از کلاس فیزیک تا سحرگاه ترور؛ زندگی‌ای که طهرانچی وقف علم و ایران کرد
از همان روزهای تدریس فیزیک تا واپسین سحر زندگی‌اش، محمدمهدی طهرانچی مسیر روشنی را برگزید: وقف علم، دانشگاه و ایران. وی نه فقط دانشمند هسته‌ای بود، بلکه معمار آینده‌ای بود که ترور هم نتوانست آن را خاموش کند.
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، در سحرگاه 23 خرداد 1404، رژیم صهیونیستی در اقدامی جنایتکارانه و تروریستی، جمعی از فرماندهان نظامی و دانشمندان برجسته هسته‌ای ایران را هدف قرار داد. در این حمله، شهید دکتر محمدمهدی طهرانچی، رئیس فقید دانشگاه آزاد اسلامی و از دانشمندان برجسته فیزیک هسته‌ای کشور و استاد تمام پیش از 40 دانشگاه ایران به شهادت رسید.
محمدمهدی طهرانچی؛ چهره‌ای ماندگار در علم، مدیریت و ایستادگی
دکتر محمدمهدی طهرانچی، متولد 1344 در تهران، از نوابغ علمی ایران و چهره‌ای اثرگذار در مسیر استقلال علمی کشور بود. او تحصیلات کارشناسی و کارشناسی ارشد خود را در رشته فیزیک از دانشگاه شهید بهشتی آغاز کرد و سپس با ادامه تحصیل در مقطع دکترای فیزیک اتمی و مولکولی در همین دانشگاه، به عضویت هیئت علمی آن درآمد. او سپس برای پژوهش‌های تخصصی به روسیه رفت و در سال 1376 موفق به اخذ عالی‌ترین مدرک فیزیک از دانشگاه مسکو شد.
با وجود پیشنهادهای متعدد از دانشگاه‌ها و مراکز علمی بین‌المللی، طهرانچی برای استقلال صنعت هسته‌ای به ایران بازگشت تا دانش و توان علمی خود را در مسیر اعتلای کشورش به‌کار گیرد. وی در همان دانشگاه شهید بهشتی به تدریس پرداخت و پس از هشت سال به درجه استاد تمامی رسید. در طول فعالیت علمی‌اش، در بیش از 40 دانشگاه کشور تدریس کرد و به یکی از شناخته‌شده‌ترین اساتید فیزیک ایران تبدیل شد. در سال 1391 نیز به‌عنوان استاد نمونه کشوری انتخاب شد.
فراتر از آموزش؛ معمار توسعه علمی کشور
دکتر طهرانچی در کنار تدریس، مسئولیت‌های کلیدی و متعددی در مراکز هسته‌ای و ساختار علمی و اجرایی کشور ایفا کرد. وی از معاونت اجرایی و برنامه‌ریزی دانشکده علوم، ریاست کمیسیون تخصصی علوم پایه شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری، تا عضویت در کمیته علمی سند تحول راهبردی علم و فناوری کشور، حضوری فعال و مؤثر داشت. وی همچنین مدتی ریاست پژوهشگاه دانش‌های بنیادی را برعهده داشت که از مراکز مهم تولید علم در کشور محسوب می‌شود.
یکی از نقاط عطف دوران فعالیت او، تأسیس پژوهشکده لیزر و دانشکده فناوری‌های نوین در دانشگاه شهید بهشتی بود؛ مراکزی که نقش مهمی در توسعه فناوری‌های دفاعی و هسته‌ای صلح‌آمیز کشور ایفا کردند.
بزرگداشت 5 شهید هسته‌ای دانشگاه بهشتی در سوگ محرم برگزار میشوداز دانشگاه شهید بهشتی تا دانشگاه آزاد اسلامی
در سال 1391، دکتر طهرانچی با حکم وزیر علوم، تحقیقات و فناوری به‌عنوان سرپرست دانشگاه شهید بهشتی منصوب شد و مدتی بعد نیز به ریاست این دانشگاه رسید. دوره مدیریتی او با تمرکز بر کادرسازی، پرورش مدیران علمی جوان و توسعه ظرفیت‌های تحقیقاتی همراه بود.
وی در ادامه به‌مدت یک سال، معاون علمی آستان قدس رضوی شد و سپس با رأی شورای عالی انقلاب فرهنگی، به عضویت هیئت امنای دانشگاه آزاد اسلامی درآمد. در این دوره، نام او بیش از گذشته بر سر زبان‌ها افتاد و سرانجام ریاست دانشگاه آزاد اسلامی به او سپرده شد. در این مسئولیت، تلاش گسترده‌ای برای ارتقاء آموزش، توسعه فناوری‌های نو و پیوند میان دانشگاه، صنعت و جامعه انجام داد.
گرچه شهید طهرانچی بیشتر به‌عنوان فیزیکدان هسته‌ای شناخته می‌شد، اما فعالیت‌های او به حوزه علم محدود نبود. او در مباحث نظری مدیریت اسلامی نیز دارای آثار و تألیفاتی بود و نگاه منظمی به پیوند علم و حکمرانی دینی داشت؛ موضوعی که در نحوه اداره نهادهای دانشگاهی نیز نمود داشت.
نماد مقاومت علمی در برابر تحریم و ترور
در طول سال‌های فعالیتش، شهید طهرانچی بارها از سوی دشمنان تهدید به ترور شده بود و نام او در لیست سیاه دشمنان ایران قرار داشت. در سال 2020، وزارت خزانه‌داری آمریکا نام وی را در فهرست تحریم‌ها قرار داد؛ اقدامی که نشان‌دهنده نقش مؤثر و کلیدی او در برنامه‌های هسته‌ای صلح‌آمیز ایران بود.
امروز، در غیاب این استاد و مدیر برجسته، صدها دانشجو، استاد و مدیر که زیر نظر او رشد کرده‌اند، راه پرافتخار او را ادامه می‌دهند؛ راهی برای علم، برای ایران و برای عزت ملتی که هیچ‌گاه در برابر ترور، تحریم و تهدید تسلیم نخواهد شد.