اصلاح‌طلبان و اعتدالیون توانایی به خط کردن پایگاه رای خود را ندارند / اختلاف راهبردی در جریان اصلاحات؛ حضور با کاندیدای اندک یا پرشمار؟

سرویس سیاست مشرق - در میان انبوهی از گزارش‌ها و تیترهای خبری، در یک بسته کامل با نام «ویژه‌های مشرق» شما را در جریان مسائل مهم و اثرگذار از نگاه روزنامه‌های کشور قرار می‌دهیم.

در این ویژه‌نامه، نگاهی به آخرین مواضع جناح‌های سیاسی و تحولات مهم داخلی، خارجی، اوضاع اقتصادی و اجتماعی کشور انداخته می‌شود که مخاطبان بامطالعه آن به رهیافت‌های مهم، نکات و تأملات از سیر وقایع اثرگذار دست خواهند یافت، در این بخش با ما همراه باشید

************

روزنامه‌های امروز سه شنبه 8 خردادماه در حالی چاپ و منتشر شد که افتتاحیه مجلس دوازدهم با پیام رهبر انقلاب، ریزش‌های مداوم شاخص کل بورس، پشت پرده نزدیکی پادشاهی‌های خلیج‌فارس به ایران و آخرین خبرهای انتخاباتی از گروه‌های سیاسی در صفحات نخست روزنامه‌های امروز برجسته شده است.

بررسی رسانه‌های جریان اصلاح طلب بیانگر آن است که آنان از وجود در گرایش و راهبردهای در جبهه اصلاحات خبر می‌دهند، این قطب‌های متعد باعث سردرگمی میان چپ‌ها شده است.

روزنامه اصلاح طلب شرق نسبت به کارآمدی لازم اصلاح طلبان و اعتدالیون را برای از خانه بیرون‌آوردن پایگاه بالقوه رأی در روز انتخابات ابراز تردید کرده و نوشته است:

انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم انتخاباتی سیاسی است، شهرهای بزرگ را مرکز ثقل و عامل جریان‌ساز در انتخابات ریاست‌جمهوری دانست و بر ضرورت توجه اصلاح طلبان و اعتدالیون به این موضوع تاکید کرد.

شرق همچنین با بیان اینکه تقریبا همه جریان‌های غیراصولگرا علی‌الاصول آماده شرکت در انتخابات پیش‌رو هستند، می نویسد:

آنچه مهم است این است که آیا شرکت طیف‌های غیراصولگرا می‌تواند با موفقیت در انتخابات نیز همراه باشد یا تنها ممکن است به درد گرم‌کردن تنور انتخابات بخورد. در این رابطه، «چهره» و سابقه کاندیداها و میزان شناخت مردم از آنها عامل بسیار مهمی است؛ خاصه در شرایطی که صرف حمایت بزرگان و تشکیلات سیاسی غیراصولگرا ممکن است این بار مانند گذشته کارآمدی لازم را برای از خانه بیرون‌آوردن پایگاه بالقوه رأی در روز انتخابات نداشته باشد.

روزنامه اعتماد در گزارشی با اشاره به اینکه در جریان اصلاحات برای این دوره از انتخابات سنبه طرفداران کنشگری فعال در انتخابات پرزورتر از مخالفان مشارکت در انتخابات است از اضافه شدن اسحاق جهانگیری و بهزاد نبوی به جمع تصمیم‌گیران اصلاح‌طلبان خبر داد.

این روزنامه در گزارشی با اشاره به اینکه آخرین اخبار مرتبط با جریان اصلاحات حاکی از آن است که برای این دوره از انتخابات سنبه طرفداران کنشگری فعال در انتخابات پرزورتر از مخالفان مشارکت در انتخابات است، می‌نویسد:

این رویکرد را از نحوه برخورد جبهه اصلاحات با نامزدهای احتمالی انتخابات به عینه می‌توان دید. داده‌های مستند حاکی از آن است که جبهه اصلاحات فعلا از ارائه نامزد اختصاصی خودداری کند تا چهره‌های اثرگذار این طیف فرصت ثبت نام در انتخابات را از دست ندهند. این رویکرد دقیقا در نقطه مخالف مسیری است که این جریان در انتخابات سال 1400 با اعلام زودهنگام کاندیداتوری مصطفی تاجزاده پیمود. در واقع لکوموتیوران‌های جریان اصلاحات تاکتیک‌های جدیدی را با توجه به شرایط کشور اتخاذ کرده و قصد دارند آن را امتحان کنند. بنابراین روند معرفی نامزدهای این جبهه احتمالا تا پایان مهلت ثبت نام‌ها به تعویق می‌افتد.

به نوشته این روزنامه:

ویژگی مثبت این رویکرد آن است که از یک طرف ابتکار عمل بیشتری را در اختیار این جریان قرار می‌دهد و از سوی دیگر فرصتی را هم در اختیار نامزدهای منتسب به اصلاحات قرار می‌دهد که ظرفیت‌های ارتباطی و اعتباری خود را برای انتخابات وارد میدان کنند و در نهات به نفع نامزد نهایی به کار بگیرند. بخش قابل توجه تصمیمات کلان و راهبردی اصلاح‌طلبان از دل جلسات بزرگان این جریان و جریان اعتدال شکل می‌گیرد. دیدارهایی که با محوریت سیدمحمد خاتمی، سیدحسن خمینی، حسن روحانی و علی‌اکبر ناطق نوری انجام و در آنها تصویری از تصمیمات آینده ارائه می‌شود. اخبار حاکی از آن است که چهره‌هایی چون اسحاق جهانگیری و بهزاد نبوی هم به این جمع پیوسته‌اند تا از دل رایزنی‌های این افراد مسیر آینده گفتمان اصلاحات و اعتدال تعیین شود.

بازگشت بهزاد نبوی به ستاد انتخاباتی چپ‌ها به معنای آن است که چریک پیر تصمیم ساز اصلی در سازو کار انتخاباتی اصلاح‌طلبان خواهد بود، پیش از این و در طی برگزاری سلسله جلسات جبهه اصلاحات پیرامون موضع‌گیری اصلاح‌طلبان در انتخابات مجلس برخی عناصر رادیکال در جبهه اصلاحات با هدایت آذر منصوری مقدمات حذف و بایکوت بهزاد نبوی را فراهم کرده و با فشار رسانه‌ای باعث تحریم انتخابات شدند.

اختلاف راهبردی در جریان اصلاحات

بررسی رسانه‌های جریان اصلاح طلب بیانگر آن است که آنان از وجود در گرایش و راهبرد در جبهه اصلاحات خبر داده و تاکید می کنند که مساله فعلی در این جریان حضور در انتخابات با «کاندیدای اندک یا نامزدهای پرشمار» است.

در این رابطه روزنامه هم‌میهن در مطلبی با بیان اینکه منتقدان دولت و اصلاح طلبان انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم را یک فرصت ارزیابی می کنند با انتقاد از برخورد دوگانه اصلاح طلبان با انتخابات ریاست جمهوری و مجلس می نویسد:

برخلاف انتخابات مجلس دوازدهم که جبهه اصلاحات با رویکردی انفعالی و با ثبت‌نام حداقلی با آن برخورد کرد و در نهایت هم، در انتخابات حضور نیافت؛ به نظر می‌رسد در این دوره، انگیزه‌های جدی‌تری برای مشارکت به چشم می‌خورد. به نظر می‌رسد کلیت جبهه اصلاحات و سران آن، در این دوره عزم جدی برای به میدان آمدن دارند و جز برخی تک‌چهره‌ها، سایر احزاب و شخصیت‌های مؤثر اصلاح‌طلب، رویکرد مبتنی بر مشارکت را در پیش گرفته‌اند.

این روزنامه در ادمه با اشاره به وجود دو گرایش تحلیلی در میان اصلاح طلبان در تعریف گرایش اول می نویسد، گرایش اول، از معرفی یک تا حداکثر سه نامزد اصلاح‌طلب دفاع می‌کند و بر این اعتقاد است که تنها در صورت تاییدصلاحیت این نامزدها و عبور آنان از فیلتر شورای نگهبان، می‌توان وارد رقابت انتخاباتی شد و نباید به سناریوی بدیلی اندیشید.

بنا بر تاکید هم میهن، گرایش دوم اما، بر این اعتقاد است که نباید دایره ثبت‌نام‌کنندگان و تاییدشدگان را محدود به یک یا چند گزینه قطعی کرد؛ چراکه دراین صورت، عملاً به طرف مقابل این پیام داده می‌شود که با حذف این گزینه‌ها، می‌تواند سناریوی خود را پیش ببرد و طبق چند انتخابات اخیر، با مشارکت نسبی (حدود 40 تا 50 درصد رای‌دهندگان کل کشور) به انتخاب گزینه‌ای مطمئن از جریان حاکم دست یابد و پروژه خالص‌سازی را پس از رئیسی نیز، تداوم بخشد. این گرایش دوم تحلیلی در میان اصلاح‌طلبان، پیشنهاد می‌کند همه چهره‌های اصلاح‌طلب و میانه‌رو که منتقد وضع موجود هستند و از توان و تجربه لازم برای اداره کشور برخوردارند، پای به میدان انتخابات گذارند تا پس از تاییدصلاحیت‌ها، از میان نامزدهای باقیمانده تصمیم لازم گرفته شود و در صورت لزوم، برخی به سود نامزد با شانس و موقعیت مناسب‌تر کنار روند (مشابه روندی که در انتخابات 1392 رخ داد).

به باور این روزنامه اصلاح طلب، این رویکرد دوم، برخلاف رویکرد نخست، دست اصلاح‌طلبان را برای اتخاذ تاکتیک‌های مناسب و برهم زدن بازی رقیب نمی‌بندد و درعین‌حال، امکان استفاده حداکثری از ظرفیت‌ها و نیروهای مخالف خالص‌سازان و تندروهای حاکم را فراهم می‌سازد؛ رویکردی که به نظر می‌رسد در شرایط کنونی ایران، تناسب بیشتری با منافع ملی و نیز امکان بیشتری برای پیشبرد و تحقق خواهد داشت.

بیان این مطالب از سوی این روزنامه اصلاح طلب اما بیانگر آن است که؛

1- در جریان اصلاحات همچنان شکاف میان دو طیف اصلاح طلبان میانه رو و رادیکال وجود داشته و انتقاد از نحوه سیاست ورزی در انتخابات مجلس همچنان در بطن و متن انتقادات درونی اصلاح طلبان همچنان وجود دارد.

2- اصلاح طلبان میانه رو گرچه معتقدند رویه ای مبنی بر پایان دادن به انفعال در جبهه اصلاحات وجود دارد اما باز هم شکاف در خصوص چگونگی معرفی نامزد و نیز نوع مواجهه با وضعیت تایید صلاحیت ها همچنان به قوت خود باقی است.

این موضوع از آن روست که طیف اصلاح طلبان رادیکال با تاکید بر انتخاب گزینه حداکثری راه را برای ائتلاف با اعتدالیون بسته اما اصلاح طلبان میانه رو لزوم سیاست ورزی عاقلانه و بهره گیری از فرصت برای ایفای نقش حتی با نامزد غیر اصلاح طلب را نیز توصیه می‌کند.