کنترل دولت منتخب سوریه باشد. بنا بر گفته جمهوری اسلامی ایران، شهادت سردار «قاسم سلیمانی» نمادی از مقاومت، مبارزه و مخالفت با تروریسم بود و تمامی کشور‌هایی که در نشست آستانه شرکت می‌کنند، مبارزه با تروریسم بعنوان یک جنبه کلیدی از همکاری سه‌جانبه سه کشور را به رسمیت شناختند.

اندیشکده ورشو با اشاره به این موارد نوشت که روسیه شرکا و متحدان خود را در مبارزه علیه غرب برای ایجاد یک جبهه ضدغرب گرد هم می‌آورد که این یک جبهه از کشور‌های تحت تحریم غرب است. توافق روسیه و جمهوری اسلامی ایران در زمینه همکاری اقتصادی و سیاسی و تداوم حمایت از حاکمیت «بشار الاسد» رئیس‌جمهور سوریه سیگنالی به غرب و کشور‌های استبدادی است که روسیه در عمل از شرکای خود حمایت می‌کند.

این گزارش با اشاره به تمامی این موارد در پایان نوشت، آمریکایی‌ها را می‌توان متحدان غیرقابل اعتمادی در زمینه خروج از افغانستان و عقب نشینی از سوریه در گذشته و همچنین کاهش حمایت از مبارزان کرد دانست. هم فعالیت‌های نیرو‌های دولت سوریه و هم بازی‌های سیاسی ترکیه در چندین جناح ممکن است منطقه‌ای که از زمان مداخله آمریکا در 1991 رو به افول بوده را بی‌ثبات کند.