ارزش پخش مسابقات فوتبال ایران چقدر است؟/ مناظره حق پخش، بررسی کامل مباحث
در مناظره‌ای که میان نماینده فدراسیون و باشگاه‌ها و نماینده صدا و سیما برگزار شد، مصطفی محمدی به عنوان نماینده صدا و سیما از پیشنهاد این سازمان برای حل مشکل حق پخش پرده برداشت.
به گزارش "ورزش‌سه"، گفتگوی ویژه خبری شبکه یک صدا و سیما به یکی از موضوعات چالش‌برانگیز ماه‌ها و سال‌های اخیر فوتبال ایران پرداخت. جایی که محمدرضا ساکت عضو هیئت رئیسه فدراسیون فوتبال که نماینده باشگاه‌ها در فدراسیون است، در کنار مصطفی محمدی ریاست مرکز طرح، برنامه و بودجه سازمان صدا و سیما به صورت جزئی موضوع حق پخش را مورد بررسی و تحلیل قرار دادند. در این مناظره ساکت رویکرد وزارت ورزش در دوره حمید سجادی را منفعلانه ارزیابی کرد و معتقد بود که سازمان لیگ هم جدیت لازم را در این زمینه نداشته است. مصطفی محمدی نماینده صدا و سیما هم یک پیشنهاد برای حل چالش حق پخش داشت. مهم‌ترین بخش‌های مناظره مهم و سرنوشت‌ساز نماینده فدراسیون و باشگاه‌ها و نماینده صدا و سیما را در ادامه بخوانید. *محمدرضا ساکت در بخش ابتدایی صحبت‌هایش به تعریف حق پخش تلویزیونی پرداخت و ایجاد رویداد ورزشی را محصول تلاش فدراسیون و باشگاه‌ها دانست، که صدا و سیما باید برای پخش آن هزینه‌اش را به متولیان پرداخت کند.
- نماینده صدا و سیما: همیشه جلوتر از قانون هستیم *در ادامه مصطفی محمدی ضمن تایید صحبت‌های محمدرضا ساکت، گفت:«سازمان صدا و سیما همواره جلوتر از قانون بوده و هر جا قانون سازمان را مکلف کرده، جلوتر از قانون به وظیفه خود عمل کرده‌ایم.»
*بازخوانی تلاشی دو دهه‌ای برای گرفتن حق پخش در بخش مهم ابتدایی این مناظره مصطفی محمدی به بازخوانی تلاش‌هایی بیست و چند ساله برای موضوع حق پخش پرداخت و توضیح داد:«ادبیات استفاده از حق پخش به سال 1380 برمی‌گردد. در مجلس ششم طرحی در خصوص تامین بخشی از هزینه‌های باشگاه‌ها از طریق صدا و سیما مطرح شد، اما جمع بندی نهایی این شد که سازمان به صورت مستقیم نمی‌تواند چیزی بدهد. منتها به دولت تکلیف شد که ردیفی را برای حق پخش ایجاد کند و سازمان صدا و سیما از محل آن ردیف به صدا و سیما کمک کند. این اتفاق هیچ وقت نیفتاد.» او سپس به آغاز تلاشی دوباره با توجه به هشدار فیفا اشاره کرد:« سال 1390 دوباره بحثی درباره تعلیق فوتبال به خاطر عدم رعایت برخی از قوانین فیفا مطرح بود که یکی هم موضوع حق پخش بود. در این دوره قرار شد که دولت ردیف بودجه‌ای را اختصاص بدهد و این بودجه به فوتبال داده شود. از محل بودجه‌های دولتی در آن سال این مبلغ داده شد، اما در سال‌های بعد با تغییر دولت این اتفاق باز هم متوقف شد. این موضوع تا سال 1399 با وجود جلسات زیادی که میان صدا و سیما و سازمان، لیگ، فدراسیون، باشگاه‌های استقلال، پرسپولیس، تراکتور، سپاهان و... برگزار شد، مسکوت ماند.» پس از مسکوت ماندن تلاش دوم، تلاش دیگری طی دو سه سال اخیر ایجاد شده که مصطفی محمدی درباره آن می‌گوید:«در سال 1399،1400 و 1401 بندی اضافه شد که تمام درآمدهای صدا و سیما ناشی از حق پخش به حساب خاصی در خزانه واریز شود و با نسبت 70 درصد سازمان صدا و سیما و 30 درصد وزارت ورزش عودت بشود. اما عددی که ما پرداخت کرده بودیم را حتی سهم خودمان را به ما برگشت ندادند. حالا برای وزارت را نمی‌دانیم.»
*محمدرضا ساکت و مطرح کردن بحث مجوز حرفه‌ای در این بخش از مناظره ساکت مدیرعامل باشگاه سپاهان به بحث مجوز حرفه‌ای ورود کرد و گفت:«باشگاه‌ها برای دریافت مجوز حرفه‌ای باید 5 معیار را داشته باشند تا در مسابقات بین‌المللی اجازه حضور پیدا کنند. در بخش مالی مجوز حرفه‌ای وقتی توسط سازمان‌های بین‌المللی مورد بررسی قرار می‌گیرد، به موضوع درآمدهای پایدار هر باشگاه توجه می‌شود. موضع این است که باشگاه‌ها باید درآمد پایدار داشته باشند. عضو هیئت رئیسه سازمان لیگ با تشریح سه بخش عمده حق پخش بیان کرد:«اصولا باشگاه‌ها برای پایداری نیاز به ثبات مالی دارند که بخشی از این درآمدها روز مسابقه است، بخشی فروش بازیکن و بخشی تبلیغات است. اما مهم ترین بخش آن حق پخش است. این حق پخش در 3 شکل واگذار می‌شود؛ به صورت زنده، با تاخیر و قسمت‌های برجسته. این موضوع اگر محقق شود، باشگاه به یک درآمد پایدار می‌رسد و می‌تواند برنامه‌ریزی داشته باشد.»
*انتقاد ساکت در سازمان لیگ و حمید سجادی محمدرضا ساکت در بخش دیگری از صحبت‌هایش به درآمدهای فیفا و کنفدراسیون فوتبال آسیا پرداخت و اینکه چطور مبالغ مسابقات جهانی و آسیایی به باشگاه‌ها و کشورهای مختلف می‌رسد. او سپس با تاکید بر اینکه سازمان لیگ باید جدیت بیشتری در تحقق حق پخش داشته باشد، به تمجید از تلاش‌های مهدی تاج ریاست فدراسیون فوتبال و جبلی ریاست صدا و سیما پرداخت. مدیرعامل سپاهان و نماینده باشگاه‌ها در هیئت رئیسه سازمان از نگاه مصطفی محمدی تعریف کرد، اما وزیر پیشین ورزش و عملکردش را مورد انتقا قرار داد. او در ادامه ابراز امیدواری کرد که با حضور کیومرث هاشمی یک راهبرد همه جانبه تعریف شود که هم مشکل باشگاه‌ها حل شود و هم صدا و سیما به حقش برسد.
*پیشنهاد صدا و سیما برای حل مشکل حق پخش پس از صحبت‌های محمدرضا ساکت که نماینده باشگاه‌ها در هیئت رئیسه سازمان لیگ است، مصطفی محمدی ریاست مرکز طرح، برنامه و بودجه سازمان صدا و سیما پیشنهادات سازمان را برای حل این مشکل مطرح کرد و گفت:«تفاوتی که ما با شبکه‌های خارجی داریم این است که آنها مبتنی بردرآمد کار می‌کنند. مثلا آنها تمام مسابقات جام جهانی را نمی‌خرند و فقط مسابقاتی را می‌خرند که در کشورشان هوادار دارد. هزینه می‌کنند تا درآمد کسب کنند. برای این کار از مردم حق اشتراک می‌گیرند. در ایران چنین چیزی وجود ندارد و یک سال در زمان آقای هاشمی وجود داشته است. حتی به ما گفته‌اند که درآمدسازی کنید که ما مخالف هستیم. معتقدیم که سازمان صدا و سیما سازمان فرهنگ‌ساز است و ما نباید کار تجاری کنیم.»
*عدد حق پخش را فدراسیون و وزارت ورزش به ما بدهند او به صورت مستقیم پیشنهادات سازمان صدا و سیما برای پرداخت حق پخش را مطرح کرد و گفت:«نکته اول در حوزه حق پخش این است که عدد حق پخش در مسابقات ورزشی که یکی از آن هم فوتبال است، چقدر است؟ عملا باید فدراسیون‌ها و وزارت ورزش عددش را دربیاورند. برای ما تفاوتی نمی‌کند. در واقع وزارت ورزش و فدراسیون‌ها باید مشخص کنند که خدماتشان 10 میلیارد می‌ارزد، یا هزار میلیارد یا بیشتر. بودجه ما هم دولتی است.»
*باید برای پرداخت حق پخش ردیف بودجه جدید و مجزایی به ما بدهند محمدی در ادامه پیشنهاد داد که ردیف بودجه جداگانه‌ای برای پرداخت حق پخش توسط صدا و سیما از طریق دولت برای این سازمان ایجاد شودو در اینباره گفت:«ما هم تاکید داریم که این هزینه باید جدا از بودجه سازمان تعریف شود و به تعداد مسابقات ورزشی از همین محل پرداخت شود.»
*تکرار دوباره پیشنهاد سازمان صدا و سیما برای پرداخت حق پخش در این بخش مجری برنامه در بین صحبت‌های مصطفی محمدی ریاست بودجه صدا و سیما وارد شد و گفت چرا چنین تاکیدی دارید که از محل جدا پرداخت شود که محمدی در پاسخ به آن گفت:«دلیل جدا بودنش این است که همه از جمله باشگاه‌ها ببینند چقدر برای این پول داده می‌شود و ما عین آن را تکلیف داشته باشیم تا پرداخت کنیم. این اتفاقی است که به صورت کلان در دولت و مجلس مطرح شده و امیدواریم یک یاعلی بگویند و در صحن مجلس تصویب بشود تا خیال فوتبال راحت شود. اینکه دوستان دنبال درآمد پایدار هستند، حرف دقیقی است و باید حاکمیت این کار را به صورت کامل انجام بدهد. از آن طرف هم سازمان صدا و سیما با خیال آسوده برنامه بسازد.»
*ردیف بودجه مستقلی به صدا و سیما داده شود محمدی در بخش دیگری از صحبت‌هایش به صورت خلاصه پیشنهاد سازمان صدا و سیما برای پرداخت حق پخش را توضیح داد و گفت:«در نتیجه پیشنهادی که ما به دوستان (دولت و مجلس) دادیم این است که یک ردیف بودجه مستقلی برای حق پخش به صورت سالیانه با عدد تفاهم شده در فدراسیون‌ها و وزارت ورزش تصویب بشود و در اختیار سازمان صدا و سیما قرار بگیرد، تا با مدلی که خود وزارت ورزش و فدراسیون می‌گوید، در اختیار باشگاه‌های ورزشی قرار داده بشود.»
*فرصت 6 ماهه دولت و مجلس به صدا و سیما محمدی در بخش دیگری با تاکید بر این نکته که باید به تفاوت صدا و سیما با رسانه‌های خارجی و همینطور باشگاه‌های ایرانی با باشگاه‌های خارجی برای پیدا کردن یک راه حل درست توجه شود، حرف‌هایش را از سر گرفت و گفت:«الان در لایحه پیشنهادی دولتی محترم پیشنهادی برای حق پخش آمده و گفته شده که ظرف مدت 6 ماه از ابلاغ قانون، آئین‌نامه‌ای توسط سازمان صدا و سیما و وزارت ورزش نوشته شود و میزان حق پخش و چگونگی تامین و تقسیم آن بین ذی‌نفعان مشخص شود.»
*واکنش نماینده صدا و سیما به فرصت 6 ماهه دولت و مجلس محمدی ادامه داد:«البته از نظر شکلی متن خوبی است، منتها برای اینکه بعدا به مشکل نخورد، ما با دوستان مختلف در دولت و مجلس صحبت کردیم. گفتند حتما برای حل این مشکل کمک می‌کنیم. هم در مجلس و هم در دولت عزم حل شدن مشکل وجود دارد و متن جایگزینی هم با اصلاحاتی در کمیسیون فرهنگی تصویب شد و امیدواریم در صحن مجلس هم تصویب بشود.»
این بخش‌هایی از مناظره محمدرضا ساکت به عنوان نماینده فدراسیون و باشگاه‌ها و مصطفی محمدی نماینده صدا و سیما بود که البته به راه حل خاصی منتهی نشد. در این مناظره اگرچه ساکت ابراز امیدواری کرد که با نگاه متفاوت دولت ومجلس این موضوع حل شود، اما با توجه به تاکیدی که نماینده صدا و سیما بر ایجاد یک ردیف بودجه مستقل داشت، باید منتظر گذر زمان باشیم و ببینیم چه اتفاقاتی در این زمینه در راه خواهد بود. مسلما اینکه دولت و مجلس بر نامه خود و فرصت 6 ماهه به سازمان صدا و سیما تاکید کنند یا خیر، بخش مهمی از این سوال پاسخ داده خواهد شد.