اولویت کدام است؛ راه‌اندازی کارخانه شیر زیرکوه یا احیای کارخانه‌های لبنی قاین به خط تولید؟!

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از خاورستان، هفته قبل و 25 تیرماه بود که حمید ملانوری استاندار خراسان جنوبی در جمع مردم روستای مهمانشهر زیرکوه از اعلام آمادگی بخش خصوصی برای احداث کارخانه فرآوری شیر در شهرستان زیرکوه خبر داد و گفت: این واحد جمع‌آوری شیر و تولید محصولات لبنی می‌تواند به رونق منطقه و افزایش عایدی مردم از تولیدات شیر کمک کند و کارخانه شیر احداثی توسط بخش خصوصی، هدیه ارزشمندی به مردم منطقه است.

این خبر استاندار درباره ایجاد کارخانه شیر در حالی که شاید باعث خوش حالی مردم این منطقه برای توسعه هرچه بیشتر این شهرستان شود، اما موضوع قابل تاملی هم هست. در حالی استاندار این خوش خبری را به مردم می دهد که متاسفانه بیشتر کارخانه های شیر استان هم اکنون تعطیل هستند و سرمایه های میلیاردی؛ بدون استفاده خاک می خورد. بر همین اساس شاید این موضوع به جای یک خبر خوش، به نوعی بدترین خبر باشد، چرا که اگر قرار باشد کارخانه جدید هم به سرنوشت کارخانه های موجود دچار شود، قطعا باز هم سرمایه های کلانی بدون هیچ بهره وری، بر باد خواهد رفت.

به جای ایجاد کارخانه شیر در زیرکوه؛ کارخانه شیر قاین فعال شود

دهقانی مدیرعامل کارخانه شیر البان قهستان در گفتگو با خبرنگار خاورستان، اظهارکرد: هم اکنون بیشتر کارخانه های شیر استان تعطیل است و تنها سه کارخانه فعال در استان وجود دارد.

وی افزود: در شهرستان زیرکوه اصلا شیر زیادی تولید نمی شود چرا که این شهرستان دام گوسفند دارد ولی گاو ندارد. از طرف دیگر کارخانه شیر قاین با میلیاردها تومان سرمایه تعطیل و خوابیده است اگر مسئولان می خواهند خیلی هنر کنند، کارخانه قاین را فعال کنند. چرا این همه سرمایه گذاری و بعد از آن هم رها شدن و خوابیدن آن؟ در این اوضاع اقتصادی، مردم این سرمایه ها را از کجا بیاورند؟

مدیرعامل کارخانه شیر البان قهستان تاکید کرد: این سیاستگذاری ها برای ایجاد و بعد هم رها و تعطیل کردن کارخانه ها اشتباه است، اکنون کارخانه شیر آنا با سرمایه چند میلیاردی در قاین ایجاد شده، اما تعطیل است. اگر در زیرکوه شیری تولید می شود، بهتر است به جای راه اندازی کارخانه جدید، آن را به کارخانه شیر قاین انتقال دهند. در واقع مسئولان باید به سرمایه گذاری های که انجام شده کمک کنند نه اینکه با انجام سرمایه های جدید، دوباره افرادی را در دام بیاندازند.

دهقانی یادآور شد: هم اکنون کارخانه های شیر استان با مشکلات متعددی از جمله تامین سرمایه در گردش، مشکلات اداری و سازمانی، هزینه های بالای تولید، کرایه های بالای حمل و نقل محصولات و... مواجه هستند.

گلایه از عدم وجود اتحادیه لبنی در استان

علیرضا باقری مدیرعامل کارخانه لبنی کوهستان سبز بیرجند نیز در گفتگو با خبرنگار خاورستان، اظهارکرد: بنده اولین کارخانه شیر استان را دارم و حدود 23 سال است که در حال فعالیت هستم.

وی افزود: کارخانه های شیر و لبنیات استان با مشکلات متعددی مواجه هستند که شیوع ویروس کرونا، کاهش مصرف سرانه شیر در استان، کوچک تر شدن سبد غذایی مردم و حذف لبنیات از سفره ها نیز بر این مشکلات افزوده است.

مدیرعامل کارخانه لبنی کوهستان سبز بیرجند تاکید کرد: متاسفانه در خراسان جنوبی اتحادیه لبنی وجود ندارد که باید این اتحادیه تشکیل شود تا این مشکلات کمتر شود.

خط تولید استرلیزه در استان وجود ندارد

باقری ادامه داد: هم اکنون 15 کارخانه شیر و لبنیات در استان وجود دارد که از این تعداد 11 کارخانه از لحاظ فیزیکی آماده شروع به کارند. اما متاسفانه همه آنها دارای خط تولید محصولات پاستوریزه هستند و هیچ کدام خط تولید محصولات استرلیزه ندارند، به همین دلیل ضروری است که مجوز یک خط تولید استرلیزه هم در استان صادر شود. وی گفت: در حال حاضر تنها 80-90 تن شیر وارد کارخانه ها می شود که اگر همه کارخانه های استان راه اندازی و شروع بکار کنند، در خوشبینانه ترین حالت 30 تن را مصرف خواهند کرد و 60 تن دیگر آن مازاد خواهد بود و به استان های همجوار خواهد رفت.

کارخانه های لبنی استان تولید واقعی و توان رقابت ندارند

مدیرعامل کارخانه لبنی کوهستان سبز بیرجند بیان کرد: کارخانه های لبنیاتی استان هم که در حال کار هستند، تنها با یک هشتم ظرفیت کار می کنند و تولید واقعی ندارند که علت آن هم همان نداشتن بازار فروش و عدم توان رقابت ناشی از نداشتن خط پاستوریزه و دستگاه های مستهلک و قدیمی است. باقری ادامه داد: موضوع دیگر قیمت تعزیراتی محصولات است. در استان ما مثلا ماست تولیدی با چربی 3.2 درصد قیمت آن تعزیراتی است اما از چربی 3.3 درصد به بالا، قیمت آن بر اساس عرضه و تقاضا است و دست ما برای قیمت گذاری باز است. اما چون خطوط بسته بندی کارخانه ها قدیمی و عقب مانده است برای بسته بندی شکیل محصولات انگیزه ندارند، در این قسمت عقب نشینی می کنند و در رقابت با سایر کارخانه ها عقب می مانند. وی اظهارکرد: باید برای تجهیز و بروزرسانی کارخانه های لبنی استان که خطوط قدیمی و مستهلکی دارد، تسهیلات تکلیفی داده شود تا توان تولید محصولات جدید را هم داشته باشند. متاسفانه محصولاتی که ما تولید می کنیم مال 10-15 سال قبل است و به همین دلیل مردم برای خرید آن رغبتی ندارند، از طرف دیگر این موضوع باعث افزایش واردات محصولات لبنی به استان هم شده است.

لزوم صدور مجوز تولید شیرخشک در استان

باقری تاکید کرد: برای حل این مشکلات بهتر است حداقل یک مجوز تولید شیرخشک برای یکی از کارخانه های استان صادر و خط تولید شیرخشک راه اندازی شود تا کارخانه ها، شیر مازاد خود را به این خط انتقال دهند.

مدیرعامل کارخانه لبنی کوهستان سبز بیرجند بیان کرد: ایجاد خط تولید شیر خشک در استان، باعث می شود که هم شیر مازاد استان جمع آوری و از خروج آن جلوگیری شود و هم شیرخشک کارخانه جات استان خودمان تامین شود. بر این اساس دیگر نیازی نیست برای این کارخانه ها از استان های همجوار شیرخشک وارد کنیم، چرا که در خود استان می توانیم شیر تولیدی را خشک و مجدد از آن استفاده کنیم.

باقری ادامه داد: در حالی که مرز افغانستان فرصت مهمی برای صادرات محصولات لبنی استان است، اما متاسفانه تاکنون هیچ اقدامی در این خصوص صورت نگرفته است. متاسفانه چون خطوط تولید کارخانه های لبنی استان هم پاستوریزه است، هیچ انگیزه ای برای این کارخانجات هم وجود ندارد، چون محصولی برای صادرات ندارند و همین موضوع باعث شده تا شیر مازاد به استان های همجوار صادر شود.

وی با تاکید بر اینکه بروزرسانی خطوط تولید کارخانه های لبنی استان، باعث ایجاد اشتغال هم می شود، گفت: اکنون 11 کارخانه شیر استان به لحاظ فیزیکی دارای خط تولید و آماده بکار هستند که می توانند راه اندازی کامل شوند. اگر در هر کدام از این کارخانه ها 25-30 نفر نیرو بکارگیری شود، اشتغال زیادی را در پی خواهد داشت.

مدیرعامل کارخانه لبنی کوهستان سبز بیرجند اظهارکرد: بنده در سالهای قبل بارها درخواست تسهیلات کرده ام، اما متاسفانه سیستم بانکی اصلا همکاری ندارد و آنقدر سنگ اندازی می کند که دیگر انگیزه ای برای تولیدکننده باقی نمی ماند. در واقع سرمایه گذار باید رغبتی برای سرمایه گذاری داشته باشد.

تجهیز و بروزرسانی خطوط تولید بهتر از راه اندازی کارخانه دیگر 

وی با اشاره به راه اندازی کارخانه شیر در شهرستان زیرکوه نیز گفت: تاکنون در سطح استان 15 مجوز ایجاد کارخانه لبنی صادر شده که تنها 3 تا از این کارخانه ها فعال است و 11 کارخانه دیگر تسهیلات را دریافت و خطوط تولید را نصب کرده اند اما تعطیل هستند. باقری با بیان اینکه هم اکنون در قاین هم دو کارخانه لبنی تعطیل وجود دارد، گفت: در حالی که اکنون کارخانه های آماده بکار استان تعطیل است، اما با این شرایط، چرا قرار است دوباره مجوز دیگری داده شود؟ وی بیان کرد: به نظر بنده بهتر است کارخانجات موجود استان را بروز و تجهیز کنند و با دادن تسهیلات تکلیفی، مدیران را وادار کنند، نه اینکه تسهیلات سرمایه در گردش بدهند و در جای دیگر مصرف شود. مدیرعامل کارخانه لبنی کوهستان سبز بیرجند گفت: همه این کارخانه ها در ابتدا برای کار رغبت داشتند، اما الان همه پشیمان هستند. همانطور که بنده هم روز اول هیجان داشتم اما اکنون پشیمان هستم و رغبتی ندارم.

مجوز کارخانه شیر علی رغم سرمایه های مستهلک و بدون استفاده

باقری گفت: در حالی که هم اکنون 11 کارخانه لبنی در استان وجود دارد که همه با مشکل مواجه و تعطیل است، اما چرا باید این سرمایه ها مستهلک شود و سرمایه دار به امان خود رها شود و دوباره باز مجوز دیگری صادر شود؟ در حالی که باید برای حمل و نقل و بازار مصرف شیری که در زیرکوه تولید می شود هم فکری کرد. وی با بیان اینکه صادرات شیر خام از استان هیچ ارزش افزودی ای برای دامدار و استان ندارد و سود آن را استان های همجوار می برند چون بستر مصرف آن را دارند، اظهارکرد: از طرف دیگر تولیدات لبنی استان ما حتی در خود استان هم بازار مصرف ندارد و اکثر آن در سیستان و بلوچستان مصرف می شود چرا که خط تولید استرلیزه نداریم که بتوانیم پنیر و شیر پاکتی تولید کنیم، نهایت تولیدات استان ما دوغ و ماست خواهد بود. باقری افزود: با توجه به اینکه محصولات لبنی استان پاستوریزه است ماندگاری آن مثلا برای دوغ حداکثر 45 روز است، در حالی که محصولات استرلیزه 4 ماه تاریخ مصرف دارد. از طرفی چون شیر محصول فاسدشدنی است، در صورت فاسد شدن، بلافاصله برگشت می کند و مشکلاتی را برای تولیدکننده ایجاد می کند.

خام فروشی 80 درصد شیر تولیدی استان

در 5 تیرماه امسال هم نشست شورای گفت و گوی دولت و بخش خصوصی با حضور استاندار برگزار شد که غلامرضا قوسی رییس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی در این نشست گفت: در حال حاضر 15 کارخانه و کارگاه شیر با ظرفیت اسمی 500 تن شیر در روز در استان وجود دارد که 250 تن ظرفیت آنها فعال است.

وی بیان کرد: از این میزان 120 تا 130 تن توسط مراکز جمع‌آوری شیر ساماندهی می‌شود و بقیه خودمصرفی مردم است.

رییس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی اظهار داشت: از این میزان 80 درصد به صورت خام توسط شرکت‌های معتبر از استان خارج و مابقی در استان توسط کارخانه‌ها به فرآورده‌های لبنی تبدیل می‌شود.

وی گفت: نبود رقابت کارخانه‌های استان با کارخانه‌های معتبر، نبود تنوع در محصول، کمبود نقدینگی، نبود به‌روز رسانی تجهیزات و امکانات از دلایلی است که سبب شده 100 درصد ظرفیت تولید شیر استان استفاده نشود.

قوسی با بیان اینکه قانون خرید تضمینی شیر در کشور مغفول مانده است عنوان کرد: برای اینکه 100 درصد شیر تولیدی در استان جمع‌آوری و فرآوری شود این قانون باید اجرا شود.

وی گفت: برای حل مشکل دامداران در زمینه شیر و لبنیات، ایجاد و راه‌اندازی کارخانه تولید شیر خشک ضروری است و صادرات شیر خشک را می‌توان بدون محدودیت انجام داد که این پیشنهادات به وزارتخانه ارسال شده است.

قیمت پایین محصولات لبنی استان

سید حسین خیریه رییس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی بیرجند هم گفت: قیمت فروش محصولات لبنی استان خیلی پایین‌تر از محصولاتی است که از استان‌های دیگر وارد می‌شود.

وی افزود: این در حالی است که هزینه تولید شیر و فرآورده‌های لبنی در استان بالا است و سودی عاید دامداران یا واحدهای تولیدی نمی‌شود.

خیریه بیان کرد: اگر دامدار یا کارخانه‌های لبنی سود کافی داشته باشند ظرفیت خود را افزایش می‌دهند همچنین در صورتی که قیمت‌ها یکسان باشد، سود دامدار بیشتر و محصولات بیشتری تولید خواهد شد.

کارخانه های لبنی استان در حد واحد هستند

علی ناصری فرماندار بیرجند هم در این نشست گفت: کارخانه‌های شیر و فرآورده‌های لبنی استان در حد واحد هستند و تنوع محصول ندارند.

وی افزود: می‌توان با استفاده از سرمایه شرکت سرمایه‌گذاری سهام عدالت استان برای فرآوری محصولات لبنی و توسعه صنعت شیر با برند خاص اقدام کرد.

برای جمع آوری و فراوری شیر سرمایه گذاری بزرگی نشده

جواد غریبی رییس اتحادیه دامداران خراسان جنوبی نیز گفت: در حال حاضر 65 هزار راس دام سنگین با ظرفیت تولید روزانه 250 تن شیر در استان وجود دارد که روزانه 120 تن توسط مراکز جمع‌آوری شیر ساماندهی و مابقی در استان مصرف می‌شود.

وی افزود: قیمت هر کیلوگرم شیر با 4 هزار و 500 تومان سال گذشته، 50 درصد قیمت تمام‌شده شیر برای دامدار است که هزینه تولید در استان ما به نسبت سایر استان‌های برخوردار بالاتر است.

وی با بیان اینکه 60 درصد شیر تولیدی مربوط به واحدهای سنتی است اظهار داشت: حمل و نقل شیر به استان‌های مجاور سبب کاهش کیفیت شیر می‌شود از طرفی در زمستان بابت سرما و مسدود شدن جاده‌ها و در تابستان به علت گرما مشکلاتی ایجاد می‌شود.

رییس اتحادیه دامداران خراسان جنوبی گفت: فروش شیر به‌گونه‌ای است که دامداران مجبور هستند نقدینگی کارخانه‌ها فراهم کنند لذا مطالبه دامداران بالا است.

وی عنوان کرد: مجموعه‌ها و صنایع بزرگ شیر و فرآورده‌های لبنی برای جمع‌آوری و فراوری شیر در استان سرمایه‌گذاری نکرده‌اند.

غریبی افزود: 11 کارخانه با ظرفیت اسمی 250 تن در روز وجود دارد که اگر 50 درصد ظرفیت آنها فعال باشد نباید شیر از استان خارج شود.

وی با بیان اینکه در 30 سال گذشته کارخانه‌های لبنی تنها حول محور دو یا سه محصول کار می‌کنند گفت: نخستین مشکل این است که صلاحیت‌سنجی قبل از آغاز به کار این کارخانه‌ها به درستی انجام نشده است لذا از این تعداد دو کارخانه فعال و سه واحد نیمه فعال و مابقی تعطیل یا ورشکسته هستند.

تامین نقدینگی کارخانه های لبنی برای بازگشت به تولید

رییس اتحادیه دامداران خراسان جنوبی با بیان اینکه انگیزه لازم برای فعالیت کارخانه‌ها در استان وجود ندارد گفت: برخی کارخانه‌ها با وجود داشتن تمامی امکانات و تجهیزات اما با پنج درصد ظرفیت کار می‌کنند.

وی افزود: برخی واحدهای تولیدی بازاری را که یک دهه گذشته داشته‌اند از دست داده‌اند یا همان مسیر را با همان رویه ادامه می‌دهند و برخی از کارخانه‌ها اکنون در نقش مرکز جمع‌آوری شیر ظاهر شده‌اند.

غریبی بیان کرد: با توجه به اینکه فروش محصولات لبنی در کشور رقابتی است اما چون سبد محصولات در استان کامل نیست کارخانه‌ها قادر به رقابت نیستند لذا از دورترین نقاط کشور محصول در استان موجود است و رنگ و بویی از صنایع استان نیست.

وی گفت: پیشنهاد می‌شود برای کمک به دامدار مراکز جمع‌آوری شیر تجمیع و مجهز به دستگاه‌های پیشرفته شوند همچنین توسعه و احیای واحدهای فعال و تنوع‌بخشی به محصولات از دیگر راهکارها است.

وی افزود: صنایع لبنی استان ضعیف بوده و انگیزه تولید ندارند بنابراین درخواست داریم نقدینگی و سرمایه در گردش این واحدها درخصوص دریافت تسهیلات مدنظر قرار بگیرد تا شاهد بازگشت مجدد واحدها به فعالیت باشیم.

دغدغه اصلی بازاریابی است

چند روز قبل لسه کمیسیون صنعت اتاق بازرگانی بیرجند نیز برگزار شد.

حسین یوسفی فر مسئول سازمان بسیج کشاورزی خراسان جنوبی با بیان اینکه در بحث شیر خام نتوانستیم 11 واحد را پای میز بنشانیم و به نتیجه برسیم، گفت: در حوزه شیر و لبنیات در کشور رقبای جدی داریم و دغدغه اصلی بازاریابی است.

وی گفت: پیشنهاد ما این است که باید باهم کار کنیم و با یک برند معتبر استانی که در بازار داخلی و صادراتی توان رقابت داشته باشد ورود کنیم چرا که اگر بخواهیم خرد کار کنیم غیر از بازار استان نخواهیم توانست بازاری داشته باشیم.

تولیدکنندگان لبنیات به دلیل مشکلات عقب کشیده اند

محمد علی رمضانی رئیس کمیسیون صنعت اتاق بازرگانی بیرجند نیز در این جلسه، با اشاره به مشکلات دامداران و خام فروشی شیر در استان اظهار کرد: در استان روزانه 125 تن شیر تولید می‌شود که متأسفانه 25 تن آن در داخل استان فرآوری می‌شود.

وی ادامه داد: 90 تن شیر از استان خارج می‌شود با هزینه حملی که از جیب دامدار می‌رود.

وی با بیان اینکه در زمینه صنایع تبدیلی لبنیات اکنون مقصر تولید کننده است چون عقب کشیده است، گفت: 11 واحد فرآوری داریم که متأسفانه سه مورد فعال است و وقتی به سراغ بقیه می‌رویم می‌گویند به اندازه کافی در این صنف اذیت شده‌ایم و نمی‌خواهیم ادامه بدهیم.

انتهای پیام /