سه‌شنبه 6 آذر 1403

اولویت چینی‌ها؛ سفر یا خرید؟

وب‌گاه دنیای اقتصاد مشاهده در مرجع
اولویت چینی‌ها؛ سفر یا خرید؟

باوجود بحران‌های اقتصادی چین به ویژه در بخش مسکن که در این دو سال اخیر به اوج خود رسیده و منجر به کاهش قدرت خرید و عدم‌سرمایه‌گذاری در این بخش شده است و همچنین به‌رغم افزایش فشارهای اقتصادی و در نتیجه پایین آمدن قدرت خرید و معیشتی چینی ها، شاهد رشد و افزایش چشمگیر گردشگری به ویژه «گردشگری داخلی» بوده ایم که باتمام فشارهای اقتصادی، «سفرها» نه‌تنها برقرار است بلکه در مقایسه با گذشته افزایش...

در اینجا این سوال مطرح است که اولویت چینی ها در حال حاضر چیست؟ سفر یا خرید؟ برآیند عملکرد چینی ها نشان می‌دهد که به همان اندازه که مایل به سرمایه‌گذاری در بخش مسکن نیستند که این امر به دلیل فشارهای اقتصادی و خطرات ریسک سرمایه‌گذاری ناشی از نوسانات اقتصادی به ویژه در بخش مسکن است، اما علاقه‌مند به سفر و تفریح به ویژه در داخل کشور هستند، که این اولویت چینی ها بیش از همه به دلیل محدودیت‌های سفت و سختی بود که طی چهار سال گذشته از زمان همه‌گیری با سیاست «کووید صفر» در سراسر چین اعمال شده بود و امکان هرگونه سفری را از آنها گرفته بود. از این رو اهمیت سفر در راستای رهایی از آن حجم از محدودیت و فشارهای روحی و روانی حاکم بسیار بیشتر از سرمایه‌گذاری در بخش مسکن و دیگر بخش های اقتصادی است و پس اندازها برای تعدد سفرها خرج می شوند تا خرید خانه.

اگرچه «گردشگری داخلی» همیشه مورد توجه همه کشورهای جهان بوده و بیشترین سهم سفرها در اکثر کشورهای جهان به ویژه کشورهای پیشرو به گردشگری داخلی اختصاص داشت. اما چین از زمان همه‌گیری بیش از پیش بر این امر متمرکز شد و مسافران چینی سفرهای نزدیک به خانه را به سفرهای دور و دراز ترجیح می‌دهند. همین توجه بیش از پیش چینی ها به گردشگری داخلی باعث شده است که چین سودای فراتر رفتن از آمریکا را به لحاظ درآمدهای ناشی از توریسم در سال آینده در سر بپروراند.

البته این توجه بیشتر به گردشگری داخلی، نشات گرفته از مجموعه اقداماتی است که صنعت توریسم این کشور در جهت تبدیل به مقصد اول جهان شدن طی دهه آینده در پیش گرفته است که با سرمایه‌گذاری های کلان و به حداکثر رساندن تقویت زیرساخت ها در شهرهای خود، چین را به یکی از جاذبه های مهم گردشگری جهان تبدیل کرده است. برآوردها از تغییرات اقتصاد گردشگری حاکی از آن است که چین نقش محوری در آینده توریسم جهان خواهد داشت. بنابراین، این چشم انداز از آینده چین البته به همراه تغییراتی که در سبک و علایق انتخاب مقاصد چینی ها ناشی از محدودیت‌های همه‌گیری ایجاد شده، منجر به اهمیت گردشگری داخلی در این کشور شده است.

این ادعا را می‌توان در استقبال بسیار چشمگیر چینی ها از سفرهای داخلی در تعطیلات سال نو چینی به اثبات رساند. بر اساس آمارهای دولتی، مردم سراسر چین در طول سال نو چینی جشن بزرگی گرفتند، به طوری که سفرهای تعطیلات و هزینه های مصرف‌کنندگان از سطح قبل از همه‌گیری فراتر رفت. بر اساس گزارش وزارت فرهنگ و گردشگری، در تعطیلات هشت‌روزه، 474 میلیون سفر داخلی به سراسر چین انجام شد که 34.3‌درصد نسبت به سال گذشته و 19‌درصد نسبت به سال 2019 افزایش داشته است. مردم همچنین هنگام تجمع برای جشن سال نو چینی، که به عنوان جشن بهار نیز شناخته می‌شود، هزینه های زیادی را صرف کردند. بر اساس آمارهای دولتی، گردشگران داخلی بیش از 632 میلیارد یوآن (تقریبا 88 میلیارد دلار) هزینه کردند که در مقایسه با هزینه تعطیلات در سال 2019، حدود 7.7‌درصد افزایش و نسبت به سال گذشته 47.3‌درصد افزایش داشته است.

امروزه گردشگران چینی مایلند برای افزایش تجربه سفر خود هزینه بیشتری بپردازند. تعطیلات جشنواره بهار چین دور جدیدی از رونق مصرف را برانگیخته است. پس از گذشت 4سال، جشنواره بهار چین بار دیگر به اوج مصرف جهانی سفر تبدیل شد. هزینه های مصرف‌کننده و سفرهای داخلی در طول سال جدید چینی به عنوان شاخصی از روندهای اقتصادی در چین دیده می‌شود. با این حال، اقتصاددانان هشدار می‌دهند که سطح بالای مصرف امسال لزوما نشان دهنده احیای اقتصادی نیست. افزایش هزینه ها و سفرهای داخلی امسال در حالی رخ می‌دهد که چین همچنان با رشد کند و بهبود اقتصادی نابرابر پس از همه‌گیری دست و پنجه نرم می‌کند.

پکن در تعطیلات سال نو چینی حدود 17.5 میلیون بازدید‌کننده داشت که نشان‌دهنده رشد 37.4 درصدی نسبت به سال 2019 است. حتی چند روز قبل از شروع تعطیلات، گردشگران به پایتخت هجوم آوردند. محبوبیت پکن تنها نمونه‌ای از رونق سفر در تعطیلات سال نو چینی بود. طبق گزارش آکادمی گردشگری چین، در طول تعطیلات، 24.6‌درصد از ساکنان روستایی برای سفر رفتند و سفرهای آنها حدود یک‌چهارم از کل سفرهای داخلی را تشکیل می‌داد. طبق آمار گروه Trip.com، یکی از بزرگ‌ترین ارائه‌دهندگان خدمات مسافرتی، سفارش‌های سفر در تعدادی از شهرهای کوچک و متوسط، از جمله زیبو در استان شاندونگ، جینگدژن از جیانگشی، و داتونگ از شانشی، بیش از دو برابر شده است. گروه Trip.com، مجموعه خدمات مسافرتی، این‌طور بیان کرد، در سال نو چینی پیش، سفرهای داخلی و بین‌المللی برای گردشگران چینی به طور قابل‌توجهی رشد کرد. در داخل کشور، محبوبیت سفرهای زمستانی همچون برفی و یخی در شمال و سفرهای آبگرم و جزیره ای در جنوب، باعث افزایش سفرهای بین استانی شد.

همچنین بر اساس آمارهای ارائه‌شده از آکادمی گردشگری چین، انتظار می‌رود گردشگران چینی در سال 2024 بیش از 6 میلیارد سفر داخلی داشته باشند و تعداد مجموع گردشگران ورودی و خروجی که به خارج از کشور سفر می‌کنند از 260 میلیون نفر فراتر رود. این گزارش که شامل بررسی عملکرد گردشگری چین در سال 2023 و پیش‌بینی برای سال 2024 است، بهبود قابل‌توجهی در بخش گردشگری در سال گذشته را نشان می‌دهد.

آمارهای این گزارش نشان می‌دهد که در سال 2023، گردشگری داخلی در چین شاهد رشد قابل‌توجه سال به سال بیش از 100 درصدی در درآمد و تعداد گردشگران بود که به بیش از 80‌درصد از سطح سال 2019 بازگشت. تیم تحقیقاتی آکادمی گفت که تمایل به سفر در میان ساکنان چین در طول سال 2023 همچنان بالا بوده و گردشگران سطح بالایی از رضایت را گزارش کرده اند.

همچنین آخرین داده های اداره ملی آمار چین حاکی از آن است که بهبود گردشگری چین با بازگشت سریع و مطمئن در گردشگری داخلی، و رشد ملایم و جزئی برای گردشگری خارجی در سال 2023 ناهموار بوده است. حجم گردشگری داخلی در سال 2024 از سطوح قبل از همه‌گیری فراتر خواهد رفت. این آمارها نشان می‌دهد، حدود 489 میلیون سفر داخلی در سال 2023 انجام شد که 4.9 تریلیون یوآن (679 میلیارد دلار) درآمد گردشگری ایجاد کرد. هزینه به ازای هر گردشگر داخلی در سال 2023 از سطح قبل از همه‌گیری فراتر رفته و به بالاترین حد خود در پنج سال اخیر رسیده است. این بازگشت قوی در گردشگری داخلی بازتابی از بهبود مستمر مصرف خدمات در چین به دلیل تغییر است.

در عین حال، افزایش مصرف خدمات به اندازه کافی تاثیر مثبت بر گردشگری برون‌مرزی نداشته است. بعید به نظر می‌رسد که تا سال 2025 گردشگری خارجی به سطح قبل از همه‌گیری بازگردد. با وجود افزایش گردشگری داخلی، خانوارهای چینی 101 میلیون سفر برون‌مرزی در سال 2023 انجام دادند که معادل 60‌درصد از سطح سال 2019 بود.

بازار بی رمق سفرهای خروجی عمدتا به دو دلیل برمی‌گردد. اول از همه، ترازنامه خانوارهای چینی به دلیل محدودیت‌های سختگیرانه کووید در این کشور و فقدان یارانه های متمرکز بر خانوار در طول همه‌گیری به شدت آسیب دید. این امر تقاضا برای گردشگری پرهزینه خارجی را در میان خانوارهای چینی که نسبت به قیمت‌ها حساس تر شده اند، سرکوب کرده است. کاهش ارزش پول چین، تورم بالا در کشورهای مقصد و عرضه ناکافی پروازها و خدمات گردشگری هزینه سفرهای خروجی پس از کووید را افزایش داده است. در همین حال، بهبود گردشگری خارجی چین نیز به دلیل توسعه سریع خدمات گردشگری داخلی تضعیف می‌شود، که از بسیاری جهات، هزینه کمتری دارد و از نگاه خانوارهای چینی به عنوان ارائه ارزش برای پول بهتر دیده می‌شود.

دلیل دوم محدودیت‌های سیاستگذاری است که پررنگ ترین آنها پیچیدگی فرآیند درخواست ویزا است که با افزایش تنش های ژئوپلیتیکی تشدید شده است. برای مسافران چینی، فرآیند دشوارتر درخواست ویزای سفر می‌تواند به این معنی باشد که عدم‌اطمینان بیشتر در برنامه ریزی سفر وجود دارد که می‌تواند به از دست دادن پول و زمان منجر شود. روند ساده دریافت ویزا یا حتی لغو ویزا به افزایش ورود بازدیدکنندگان چینی کمک می‌کند. یک مثال قانع‌کننده، تعداد گردشگران چینی سنگاپور است که پس از لغو روادید برای مسافران چینی در تعطیلات سال نو چینی، در ماه فوریه نسبت به ماه قبل 45‌درصد افزایش یافت.

علاوه بر این، اینرسی در سیاست داخلی چین یک مشکل است. سیاست محدود کردن سفرهای خروجی «غیر‌ضروری» در سیستم‌های مدنی و شرکت‌های دولتی دست نخورده باقی مانده است که کارکنان آن حدود 17‌درصد از کل اشتغال شهری در چین را تشکیل می‌دهند. این موضوع به طور نامتناسبی به نفع سفرهای هنگ‌کنگ یا ماکائو خواهد بود که در برخی موارد از این سیاست مستثنی هستند.

این واقعیت که حتی پس از لغو سیاست کووید صفر، کارمندان دولتی همچنان برای سفر به خارج از کشور نیاز به تایید دارند، به طور اجتناب ناپذیری بهبود گردشگری خارجی چین را مختل می‌کند، زیرا بیشتر این کارمندان در گروه های درآمد متوسط یا متوسط بالا قرار می گیرند که محرک های فرضی برای گردشگری برون‌مرزی هستند.

--> اخبار مرتبط