اکوپارک دره فرحزاد تهران در آستانه تحقق
از سال 1398 طراحی «اکوپارک فرحزاد» تصویب شد، اما در طول چندین سال هیچ اقدامی برای این اکوپارک نه تنها انجام نشد بلکه دره فرحزاد را به محل امنی برای معتادان خیابانی تبدیل کرد. به گفته ساکنان و مدیران شهری، معتادان در روددره غار‌هایی به عمق 50 متر کنده و آن را مبله کردند و از آن برای مصرف مواد مخدر استفاده می‌کردند و این غار‌ها در مواقع وقوع سیل حوادث انسانی را نیز به دنبال داشت.
به گزارش ایرنا، هرچند در همان سال‌ها مراکز ماده 16 و یاورشهر‌ها برای انتقال معتادان متجاهر وجود داشت، اما اقدام اثرگذار و ماندگاری برای پاکسازی اساسی روددره فرحزاد از جمع معتادان انجام نشد. همچنین با توجه به تعداد بالای معارضان طرح و سختی مسیر رفع معارضان، اجرای طرح «اکوپارک» کماکان در محاق باقی ماند حتی در دیگر پروژه‌های شهری از جمله بزرگراه یادگار امام (ره)، وجود معارضان و شانه خالی کردن از رفع موانع، باعث شد روی پل‌های ساخته شده را خاک بریزند تا به باد فراموشی سپرده شود.
براساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده، در سال 1400 با روی کار آمدن دوره ششم مدیریت شهری، دوباره ضرورت پاکسازی جولانگاه معتادان متجاهر در این دره مورد توجه قرار گرفت و پرونده خاک‌خورده اکوپارک فرحزاد پس از مدت‌ها دوباره به جریان انداخته شد.
همزمان با آغاز پاکسازی گسترده روددره فرحزاد از معتادان متجاهر در همان روزها، مردم از وضعیت کوچه و خیابان‌های فرحزاد که خاطرشان را با تصاویری از سرنگ‌های آلوده، پتو و گونی، موادمخدر پنهان شده پای درختان توت و گردو، سیاهی به‌جا مانده از دوده آتش روی خاک و دیوار‌های مخروبه، تجمع زباله و تردد‌های بی‌وقت افراد مکدر کرده بود، گلایه و نگرانی داشتند و شاید امیدی نبود که بازدید‌های مکرر مدیران به اقدامی اثرگذار تبدیل شود و رود دره فرحزاد برای همیشه با حجم بالایی از آسیب‌های اجتماعی خداحافظی کند.
با ورود قرارگاه اجتماعی شهرداری تهران در نیمه دوم سال 1400 و با همکاری شهرداری با نیروی انتظامی، روددره به تدریج از معتادان و کلونی‌ها تخلیه و ساماندهی شد تا به منطقه تفریحی با حفظ ویژگی‌های محیطی برای شهروندان تبدیل شود و از سویی دیگر کرامت انسانی معتادان متجاهر با انتقال به یاورشهر‌ها و تلاش برای رهایی از آنها از اعتیاد با تاکید چندباره شهردار تهران مورد توجه قرار گرفت تا فرصت بازگشت به غار‌های کنده شده در عمق 50 متری از آنها گرفته شود.
طبق برنامه‌ریزی‌های انجام شده در اسفند سال 1400 در راستای طرح آزادسازی سواحل و در همکاری بین شهرداری و دولت، آزادسازی در محدوده حریم و بستر رودخانه فرحزاد به مساحت چهار هزار و 756 مترمربع که توسط افراد سودجو تصرف شده بود، انجام شد که با توجه به احداث ساخت و ساز‌های غیرمجاز و آسیب به محیط زیست در این منطقه، به سرعت ساخت‌وساز‌های غیرقانونی تخریب و این اراضی آزاد شد.
محمدامین توکلی‌زاده معاون اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران در اسفندماه همان سال اعلام کرده بود با وجود اینکه در یک دهه گذشته اقدامات خوبی برای رفع مشکلات و معضلات دره فرحزاد انجام شده بود، اما به دلیل تکمیل نشدن این طرح‌ها در سنوات گذشته، مشکلات همچنان در این محله باقی‌مانده بود که در دوره جدید مدیریت شهری با تلاش همه مجموعه‌های متولی و همکاری شهرداری مناطق 2و 5 این تلاش‌ها به نتیجه مطلوب خواهد رسید.
جمع‌آوری ضایعات و نخاله‌های دره پس از چندین سال
به گفته شهردار منطقه 2، در راستای ساماندهی وضعیت روددره فرحزاد در کنار پاکسازی محل از پلاک‌قرمزها، جمع‌آوری مراکز دفع زباله و پسماند‌های شهری و همچنین پاکسازی بیش از 80 تُن ضایعات و نخاله‌های دره که چندین سال در محل رها شده بود، صورت گرفت.
مهدی صالحی گفت: علاوه بر این، نصب برج‌های نوری در محل، استقرار کانکس‌های پلیس و پاکسازی رود از آب آلوده و فاضلاب نیز انجام شد و در سال 1401 روددره ناامن فرحزاد به فضایی امن برای اجرای طرح «اکوپارک» تبدیل شد.
همچنین سازمان بوستان‌ها و فضای سبز شهرداری تهران، طراحی رود دره فرحزاد در محدوده منطقه 2 و 5 در همان ماه‌ها را انجام داد و این طرح به ارزش 300 میلیارد تومان به مناقصه گذاشته شد.
در اسفند ماه سال 1401 سی و ششمین قرارگاه اجتماعی شهر تهران در محل روددره فرحزاد و با حضور شهردار تهران برگزار شد و پاکسازی رود از فاضلاب، تلاش برای تسریع در روند رفع معارضان و ساماندهی دائمی آسیب‌های اجتماعی در محل با تاکید شهردار، جدی‌تر از گذشته به بحث و اجرا گذاشته شد که البته در این زمینه همکاری دستگاه‌های دولتی و دستگاه قضایی نیز برای اجرای سریع‌تر طرح مورد توجه قرار گرفت.
همچنین در 2 سال اخیر جلسات متعددی در شهرداری تهران برای رفع معارضان موجود در این محدوده، برگزار شد و علاوه بر این همکاری با دستگاه قضایی و پلیس برای جمع‌آوری معتادان متجاهر و پاکسازی محیط روددره فرحزاد از آثار حضور این افراد، با جدیت بیشتری نسبت به قبل مورد توجه قرار گرفت.
رفع معارضان ملکی پس از 12 سال
معاون اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: برای راه‌اندازی اکوپارک باید نخست املاک این محدوده خریداری می‌شد که بیشتر املاک این محدوده به ستاد اجرایی فرمان امام (ره) تعلق داشت.
محمدامین توکلی‌زاده اظهار کرد: در این 2 سال نیز تعدادی زیادی از این املاک هم توسط شهرداری‌های مناطق 2 و 5 از دو جناح دره خریداری و حریم رودخانه آزاد شد.
حسین نظری، معاون خدمات شهری و محیط زیست شهرداری تهران نیز چندی پیش اعلام کرده بود، مشکل معارضان ملکی این پروژه پس از 12 سال با تلاش مدیریت شهری دوره ششم در حال رفع است تا فاز دوم اکوپارک فرحزاد نیز پس از بهره‌برداری از فاز اول پروژه دنبال شود.
در سال 1402 دوباره نمونه بوستان ژینایی (بوستان منطبق با محیط زیست منطقه) برای راه‌اندازی اکوپارک فرحزاد مورد توجه قرار گرفت و قرار بر این شد بجای آنکه رودخانه سرپوشیده شود، دوباره در بافت منطقه، برجسته و اطراف آن با عناصر طبیعی خود آن محدوده تقویت شود.
در همین راستا پروژه ایمن‌سازی و ساماندهی رودخانه فرحزاد نیز توسط شرکت خاکریز آب به مرحله اجرا گذاشته شد تا در زمان وقوع سیل، خسارت و آسیبی به شهروندان وارد نشود.
اکوسیستم روددره فرحزاد فعال می‌شود
این پروژه که در محدوده روددره فرحزاد در منطقه 2 حدفاصل ده و کوهستان فرحزاد تا ابتدای پارک نهج‌البلاغه اجرا می‌شود، نزدیک به پنج کیلومتر طول و 157 کیلومترمربع مساحت دارد و فاز اول آن به مساحت 54 هکتار و طول حدود 2.2 کیلومتر از پل خوشمرام در شمال و پل آبشار در جنوب در حال اجراست و روز‌های پایانی کار‌های عمرانی خود را می‌گذارند.
از مزایای ویژه اجرای طرح می‌توان به اضافه شدن زیرساخت سبز آبی، اضافه شدن پهنه عرصه حیات وحش به پهنه‌های شهری و فعال شدن اکوسیستم ژیناشده به عنوان کاتالیزوری برای نوسازی و بهسازی بافت ناکارآمد شهری با بهره‌مندی از اشتغال و اقتصاد درون‌زا اشاره کرد.
باغچه‌های گونه‌شناسی گیاهی و جانوری طراحی شده در این مجموعه شامل «هتل مورچگان» است که به معرفی زنده و جذاب زندگی و نقش مورچه‌ها در چرخه اکولوژیک اکوسیستم رود دره‌ای و شهری پرداخته و «باغچه دوزیستان» که در یک برکه آبی غنی شده، به معرفی زنده و نقش دوزیستان در چرخه اکولوژیک اکوسیستم رود دره‌های و شهری می‌پردازد.
«باغچه خزندگان» نیز در درز و شکاف صخره‌های واقع در زون گسل شمال تهران به معرفی زنده و نقش دوزیستان در چرخه اکولوژیک اکوسیستم رود دره‌های و شهری می‌پردازد و باغچه سنجاقک‌ها که در برکه آبی طراحی شده، وظیفه معرفی زنده و نقش حشرات آبدوست و زیبایی مانند سنجاقک‌ها در چرخه اکولوژیک اکوسیستم رود دره‌ای و شهری دارد.
«باغچه گیاه‌شناسی» هم در پهنه طبیعی به تکثیر و تولید بذر گیاهان بومی درختی، درختچه‌ای و علفی دامنه‌های جنوبی البرز پرداخته و همزمان با ارائه زنده این فعالیت به گردشگران نسبت به افزایش آگاهی و شناخت آنها اقدام می‌کند.
ساخت اولین پل تمام سنگی ایران در فرحزاد
چندی پیش با اعلام پلیس راهور تهران بزرگ، خیابان آبشار به مدت 10 روز مسدود شد تا به گفته شهردار منطقه پنج، اولین پل تمام سنگی ایران بر مسیر رودخانه فرحزاد ساخته شود؛ در این پل از هیچ مصالح ساختمانی مرسومی استفاده نمی‌شود و فقط بر پایه مهندسی تعادل در سنگ‌ها، احداث می‌شود تا از مصالحی که بر معنای پروژه ژینایی اثر منفی می‌گذارد استفاده نشود.
فاز اول این پروژه دوستدار محیط زیست با سرعت در حال اجراست تا علاوه بر حفظ بافت طبیعی منطقه و جلوگیری از خسارت بلایای طبیعی، از تابستان امسال فضایی را برای تنفس هوای پاک شهروندان تهرانی و گردشگران فراهم کند.
به گفته علیرضا زاکانی شهردار تهران، در فرحزاد یک روزی 900 معتاد متجاهر بودند که سال‌ها نمی‌توانستند آنها را از آنجا خارج کنند و مردم پنجره‌های منازل خود به این سمت را پوشانده بودند تا منظره نازیبا را نبینند، اما با همت دولت شهید رئیسی و شهرداری، امروز فرحزاد یک نقطه زیبا و تفرجگاه خوب برای مردم تبدیل شده است.
در بین محله‌های پونک و سعادت‌آباد دره‌ای قرار دارد که از دیرباز، «دره فرحزاد» نامیده می‌شد؛ این دره در شمال غرب تهران در دامنه جنوبی ارتفاعات البرز قرار گرفته و در اطراف فرحزاد در غرب پونک و کَن در شرق، محله سعادت‌آباد و در جنوب شرقی آن محله شهرک غرب واقع شده است.
این دره دارای طبیعت متنوع و زیبایی است که از مبدا کوهستان تا عمق بافت شهر به طول 10 کیلومتر نفوذ می‌کند، «دره فرحزاد» از بخش‌های خوش آب و هوای شمال تهران به حساب می‌آید و بین مناطق 2 و 5 شهرداری تهران واقع شده است.
از میان اخبار