اظهار نظر عجیب یک اقتصاددان درباره ادعای صالح‌آبادی

«شوک‌های تورمی دیگر تکرار نمی‌شود»؛ این وعده جدید رییس‌کل بانک مرکزی است که با استناد به آمار رشد نقدینگی و پایه پولی گفته که انتظارات تورمی مردم در سال آینده کاهشی و روند تورم آرام خواهد بود.

علی صالح‌آبادی در یک برنامه تلویزیونی درباره تحولات نقدینگی گفت: برنامه پولی ماهانه در دولت سیزدهم تدوین و مقرر شد تا پایان امسال رشد نقدینگی کمتر از 30 درصد شود؛ هم اکنون پایه پولی 20.5 درصد و نقدینگی 20.2 درصد است و تا پایان امسال به کمتر از 30 درصد خواهد رسید.

به گفته او، روند رشد نقدینگی در دولت سیزدهم کاهنده بود و از 42.8 درصد به 34.3 درصد در آبان ماه رسید یعنی حدود 9 درصد کاهش یافته است و سال آینده پیش‌بینی می‌شود به کمتر از 25 درصد برسد.

اما در حالی رییس‌کل بانک مرکزی از کاهش رشد نقدینگی و پایه پولی سخن می‌گوید و کاهش تورم را پیش‌بینی کرده است که کارشناسان اعتقاد دارند هیچ فاکتور اقتصادی‌ای ما را به این سمت هدایت نمی‌کند.

بهاءالدین حسینی‌هاشمی، کارشناس اقتصادی در واکنش به اظهارات رییس‌کل بانک مرکزی درباره پایه پولی و کاهش رشد نقدینگی گفت: آمارهای عملکردی که خود بانک مرکزی تولید می‌کند یا اداره آمار بررسی و تولید می‌کند، نشان می‌دهد که بیشترین رشد پایه پولی را از مهرماه داشتیم؛ بیشترین رشد پایه پولی را هم از جهت بدهی دولت به بانک مرکزی یا از جهت اضافه برداشت‌ها یا بدهی سیستم بانکی به بانک مرکزی داشتیم.

وی افزود: ما به یک رشد نقدینگی بسیار بالایی رسیدیم که تاکنون سابقه نداشته، رسیدیم و رشد پایه پولی نیز بیش از 30 درصد است. در واقع یک ماشینی است که نقدینگی ایجاد می‌کند، یعنی پایه پولی را افزایش می‌دهد و تورم تولید می‌کند.

کسری بودجه از همه سال‌ها بیشتر است

این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: راستی‌آزمایی حرف‌های رییس‌کل بانک مرکزی را باید در بودجه دید؛ بودجه‌ای که دولت تنظیم می‌کند. در حال حاضر کسری بودجه را می‌بینیم از همه سال‌ها بیشتر است و منابع تامین کسری بودجه از طریق استقراض از سیستم بانکی، استقراض از بانک مرکزی و افزیش پایه پولی است.

حسینی هاشمی عنوان کرد: سوال این‌جاست که فاکتورهای مثبتی هم‌اکنون وجود دارد؟ آیا مالیات افزایش پیدا کرده؟ شد اقتصادی داریم که براساس آن بگوییم وصولی مالیات داریم و افزایش وصولی مالیات باعث شود که پایه پولی افزایش پیدا نکند؟

وی متذکر شد: متاسفانه چشم‌انداز خیلی روبه‌روی اقتصاد ایران است؛ مضاف بر این‌که ما دارای یک نقدینگی پایه خیلی بالا هستیم. یک زمانی نقدینگی هزار هزار میلیارد تومان بود که 30 درصد رشد آن 300 هزار میلیارد تومان می‌شد. ولی وقتی که نقدینگی 6 هزار هزار میلیارد تومان با ضریب افزایشی 33 درصد، نگران‌کننده است که مهار نقدینگی با این صحبت‌ها و وعده و وعیدها به هیچ‌وجه تحقق پیدا نمی‌کند.

برخلاف وعده صالح‌آبادی، رشد نقدینگی بیشتر هم می‌شود

این کارشناس اقتصادی در واکنش به وعده رییس‌کل بانک مرکزی که گفته است رشد نقدینگی در پایان سال به کمتر از 30 درصد می‌رسد، گفت: چطور این اتفاق ممکن است. اتفاقا برعکس من معتقدم افزایش پیدا می‌کند، چراکه در پایان سال پرداخت‌ها و مصارف نقدینگی مضاعف داریم. همه سیستم‌ها و دستگاه‌های بخش خصوصی و دولتی به جای یک حقوق، دو سه حقوق پرداخت می‌کند و تقاضا برای پول در اقتصاد زیاد می‌شود.

حسینی هاشمی افزود: اگر آقای صالح‌آبادی برای اول سال یا وسط سال این حرف را می‌زد، ممکن بود ما به عنوان یک کارشناس حرف ایشان را قبول کنیم، ولی برای پایان سال وقتی صحبت می‌کنند، جای تعجب است، چون همیشه بیشترین رشد نقدینگی در سه ماهه پایان سال اتفاق می‌افتد.

وی درباره برنامه پولی دولت سیزدهم عنوان کرد: روی کاغذ این حرف‌ها درست است و شاید روی کاغذ بشود نوشت و گفت این کار را می‌کنیم. اما آنچه که در آمارها دیده می‌شود، برعکس است. هم پایه پولی رشد بیشتری داشته و هم به تبع آن، نقدینگی زیادی داشته است. اصولا فقط وقتی گفته می‌شود که برنامه نوشتیم و کمیته گذاشتیم، یعنی هیچ چیزی متاسفانه در دست ندارند.

نرخ تورم به چه سمتی می‌رود؟

این کارشناس اقتصادی با اشاره به رشد نقدینگی 32.9 درصد نقدینگی، تصریح کرد: این عدد پایه ایجاد تورم 50 درصدی است.

حسینی‌هاشمی در پاسخ به این پرسش که با این فرضیه شما درباره تورم، پیش‌بینی رییس کل بانک مرکزی درباره کاهش تورم در سال آینده عملی نیست؟ گفت: من فکر می‌کنم همین‌طور است، چون تقاضا برای پول خیلی بیشتر است، عرضه پول بیشتر می‌شود و کسری نقدینگی دولت به دلیل پرداخت‌های آخر سال افزایش پیدا می‌کند. بر این اساس، من اعتقاد دارم که هم رشد پایه پولی بیشتر خواهد شد و هم رشد نقدینگی.

وی در پاسخ به این پرسش خبرآنلاین که نرخ تورم تا پایان سال به چه عددی می‌رسد؟ افزود: بستگی دارد که چه کسی نرخ تورم را محاسبه کند. اگر بخواهیم برمبنای واقعیت‌ها حساب کنیم یا احساس تورمی از طریق کالاهای مصرفی، فکر می‌کنم تورم حداقل 50 درصد است. اگر هم دولت محاسبه کند، بعید می‌دانم باز هم کمتر از 50 درصد باشد.

این کارشناس اقتصادی با اشاره به تورم سال آینده، سال آینده هم همین وضع را داریم؛ اگر اصول اساسی اقتصاد تغییر نکند، یعنی از تحریم خارج نشویم، عضو کنوانسیون FATF و پالرمو نشویم و همین محدودیت‌ها برای فروش نفت وجود داشته باشد و نیز هزینه سرمایه‌گذاری و تجارت گران شود، با این شرایط دقیقا در سال آینده همین وضع را داریم و شاید هم بدتر.