اقدامات انجام شده در حمایت از زندانیان و خانوادههای آنان در سال 1400 و 1401
گزارش اهم اقدامات انجام شده در حمایت از زندانیان و خانوادههای آنان در سال 1400 و 9 ماهه سال 1401، فروردین ماه 1402 از سوی ستاد حقوق بشر جمهوری اسلامی ایران منتشر شد.
در گزارش ستاد حقوق بشر که به زبان فارسی و انگلیسی منتشر شده آمده است: انجمن حمایت از زندانیان، موسسه خیریه و عام المنفعه است که از سال 1320 با هدف کمک به زندانیان و خانوادههای آنان، نوپروری و اصلاح زندانیان و همکاری با زندانها و مراکز مراقبت پس از خروج زندانیان تشکیل شده و فعالیت مینماید. انجمن در تمامی استانهای کشور به تعداد لازم و به طور داوطلبانه تشکیل شده است. بخشی از درآمد انجمنها از کمکهای مردمی، نهادها، سازمانها و بخشی نیز از طریق فعالیتهای اقتصادی تأمین میشود.
بر اساس اساسنامه، اهم اهداف و وظایف انجمن حمایت از زندانیان، به شرح زیر میباشد:
کمک به خانواده زندانیان، بازسازی شخصیت و اصلاح و ارشاد زندانیان.
کمک در جهت آموزش حرفهای به زندانیان.
کمک به اشتغال زندانیان پس از آزادی با تهیه فرصتهای شغلی یا کمک مالی.
ارائه مساعدت در بهبود وضع بهداشت و درمان، ترغیب و تشویق فعالیتهای فرهنگی، ورزشی، حرفهای و آموزشی زندانها.
استفاده از خدمات اطباء، مددکاران، مهندسین، آموزگاران و صاحبان تخصص و حرفه و فن در جهت بهبود وضع زندانیان.
جلب کمک اشخاص و مؤسسات حقوقی و حقیقی و دولت.
همکاری با مؤسسات علمی و تحقیقی که در زمینه زندانها و بزهکاری و مسائل مربوط به آن فعالیت و تحقیق میکنند و استفاده از نتایج کار و پیشنهادات این موسسات.
خاطرنشان میشود اعضای هیأت مدیره انجمنهای حمایت از میان معتمدین محلی، مسئولین زندان، دادستانها، فرمانداران و بخشداران انتخاب میشوند تا بتوانند زمینه های حمایت از میان بخشهای دولتی و غیردولتی را شناسایی و فعال نمایند. فعالیتهای انجمنهای حمایت در زمینه حمایت از زندانیان و خانواده های آنان، علاوه بر فعالیتهای رسمی سازمان زندانها و بنیاد تعاون زندانیان است. اصولاً، چنین فعالیتهایی حاکی از رویکرد انسانی - اسلامی زندانبانی در جمهوری اسلامی ایران میباشد که ضمن توجه به آموزش، حرفه آموزی و اشتغال زندانیان، به نیازهای خانوادههای آنان نیز توجه ویژه ای دارد و حمایتهای مختلفی از آنان به عمل می آورد.
تعداد انجمنهای حمایت از زندانیان در استانهای کشور بر اساس این گزارش، در مجموع، تعداد 230 انجمن حمایت از زندانیان در سراسر کشور فعالیت دارند و به زندانیان و خانوادههای نیازمند آنان خدمات ارائه میدهند.
تعداد خانوارهای تحت پوشش انجمن های حمایت از زندانیان این گزارش میافزاید: تعداد 45000 خانواده زندانی در سال 1400 و تعداد 51244 خانواده زندانی در 9 ماهه 1401، تحت پوشش انجمنهای حمایت از زندانیان قرار گرفته و از خدمات متنوع این مجموعه استفاده نموده اند.
اقدامات انجمن های حمایت در جهت آزادی زندانیان در راستای آزادی زندانیان، اقدامات قابل ملاحظه ای، از سوی انجمنهای حمایت انجام شده است، از جمله: پرداخت وام های بلاعوض به زندانیان واجد الشرایط، کمک به اخذ رضایت از شکات، کمک به آزادی از طریق پابند الکترونیکی و کمک به اخذ وکیل برای زندانیان و پرداخت حق الوکاله. بر این اساس، در سال 1400 تعداد 1878 مورد و در 9 ماهه سال 1401 تعداد 1119 مورد کمک در سراسر کشور به منظور آزادسازی زندانیان ارائه شده است.
کمکهای نقدی و غیرنقدی انجمن های حمایت به زندانیان و خانواده های آنان از جمله فعالیتهای انجمن حمایت از زندانیان، پرداخت کمک های نقدی و کمکهای غیرنقدی شامل سبد غذایی، البسه و پوشاک، لوازم التحریر، اعطای بن غیر نقدی، اهدای کالای اساسی اولیه زندگی و اعطای جهیزیه به زندانیان و خانواده آنان میباشد. در سال 1400، مبلغ 055، 590،917، 935 ریال به خانواده زندانیان نیازمند و مبلغ،989، 313، 447، 1،105 ریال به زندانیان نیازمند و در 9 ماهه سال 1401 نیز مبلغ 900،400،799،889 ریال به خانواده زندانیان نیازمند و مبلغ 930,084،886،308 ریال به زندانیان نیازمند کمک نقدی شامل پرداخت مستمری به خانواده زندانیان، هزینه ایاب و ذهاب و زندگی، کمک هزینه تحصیلی فرزندان زندانیان، کمک هزینه تأمین مسکن، هزینههای درمانی و بیمارستانی، هزینه فرهنگی و تفریحی، کمک هزینه ازدواج و... پرداخت شده است. همچنین، در سال 1400 در مجموع 352712 مورد و در 9 ماهه سال 1401 تعداد 259721 مورد به خانواده مددجویان نیازمند تحت پوشش کمکهای غیر نقدی شامل سبد غذایی البسه و پوشاک، لوازم التحریر، اعطای بن غیر نقدی، اهدای کالای اساسی اولیه زندگی و اعطای جهیزیه اهداء شده است.
برگزاری دورههای حرفه آموزی و اشتغال برای زندانیان و خ
انواده های آنان انجمن های حمایت از زندانیان در راستای توانمندسازی و آمادگی زندانیان برای باز اجتماعی شدن و فراهم نمودن مقدمات جذب زندانیان و همچنین خانواده های داوطلب اشتغال در بازار کار، دوره های مختلف حرفه آموزی و اشتغال را برای زندانیان و خانواده های آنان برگزار می کنند. در سال 1400، تعداد 9066 و در 9 ماهه سال 1401 نیز تعداد 10789 نفر تحت آموزش جهت اشتغال قرار گرفتهاند.
معرفی خانواده زندانیان به نهادهای حمایتی از دیگر خدمات انجمن های حمایت زندانیان، معرفی خانواده زندانیان نیازمند به نهادهای حمایتی از جمله کمیته امداد امام (ره) و سازمان بهزیستی به منظور بهره مندی از خدمات متنوع این نهادها از جمله دریافت مستمری ماهیانه می باشد. در سال 1400 تعداد 42651 خانواده و در 9 ماهه سال 1401 نیز تعداد 24375 خانواده نیازمند جهت استفاده از خدمات به نهادهای حمایتی معرفی شده اند.
پیگیری پرونده قضائی زندانیان در ادامه این گزارش آمده است: از دیگر اقدامات انجمن های حمایت از زندانیان، پیگیری پرونده قضائی زندانیان و ارائه خدمات حقوقی و قضائی توسط مددکاران اجتماعی و قضائی است. در این راستا، در سال 1400 افزون بر 43072 پرونده و در 9 ماهه سال 1401 نیز تعداد 30403 پرونده قضائی مربوط به زندانیان توسط انجمن های حمایت مورد پیگیری قرار گرفت.
ملاقات با خانواده های زندانیان ملاقات با خانواده زندانیان و بررسی و رسیدگی به درخواست های آنان توسط مدیران و مددکاران اجتماعی وابسته به انجمن های حمایت از زندانیان، از جمله وظایف ذاتی انجمن های حمایت است. در سال 1400 تعداد 4453 مورد و در 9 ماهه سال 1401 نیز تعداد 3995 مورد بازدید از خانواده های زندانیان نیازمند صورت گرفته است.
بازدید از زندان ها با هدف شناسایی و کمک به زندانیان نیازمند بازدید از زندان ها با هدف شناسایی و کمک به زندانیان نیازمند و رسیدگی به درخواست های آنان، از دیگر فعالیت های انجمن های حمایت می باشد. در سال 1400 تعداد 9414 مورد و در 9 ماهه 1401 نیز تعداد 3697 بازدید از زندانهای کشور انجام و به زندانیان نیازمند کمک ارائه شد.
برگزاری دوره های آموزشی برای زندانیان و خانواده های آنان جهت کاهش آسیب های اجتماعی در بین زندانیان و خانواده آنان، دوره های مختلف آموزشی از جمله آموزش مهارت های اساسی زندگی، پیشگیری از اعتیاد و طلاق برگزار می شود. در سال 1400 تعداد 34809 نفر و در 9 ماهه سال 1401 نیز 51180 نفر در دوره هایی که توسط انجمن های حمایت برگزار می شدند، شرکت نموده اند.
ارائه خدمات و مشاوره حقوقی انجمن های حمایت از زندانیان جهت آشنایی زندانیان و خانواده آنان با حقوق و تکالیف خود با همکاری شوراهای حل اختلاف، مشاوران حقوقی، وکلا و کارشناسان قضایی به زندانیان و خانوادههای آنان خدمات و مشاوره حقوقی ارائه می نمایند. بر این اساس، در سال 1400 به 2837 نفر و در 9 ماهه سال 1401 نیز به 2977 نفر دیگر از زندانیان و خانواده های آنان خدمات حقوقی ارائه شده است.
باشگاه خبرنگاران جوان اجتماعی حقوقی قضایی