از مشاعره رییس جمهور تا شگفتی دیپلماسی؛ در دوشنبه چه گذشت؟

به گزارش گروه آنلاین روزنامه دنیای اقتصاد؛ وقتی مسعود پزشکیان چهارشنبه 26 دی ماه وارد فرودگاه دوشنبه شد، «امامعلی رحمان» رئیس‌جمهوری تاجیکستان به پیشواز او رفت و حضورش به خانه خود را خیرمقدم گفت. پزشکیان هم عنوان کرد که «در تاجیکستان احساس غربت نمی‌کنم.» این آغاز مجموعه دیدارها و نشست‌هایی بود که کارشناسان ارزیابی می‌کنند؛ منجر به رفع موانع موجود برای تعاملات اقتصادی و فرهنگی شود البته گفته می‌شود که در این توافقات بعد فرهنگی برجسته‌تر است.

بازگشایی پژوهشگاه فرهنگ فارسی تاجیکی

یکی از مهم‌ترین دستاوردهای این سفر، بازگشایی پژوهشگاه فرهنگ فارسی تاجیکی بود که از سال 1397 تعطیل شده بود. این مرکز، به‌عنوان نماد همکاری فرهنگی میان دو ملت، بار دیگر فعالیت خود را آغاز کرد. وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی ایران در مراسم بازگشایی این پژوهشگاه گفت: «امروز، روزی مبارک برای ایران و تاجیکستان است. زبان فارسی، یکی از مهم‌ترین عناصر هویتی این دو ملت، نقش مهمی در تقویت پیوندهای تاریخی و فرهنگی ما دارد.»

پژوهش‌های این مرکز قرار است روی ریشه‌های زبانی و گویش‌های فارسی و تاجیکی متمرکز شود و نتایج آن برای تاکید بر پیوندهای عمیق فرهنگی به سران دو کشور ارائه خواهد شد.

تقویت تعاملات گردشگری ایران و تاجیکستان

در راستای توسعه روابط فرهنگی، ایران و تاجیکستان توافق کردند تعاملات گردشگری خود را به‌طور چشمگیری افزایش دهند. وزیر میراث‌فرهنگی ایران اعلام کرد که تعداد گردشگران تاجیک که سالانه به ایران سفر می‌کنند، حدود 8 هزار نفر است و توافق شده این رقم به 100 هزار نفر افزایش یابد. به گفته او، تاجیکستان با ظرفیت‌های بی‌نظیر طبیعی و فرهنگی، می‌تواند به مقصدی جذاب برای گردشگران ایرانی تبدیل شود و همچنین، گردشگران تاجیک نیز می‌توانند از جاذبه‌های متنوع ایران بهره‌مند شوند.

نقش استراتژیک زبان فارسی

در دیدارهای میان مقامات ایرانی و تاجیک، زبان فارسی به‌عنوان پلی میان دو ملت نقشی کلیدی ایفا کرد. رئیس‌جمهور تاجیکستان در استقبال از مقامات ایرانی، زبان فارسی را مظهر پیوندهای تاریخی دانست و حتی در یکی از نشست‌ها، روسای جمهور دو کشور با یکدیگر به مشاعره پرداختند. این لحظات نمادین، نشان‌دهنده جایگاه ویژه زبان فارسی در روابط میان دو کشور است.

همکاری‌های اقتصادی و تجاری ایران و تاجیکستان

با وجود روابط فرهنگی قوی، سطح مبادلات اقتصادی ایران و تاجیکستان هنوز جای پیشرفت بسیاری دارد. بر اساس آمارها، سهم ایران از بازار واردات تاجیکستان تنها 3.5 درصد است و تاجیکستان در جایگاه بیست‌وسوم شرکای تجاری ایران قرار دارد.

اما مقامات دو کشور در این سفر، توافق‌های متعددی برای گسترش روابط اقتصادی امضا کردند. این توافق‌ها حوزه‌هایی مانند حمل‌ونقل، گمرک، دامپزشکی، بازرگانی و سرمایه‌گذاری را شامل می‌شود. وزیر توسعه اقتصاد تاجیکستان اعلام کرد: «دولت تاجیکستان علاقه‌مند است ایران به شریک اول تجاری این کشور تبدیل شود.»

ایجاد پیوند میان هویت فرهنگی و اقتصادی

مقامات ایرانی تاکید کردند که روابط فرهنگی می‌تواند بستری برای تقویت همکاری‌های اقتصادی باشد. به گفته مسئولان، موقعیت جغرافیایی و اشتراکات زبانی و فرهنگی، تاجیکستان را به شریک استراتژیک ایران در منطقه تبدیل کرده است.

سیدرضا صالحی‌امیری، وزیر میراث‌فرهنگی ایران، در این زمینه گفت: «اکنون زمان آن رسیده که هویت تاریخی و فرهنگی میان دو کشور را به هویتی اقتصادی پیوند بزنیم. تاجیکستان، به‌عنوان بخشی از تمدن نوروز و زبان مشترک، می‌تواند نقطه‌ای کلیدی برای گسترش ارتباطات اقتصادی و فرهنگی ایران باشد.»

چشم‌انداز روابط ایران و تاجیکستان

کارشناسان بر این باورند که روابط فرهنگی و زبانی میان ایران و تاجیکستان، زمینه‌ساز توسعه همکاری‌های علمی، آموزشی و اقتصادی است. علی‌اصغر شعردوست، سفیر پیشین ایران، تاکید کرده است که تبادل دانشجو، گسترش همکاری‌های علمی و تقویت فعالیت‌های فرهنگی مشترک، می‌تواند از اهداف بلندمدت این روابط باشد.

روابط ایران و تاجیکستان، با تکیه بر اشتراکات فرهنگی و زبانی، فرصتی منحصربه‌فرد برای توسعه همکاری‌های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی فراهم کرده است. بازگشایی پژوهشگاه فرهنگ فارسی تاجیکی و توافق برای افزایش تعاملات گردشگری، از جمله گام‌های مهم در این راستا هستند. این روابط، علاوه بر تقویت پیوندهای فرهنگی، می‌توانند بستری برای توسعه تجارت و سرمایه‌گذاری میان دو کشور باشند.

در این سفر دو روزه، اما یکی از ماندگارترین فیلم‌های سفر پزشکیان به تاجیکستان مشاعره او و امامعلی رحمان بود. وقتی رئیس‌جمهور ایران این شعر از رودکی را خواند: «بوی جوی مولیان آید همی...» و امامعلی رحمان پاسخ داد: «هیچ شادی نیست اندر این جهان برتر از دیدار روی دوستان».