اقتصاد دانش بنیان راهبرد طلایی دولت در جهش تولید

اقتصاد دانش بنیان اقتصادی است که در آن تولید، توزیع و کاربرد دانش عامل و محرک اصلی رشد اقتصادی، تولید ثروت و اشتغال در تمامی صنایع است دولت تدبیر و امید به اهمیت این امر آگاه بود و براساس قانون به حمایت شرکتهای دانش بنیان پرداخت دولت با وجود محدودیتها و مشکلاتی که از آغاز داشت به این بحث اهمیت بسیاری داد و اساس دولت تکیه به توسعه اقتصادی دانش بنیان و دانش محور طراحی شده همچنین در موضوع اقتصاد مقاومتی نیز پایه اصلی اقدامات دولت اقتصاد دانش بنیان بود که این رویکرد اقتصاد مقاومتی را به نتایج مطلوبی میرساند. اسحاق جهانگیری, معاون اول رییس جمهور درخصوص رویکرد دولت به اقتصاد دانش بنیان در دولت میگوید: یکی از بندهای اقتصاد مقاومتی تاکید بر دانش بنیان بودن اقتصاد است. دولت یازدهم از ابتدا موضوع دانش بنیان بودن اقتصاد را در اولویت برنامههای خود قرار داده و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و معاونت علمی و فناوری رییس جمهور نیز این موضوع را با جدیت دنبال میکند.

شرکت های دانش بنیان پل ارتباطی صنعت و دانشگاه

سورنا ستاری، معاون علمی و فناوری رئیس جمهور حمایت و تمرکز دولت و شخص رییس جمهوری نسبت به مقوله اقتصاد دانش بنیان را به عنوان رخدادی مهم و روش جدید از اقتصاد در کشور عنوان می کند و میگوید: یکی از راهبردیترین و مهمترین شاخصهای تحقق اقتصاد مقاومتی تکیه بر تکنولوژی های جدید در حوزه شرکتهای دانش بنیان است. همواره یکی از چالشهای اساسی در کشور ارتباط ضعیف میان صنعت، دانشگاه و کاهش فرهنگ کارآفرینی بوده، این معضل تا حدود زیادی با راهاندازی شرکتهای دانش بنیان و تغییر رویکردی که در این حوزه اتفاق افتاده، مرتفع شده است.

شرکت‌های دانش بنیان یکی از اساسی ترین محورهای توسعه زیست بوم نوآوری کشور محسوب می‌شوند. لزوم گسترش همزمان کمی و کیفی این شرکت‌ها، در دولت های یازده ودوازدهم بر اساس استراتژی هدفمند از رشد خوبی برخوردار بوده است.

بطوریکه بر اساس آخرین آمار اعلام شده از سوی معاونت علمی و فناوری رئیس جمهور در حال حاضر تعداد شرکت‌های دانش بنیان از نزدیک به 55 شرکت در سال 1392 به بیش ازپنج هزار شرکت در سال 1399 رسیده است این رشد در طول 6 سال، نشانگر این واقعیت است که اهمیت اقتصاد مقاومتی و جهش تولید در دولت بر مسیر درست ریل گذاری شده است.

نگاه راهبردی رهبر انقلاب و اقتصاد دانش بنیان

رهبر معظم انقلاب در دیدار با فعالان شرکت ها و تولیدکنندگان دانش‌بنیان بر اهمیت دانش تاکید می نماید و می فرماید: علم پدیده‌ای درون‌زاست؛ چیزی نیست که انسان برای آن ناچار و ناگزیر باشد وابسته شود؛ بله اگر شما بخواهید علم حاضر و آماده را بگیرید، همین است؛ وابستگی دارد، احتیاج دارد، دست دراز کردن دارد اما بعد از آنکه بنیان علمی در یک کشوری به وجود آمد، استعداد هم در آن کشور وجود داشت، آن وقت حالت چشمه‌های جوشان را پیدا می‌کند. اگر ما بپردازیم به دنبال‌گیری تحقیق و علم و ژرف نگری و دانش پژوهشی، اگر این مسئله در کشور همچنان که بحمدالله چند سالی است جدی گرفته شده و دنبال می‌شود، با همین شتاب، بلکه با انگیزه بیشتر و اهتمام بیشتر دنبال شود، بدون تردید کشور به یک اوجی دست خواهد یافت.

سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی به عنوان استراتژی مقابله با تحریم ها و شکوفایی اقتصاد از سوی مقام معظم رهبری در سال 1392 ابلاغ که در این سیاست ها نیز تاکید ویژه بر اقتصاد دانش بنیان شده است. بطوریکه در بند 2 این سیاست ها آمده است: پیشتازی اقتصاد دانش بنیان؛ پیاده سازی نقشه جامع علمی کشور، ساماندهی نظام ملی نوآوری بمنظور ارتقا جایگاه جهانی و افزایش سهم تولید وصادرات محصولات دانش بنیان و دستیابی به رتبه اول اقتصاد دانش بنیان در منطقه است.

توسعه مبتنی بر دانش و برنامه چشم انداز توسعه

از طرفی در برنامه چشم انداز 20 ساله کشور دانش، علم، فناوری و توسعه مبتنی بر دانش جایگاه ویژه ای دارد. طبق این سند ایران در افق 1404 کشوری توسعه یافته با جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه با هویت اسلامی و انقلابی، الهام بخش در جهان اسلام و با تعامل سازنده و موثر در روابط بین الملل است.

این سند مبنای طرح ریزی برنامه چهارم وپنجم توسعه کشور شد که بیش از پیش بر اهمیت اقتصاد دانش بنیان و توجه به خلاقیت، کارآفرینی، سازماندهی و بسیج امکانات در افزایش سهم کشور در تولیدات علمی جهان و کسب فناوری، هوافضا، صنعت هسته ای، نوسازی و تقویت سیستم دفاعی کشور, فناوری های نو تاکید شده است.

در برنامه پنجم فصل نوینی تحت عنوان امور علمی و فناوری با اهداف تحول در نظام آموزش عالی، افزایش در بودجه پژوهشی، توانمندسازی بخش خصوصی در تولید علم وفناوری، تحول در نظام آموزش و پرورش مبتنی بر تربیت، دانش و مهارت، گسترش حمایت مادی و معنوی از نخبگان، نوآوران فناوری، تکمیل و اجرای نقشه علمی کشور.

اقتصاد دانش بنیان در لرستان

پارک علم و فناوری لرستان براساس مصوبه شورای گسترش آموزش عالی فعالیت خود را تحت نظر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در اواخر بهمن ماه 1390 آغاز به کار کرد. زمینه اصلی فعالیت‌های پارک علم و فناوری لرستان مطابق موافقت اصولی شامل کشاورزی، دامپروری، صنایع غذایی، صنایع دارویی، باستان‌شناسی و گردشگری، گیاهان دارویی و داروهای گیاهی و صنایع کانی‌های غیرفلزی است.

رئیس پارک علم و فناوری لرستان در گفتگو با خبرنگار ایرنا گفت: با توجه به نامگذاری سال 99 به عنوان "جهش تولید" از سوی مقام معظم رهبری و بنا به تاکید ایشان جهت تحقق این شعار، همه ما باید برنامه هایمان را بر اساس همین امر پیش ببریم.

دکتر محمودرضا شاکرمی افزود: می‌توان با بهره‌گیری از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور در پارک های علم و فناوری در تحقق هرچه بهتر این شعار گام برداشت.

استقرار 170 واحد فناور در پارک علم و فناوری لرستان

وی گفت: در سال 1389 قانون حمایت از شرکتهای و موسسات دانش بنیان به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده که ماده 3 این قانون به شرکت های دانش بنیان اختصاص داده است که این شرکت ها می توانند از مزایای قانونی آن ازجمله معافیت های مالیاتی استفاده کنند.

شاکرمی افزود: ماده 9 این قانون در خصوص معافیت های بیست ساله درآمد شرکت و حقوق کارکنان شرکت های مستقر در پارک های علم و فناوری است، شرکت های که در محدوده پارک های علم و فناوری هستند می توانند از مزایایی گمرکی و قوانین کار همانند مناطق آزاد تجاری استفاده نمایند.

وی گفت: در حال حاضر در پارک علم و فناوری لرستان 170 واحد فناور مستقر هستند که این واحدها بطور مستقیم برای 450نفر ایجاد اشتغال نموده اند. یکی از راه‌های تحقق شعار سال ترویج اقتصاد دانش‌بنیان و حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان است که در همین راستا در استان 19 شرکت دانش بنیان وجود دارد.

اقدامات پارک علم و فناوری در دوران کرونا

دکتر شاکرمی بیان کرد: از زمانیکه ویروس کرونا وارد کشور شد فناوران پارک علم و فناوری لرستان توانستند در زمینه کیت تشخیص کووید19، مواد ضدعفونی کننده، ماسک حضور فعال داشته باشند. این شرکت ها علاوه بر اینکه نیاز داخل استان را تامین کردند محصولات خود را به برخی از استانهای کشور صادر نمودند.

وی افزود: از مجموع 56 طرح اقتصاد مقاومتی استان، سه طرح از شرکت های پارک علم و فناوری لرستان جز پروژه‌های اقتصاد مقاومتی و جهش تولید در استان بودند.

رئیس پارک علم و فناوری لرستان گفت: طرح جامع پارک علم و فناوری آماده شده و با توجه به اینکه تمامی زیرساخت های لازم از جمله آب، برق، گاز، فیبر نوری در سایت پارک فراهم است و این امیدواری وجود دارد که بزودی به شرکت های که واجد شرایط هستند جهت توسعه کسب و کار خود زمین واگذاری می شود.

وی ادامه داد: ساختمان فناوری پارک که در حال ساخت است تا پایان دولت به بهره برداری خواهد رسید که در این ساختمان بالغ بر 40 واحد فناور می توانند مستقر شوند.

دکتر شاکرمی افزود: صندوق غیردولتی پژوهش و فناوری نوآوران افلاک که با کمک پارک و بخش خصوصی راه اندازی شده است، به عنوان سرمایه گذار خطر پذیر در کنار واحدهای فناور پارک است.

رئیس پارک علم و فناوری گفت: با توجه به زیرساخت های که وجود دارد این پارک آمادگی خود را جهت هرگونه همکاری با سایر دستگاه های استان در راستای تحقق شعار سال اعلام می نمایم.

انسجام جامعه و قدرت مقاومت آن در مقابل حوادث طبیعی و اجتماعی، شکوه و عظمت یک جامعه در مقابل جوامع دیگر و ثبات سیاسی آن، بستگی به حل مشکلات و رفع کمبود های اقتصادی آن جامعه دارد؛ شکوفایی و پایداری اقتصاد که قطعا در گرو علم ودانش قرار دارد.

با توجه به تغییرات ساختار اقتصادی جهان و تحرک و پویایی در عرصه تولید، کشور ایران اسلامی نیز با اتخاذ راهبرد اساسی اقتصاد مقاومتی و تکیه بر دانش بومی طی سال های اخیر شاهد فعالیت های مفید و راهگشا در عرصه اقتصادی بوده است یکی از محورهای نوآورانه در اقتصاد کشور حمایت و تاسیس شرکت های اقتصاد دانش بنیان است. برنامه ایی که می تواند در جهش تولید و کسب ثروت برای جامعه نقش طلایی ایفا نماید و این رویکرد در دولت تدبیر و امید نیز بدرستی مورد توجه قرار گرفته است.

• بروجرد
• شرکت دانش بنیان
• لرستان
• پارک علم و فناوری